Holandia Północna

prowincja Holandii

Holandia Północna (niderl. Noord-Holland, fryz. Noard-Holland) – prowincja w północno-zachodniej Holandii ze stolicą w Haarlem. Położona nad Morzem Północnym. Ma powierzchnię 4091,76 km² (ląd 2671 km²) i w 2017 r. liczyła 2 813 466 mieszkańców, będąc drugą co do liczby ludności prowincją Holandii[2]. Największym miastem jest Amsterdam, stolica kraju i główny cel turystyczny oraz siedziba międzynarodowych organizacji w prowincji[2].

Holandia Północna
Noord-Holland
prowincja
Ilustracja
Haarlem, miasto w Holandii Północnej
Herb Flaga
Herb Flaga
Hymn: Ik houd van het groen in je wei
Państwo

 Holandia

Siedziba

Haarlem

Komisarz królewski

Arthur van Dijk[1]

Powierzchnia

4091,76 km²
w tym ląd 2671 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


2 813 466

• gęstość

1053,3 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan Holandii Północnej
Liczba gmin

48

Położenie na mapie Holandii
Położenie na mapie
Strona internetowa

Geografia edytuj

Holandia Północna położona jest głównie na szerokim półwyspie nad Morzem Północnym, z otwartym morzem na zachodzie, akwenem przybrzeżnym Morza Wattowego na północnym wschodzie i jeziorami powstałymi z przedzielenia dawnej zatoki Zuiderzee: Markermeer i IJsselmeer na wschodzie. Należą też do niej położona na północ od półwyspu wysepka Noorderhaaks oraz wyspa Texel z gminą miejską o tej samej nazwie, pierwsza od zachodu i największa w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich: w ten sposób od północy Holandia Północna graniczy z fryzyjską wyspą Vlieland.

Od południa prowincja graniczy z Holandią Południową i prowincją Utrechtu, od wschodu przez wodę i tamę Houtribdijk z Flevolandem, a od północnego zachodu ponownie z prowincją Fryzji przez wodę i tamę Afsluitdijk.

Holandia Północna zawiera szereg regionów wydzielanych z powodów historycznych lub innych, wśród nich: Amstelland (region rzeki Amstel), obszar Gooi (Het Gooi), wydarty wodzie w XIX wieku polder Haarlemmermeer, region rzeki Zaan oraz fragment konurbacji Randstad[3].

Historia edytuj

Prowincja Holandii Północnej obejmuje północną część historycznego Hrabstwa Holandii (z podbitą Fryzją Zachodnią) i jest wynikiem wielu przekształceń, podziałów i połączeń. Jej tereny wchodziły w skład Republiki Batawskiej (w przybliżeniu departamenty: Texel, Amstel i Delf) oraz Królestwa Holandii, po reformie administracyjnej 1807 roku odpowiadał im w przybliżeniu Departament Amstellandu. Po pokonaniu Francuzów, w 1814 roku została utworzona prowincja Holandii, posiadająca jednak dwóch gubernatorów, dla części północnej i południowej[4].

Holandia Północna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w 1840 roku w wyniku podziału prowincji Holandii (będącej częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, a potem Królestwa Niderlandów) na Holandię Południową i Północną. W efekcie jednoczesnego przyłączenia do mniejszej części północnej terytoriów Fryzji Zachodniej powstała prowincja Holandii Północnej zawiera, obok części historycznej Holandii, część historycznej Fryzji[5][4]. Nie był to jednak koniec zmian, np. wyspy Vlieland i Terschelling zostały zwrócone Fryzji w 1942 roku, a w 1950 roku prowincji Overijssel oddano dawną wyspę Urk (obecnie w Flavolandzie)[4].

Gminy edytuj

Holandia Północna podzielona jest na 44 gminy[6].

Statystyki edytuj

Według oficjalnych statystyk, prowincję zamieszkiwało 2 813 466 mieszkańców (2017) w 1 300 093 domostwach (2016). W 2015 r. produkt prowincji brutto wyniósł 141 784 mln euro[7].

Religie w 2015 r. (od 18. roku życia)[8]:

Mimo unii kościołów, wielu wiernych wciąż nie zidentyfikowało się z nowym połączonym Kościołem Protestanckim w Holandii[8].

Przypisy edytuj

  1. Commissaris van de Koning – Provincie Noord-Holland, Noord-Holland, 14 czerwca 2016 [dostęp 2019-07-04] (niderl.).
  2. a b NoordHolland, Province of Noord-Holland, www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  3. Regions in North Holland, www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  4. a b c North Holland, www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  5. Holandia Północna, Holandia bez tajemnic, 11 listopada 2014 [dostęp 2018-04-21] (pol.).
  6. Gemeenten. Provincie Noord-Holland. (niderl.).
  7. NoordHolland, Noord-Holland in cijfers, www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (niderl.).
  8. a b Hans Schmeets, De religieuze kaart van Nederland, 2010–2015, CBS Centraal Bureau voor de Statistiek, 2016 (niderl.).