Home Guard (początkowo Local Defence Volunteers, w skrócie LDV[a], w tekstach polskich też pod tłumaczonymi nazwami: Gwardia Krajowa, Straż Krajowa, Obrona Narodowa[1]) – obronna organizacja brytyjskiej armii, działająca podczas II wojny światowej. Funkcjonowała od drugiej połowy roku 1940 do końca 1944. W jej skład wchodziło około 1,5 miliona lokalnych wolontariuszy, zazwyczaj niekwalifikujących się do regularnej służby wojskowej, głównie ze względu na wiek, stąd przydomek „Dad's Army” („Armia tatusia”).

Home Guard
Local Defence Volunteers (LVD)
Ilustracja
Historia
Państwo

 Wielka Brytania

Sformowanie

14 maja 1940

Rozformowanie

31 grudnia 1945

Nazwa wyróżniająca

Dad's Army

Dowódcy
Pierwszy

Edmund Ironside

Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych

wojska obrony cywilnej

Rodzaj wojsk

piechota

Głównym zadaniem oddziału było wspomaganie regularnych jednostek w obronie granic kraju i utrzymywaniu porządku publicznego w Wielkiej Brytanii oraz inne działania prewencyjne zapobiegające przeprowadzeniu inwazji III Rzeszy na Wyspy Brytyjskie[2][3]. Jednostki Home Guard były rozlokowywane głównie w rejonach wybrzeży oraz w okolicach punktów ważnych dla przemysłu zbrojeniowego jak i dla prosperowania armii, m.in. lotnisk, fabryk, składów amunicji, większych węzłów kolejowych.

Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie zezwolił przebywającym w Wielkiej Brytanii obywatelom polskim, wolnym od powszechnego obowiązku służby w Polskich Siłach Zbrojnych, na wstępowanie do Home Guard[4][5].

Zobacz też

edytuj
  1. Miejscowa Obrona Ochotnicza. Potocznie nazywana Look-Duck-Vanish (z ang. „spójrz, skryj się, zniknij”) - stąd zmiana nazwy.

Przypisy

edytuj
  1. Łukasz Męczykowski: Uzbrojenie Local Defence Volunteers / Home Guard w latach 1940-1945. Studium z dziejów militarnej kultury materialnej. Oświęcim: Napoleon V, 2016, s. 10.
  2. Macksey, Kenneth, Beda Fomm: The Classic Victory, s. 35. Ballantine, New York, 1971.
  3. Richard DiNardo Germany and the Axis Powers: From Coalition to Collapse|publisher=University Press Of Kansas ISBN 0-7006-1412-5, s.39
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej z 26 marca 1943 r. o udzieleniu ogólnego zezwolenia obywatelom polskim, przebywającym w W. Brytanii, na pełnienie obowiązków w "Home Guard" (Dz.U. 1943 Nr 3 poz. 9) wydane na podstawie dekretu z 29 lipca 1942 r. o obywatelstwie osób, wstępujących w czasie wojny do służby państw sprzymierzonych i neutralnych (Dz.U. nr. 7, poz. 15).
  5. Obowiązująca wówczas ustawa z 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz. U. Nr 25, poz. 220) w art. 115 zabraniała obywatelom polskim podlegającym obowiązkowi służby wojskowej podejmowania obowiązków w obcym wojsku lub organizacji zbrojnej bez zezwolenia właściwej władzy. Grożącą karą była utrata obywatelstwa oraz pozbawienie wolności do lat 5 (art. 177), co rozporządzenie o postępowaniu doraźnym z 1 września 1939 zaostrzyło na czas od 10 do 15 lat (Dz.U. 1939 nr 87 poz. 554).

Bibliografia

edytuj
  • David Fletcher: The Great Tank Scandal: British Armour in the Second World War Part 1. Her Majesty's Stationary Office, 1989. ISBN 0-11-290460-2.
  • S.P. MacKenzie: The Home Guard: A Military and Political History. Oxford University Press, 1995. ISBN 0-19-820577-5.
  • Penny Summerfield: Contesting Home Defence: Men, Women, and the Home Guard in the Second World War. Peniston-Bird, Corinna. Manchester University Press, 2007. ISBN 978-0-7190-6202-5.
  • Tom Wintringham: How to Reform the Army. Fact Monographs, 1939.

Linki zewnętrzne

edytuj