Holyoke (Massachusetts)

Holyokemiasto w hrabstwie Hampden w stanie Massachusetts w Stanach Zjednoczonych, leżące między zachodnim brzegiem rzeki Connecticut a pasmem Mount Tom. Według spisu z 2010 r. miasto liczyło 39 880 mieszkańców[1]. W 2019 r. szacowana populacja wynosiła 40 117.[2] Położone 8 mil (13 km) na północ od Springfield, Holyoke jest częścią obszar metropolitalny Springfield, jednego z dwóch odrębnych obszarów metropolitalnych w Massachusetts.

Holyoke
Ilustracja
Pieczęć Flaga
Pieczęć Flaga
Przydomek: The Paper City
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Massachusetts

Hrabstwo

Hampden

Data założenia

1745

Kod statystyczny

FIPS: 25-30840
GNIS ID: 0617679

Zarządzający

Terence "Terry" Murphy

Powierzchnia

59,1 km²

Wysokość

61 m n.p.m.

Populacja (2005)
• liczba ludności
• gęstość


39 958
722,6 os./km²

Nr kierunkowy

413

Kod pocztowy

01040

Strefa czasowa

UTC-05:00
UTC-04:00

Położenie na mapie Massachusetts
Mapa konturowa Massachusetts, po lewej znajduje się punkt z opisem „Holyoke”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Holyoke”
Ziemia42°12′15″N 72°37′00″W/42,204167 -72,616667
Strona internetowa

Holyoke jest jednym z pierwszych planowanych miast przemysłowych w Stanach Zjednoczonych. Powstałe wraz z zaporą Holyoke, aby wykorzystać moc wodospadu Hadley, jest jednym z niewielu miast w Nowej Anglii zbudowanych na planie sieci[3]. Pod koniec XIX wieku miasto wytwarzało około 80% papieru do pisania używanego w Stanach Zjednoczonych i było domem dla największej firmy architektonicznej w kraju oraz największych na świecie fabryk papieru, jedwabiu i wełny z alpaki[4][5]. Chociaż obecnie mniej firm w Holyoke działa w branży papierniczej, nadal jest powszechnie określane „Papierowym Miastem”[6]. Dziś w mieście znajduje się wiele wyspecjalizowanych firm produkcyjnych, a także Massachusetts Green High Performance Computing Center, międzyuczelniany ośrodek badawczy otwarty w 2012 roku. Holyoke jest także siedzibą Galerii Sław Siatkówki i jest znane jako „Miejsce Narodzin Siatkówki”, ponieważ ten popularny w wielu krajach sport olimpijski został wymyślony i po raz pierwszy rozegrany w lokalnym oddziale YMCA przez William G. Morgan w 1895 roku[7].

Zarządzając kanałem testowym Holyoke w latach 80. XIX wieku, inżynier hydraulik Clemens Herschel(inne języki) wynalazł miernik Venturiego, aby określić zużycie wody przez poszczególne młyny w systemie kanałów Holyoke. To urządzenie będące pierwszym dokładnym środkiem pomiaru przepływów na dużą skalę, jest obecnie szeroko stosowane w wielu projektach inżynieryjnych, m.in. w wodociągach, gaźnikach i oprzyrządowaniu lotniczym[8]. Zasilane przez te kanały należące do gminy, Holyoke ma jedną z najniższych stawek energii w krajach Wspólnoty Massachusetts. W 2016 r. od 85% do 90% energii miasta było neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla, a cel administracyjny zakłada osiągnięcie w przyszłości poziomu 100%.[9][10]

Historia

edytuj

Pierwsi Polacy osiedlili się w Holyoke pod koniec lat 80. XIX wieku, i do roku 1895 społeczność ta rozrosła się do 300 mieszkańców, z których wielu pracowało w fabrykach tekstylnych Lyman. W 1923 r. powstała polskojęzyczna gazeta Gwiazda, która publikowała lokalne i ogólnokrajowe wiadomości przez 3 dekady, aż do zamknięcia w 1953 r.[11] Muzyka polka była popularna w Holyoke, a także w okolicznych miejscowościach w Dolinie Pionierów przez cały XX wiek. Jednym z wybitnych muzyków w mieście był Larry Chesky(inne języki), grający ze swoją orkiestrą, który przez dziesięciolecia regularnie gościł w Mountain Park, a później został przyjęty do Międzynarodowa Galeria Sław Polki w Chicago za rozwój i promocję stylu polki zwanego „Wielkim Zespołem” lub „Wschodnim Wybrzeżem”[12].

W 1939 roku Prospect Park został przemianowany na Pulaski Park na cześć Kazimierza Pułaskiego, polskiego dowódcy rewolucji amerykańskiej, a pod koniec XX wieku, jeden z rodowitych mieszkańców miasta, historyk Edward Pinkowski, odkrył miejsce pochówku Pułaskiego w Savannah w stanie Georgia[13]. Z powodu dezindustrializacji, społeczność zmniejszyła się, ponieważ wielu ludzi przeniosło się do Granby, Hadley i Northampton. Jeden z ostatnich śladów polskiej społeczności, kościół Matki Bożej Bolesnej, został zamknięty w 2011 roku, kiedy diecezja ogłosiła, że jego wieża jest zagrożona zawaleniem się. Mimo protestów, dążenia do stworzenia zabytkowej dzielnicy i propozycji sprzedaży kościoła miastu, świątynia została zburzona w grudniu 2018 roku, a ostatnią zniszczoną jej częścią była jej wieża[14]. Dziś polska społeczność nadal jest obecna w Holyoke i rejonie Greater Springfield i wiele jej historycznych i kulturowych artefaktów można znaleźć w Polskim Centrum Odkryć i Nauki w sąsiednim Chicopee.

Religia

edytuj

Wydarzenia

edytuj
  • Parada św. Patryka

W Holyoke odbywa się co roku druga co do wielkości Saint Patrick's Day Parade w kraju.

Przypisy

edytuj
  1. Geographic Identifiers: 2010 Demographic Profile Data (G001): Holyoke city, Massachusetts. [w:] American Factfinder [on-line]. U.S. Census Bureau [dostęp 2017-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (13 lutego 2020)]. (ang.).
  2. Population and Housing Unit Estimates. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  3. 'Lofty artists' vs. 'El Oro del Barrio': Crafting Community and a Sustainable Economic Future in the Paper City. W: Myrna Margulies Breitbart: Creative Economies in Post-Industrial Cities; Manufacturing a (Different) Scene. Wyd. Routledge. London and New York, 2016. ISBN 978-1-317-15832-5. (ang.).
  4. Joshua L. Root. Something Will Drop: Socialists, Unions and Trusts in Nineteenth-Century Holyoke. „Historic Journal of Massachusetts”. 37 (2), s. 38, Jesień 2009. [zarchiwizowane z adresu 24 grudnia 2017 r.]. (ang.). 
  5. Who's Who in the Silk Industry–William Skinner, „Silk”, XV (3), Silk Publishing Company, marzec 1922, s. 44 (ang.).
  6. George M. Nutting: Massachusetts; a guide to its places and people. Wyd. The Riverside Press. Cambridge, 1937, s. 248.
  7. Fodor's Berkshires and Pioneer Valley. Wyd. Random House. New York, 2005, s. 124. ISBN 978-1-4000-1467-5.
  8. Invention of the Venturi Meter. „Nature”. 136 (3433), s. 254, 17 sierpnia 1935. DOI: 10.1038/136254a0. Bibcode1935Natur.136Q.254.. (ang.). 
  9. Mary C. Serreze, Palmer and Holyoke honored for 100% renewable energy commitment, [w:] MassLive [online], 20 lipca 2016 [dostęp 2017-12-23] (ang.).
  10. Baker-Polito Administration Awards $1 Million Renewable Energy Grant to Holyoke, Commonwealth of Massachusetts: MA Executive Office of Energy and Environmental Affairs, 2017 [dostęp 2017-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-23] (ang.).
  11. Gwiazda = Polish weekly-star. Library of Congress Online Catalog [zarchiwizowane z tego adresu (1 lutego 2020)]. (ang.).
  12. International Polka Association Editorial Staff: Larry Chesky – Living Category – Inducted 1985. International Polka Association [dostęp 2014-09-22]. (ang.).
  13. Francis C. Kajencki: Casimir Pulaski, Cavalry Commander of the American Revolution. Wyd. Southwest Polonia Press. 2001, s. 221. (ang.).
  14. Demolition underway at former Mater Dolorosa Church in Holyoke, [w:] Western Mass News [online], 11 grudnia 2018 (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj