Hottentottenstottertrottelmutterbeutelrattenlattengitterkofferattentäter
Hottentottenstottertrottelmutterbeutelrattenlattengitterkofferattentäter (niem.) – zabójca (Attentäter) hotentockiej (Hottentotten) matki (Mutter) głupka i jąkały (Stottertrottel) umieszczony w kufrze (Koffer) z plecionki (Lattengitter) przeznaczonym do przechowywania schwytanych oposów (Beutelratten). Postać z anegdoty Juliana Tuwima. Ten 72-literowy wyraz przytacza Tuwim w swojej monografii absurdu Pegaz dęba[1], do której materiały zbierał w latach 20. i 30. XX wieku.
Pierwotny, 70-literowy wyraz Hottentotenstottertrottelmutterattentaterlattengitterkotterbeutelratte pojawił się już w 1928 roku w zbiorze A propos... 200 pereł humoru Juliana Tuwima.
Według niektórych taka osoba powinna być określana słowem Beutelrattenlattengitterkofferhottentottenstottertrottelmutterattentäter, jako że bezpośrednio przed wyrazem „zabójca” (Attentäter) powinna być wymieniona ofiara (matka głupka i jąkały, Hottentottenstottertrottelmutter). Ponadto Beutelratte nie oznacza kangura (wbrew temu, co napisał Tuwim), tylko dydelfa, amerykańskiego torbacza – przedstawiciela rodziny dydelfowatych – szczurów workowatych (Beutel – worek, Ratte – szczur).
Pełna wersja anegdoty edytuj
Wersja z 1928 roku edytuj
Chociaż Niemcy naogół pysznią się wszystkiem co niemieckie, poczucie zaś słynnego „iiber alles” rozwinięte jest u zachodnich sąsiadów naszych w sposób często niepokojący, mimo to w przystępie dobreo humoru potrafią zakpić nawet z własnej mowy. Jedno z pism niemieckich podaje następujące, bardzo zabawne, rozważania z dziedziny dźwięczności języka niemieckiego, w którym, jak wiadomo, istnieje mnóstwo słów złożonych. Jeżeli w kraju Hotentotów (Hottentoten) łapie się kangury (Beutelratte) do klatek (Kotter), zabitych deskami (Lattengitter), to taka klatka nazywa się po niemiecku Lattengitterkotter, a uwięziony w niej kangur: Lattengitterkotterbeutelratte. Kiedyś aresztowano hotentota za to, że wykonał zamach (Attentat) na hotentokę, matkę (Hottentotenmutter) dwojga jąkających się dzieci (Stottertrottel). Matka była więc Hottentotenstottertrottelmutter, a sprawa zbrodni — Hottentotenstottertrottelmutterattentater. Wobec braku miejsca w więzieniu, zamknięto go do wyżej wymienionej klatki dla kangurów (Beutelrattenlattengitterkotter). Zwierzę, przestraszone widokiem zbrodniarza, wyskoczyło z klatki, lecz zostało schwytane przez dozorcę, który melduje o tem policji.
— Złapałem Beutelratte!
— Którego?
— Attentaterlattengittorkottenbeutelratte.
— Takich jest kilka! O którym mówisz?
— Hottentotenstottertrottelmutterattentater.
— Aha! Przecież mogłeś odrazu powiedzieć, że to (uwaga!!): Hottentotenstottertrottelmutterattentaterlattengitterkotterbeutelratte!
Wersja z 1950 roku edytuj
Pewnego dnia, Hotentoci (Hottentotten) zatrzymują mordercę (Attentäter), oskarżonego o zabójstwo pewnej matki (Mutter) hotentockiej (Hottentottenmutter), która w dodatku jest matką miejscowego głupka i jąkały (Stottertrottel). Taka matka po niemiecku zwie się Hottentottenstottertrottelmutter, zaś jej zabójca nazywa się Hottentottenstottertrottelmutterattentäter. Policja schwytała mordercę i umieściła go prowizorycznie w kufrze na kangury (Beutelrattenlattengitterkoffer), lecz więźniowi udaje się uciec. Rozpoczynają się poszukiwania. Po chwili do wodza przybiega hotentocki wojownik krzycząc:
— Złapałem zabójcę! (Attentäter).
— Tak? Jakiego zabójcę? — pyta wódz.
— Beutelrattenlattengitterkofferattentäter — odpowiada wojownik.
— Jak to? Tego zabójcę, który jest w klatce z plecionki, na kangury? — pyta hotentocki wódz.
— Tak — odpowiada tubylec — to jest ten Hottentottenstottertrottelmutterattentäter (zabójca hotentockiej matki głupka i jąkały).
— Aha! — rzecze wódz Hotentotów — trzeba było od razu mówić, że schwytałeś Hottentottenstottertrottelmutterbeutelrattenlattengitterkofferattentäter!
Inne długie wyrazy edytuj
Najdłuższym wyrazem występującym w słownikach języka niemieckiego był 63-literowy Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz („Ustawa dotycząca podziału kompetencji w procesie nadzoru nad etykietowaniem wołowiny”)[2]. Po tym, jak ustawa ta została usunięta w 2013 r. z prawa niemieckiego, za najdłuższy uznano 52-literowy wyraz Bundespräsidentenstichwahlwiederholungsverschiebung („Przełożenie powtórki dogrywki wyborów prezydenta federalnego”), który obwołany został w austriackich mediach „słowem roku 2016”[3].
Tworzenie tak długich wyrazów możliwe jest także w innych językach. Przykładem jest 128-literowy szwedzki wyraz nordöstersjökustartilleriflygspaningssimulatoranlägeningsmaterielunderhållsuppföljningssystemdiskussioninläggförberedelsearbeten, czyli „prace przygotowawcze do udziału w dyskusji nad systemem utrzymania wsparcia materialnego symulatora nadzoru z powietrza dla północno-wschodniej części artylerii nadbrzeżnej Bałtyku”, wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa 1991, jako przykład tworzenia długich słów, ograniczonych właściwie tylko wyobraźnią ludzką i nie używanych na co dzień.
W językach eskimoskim i czukockim występuje zjawisko polisyntezy, polegające na budowaniu długich, wielostopniowych wyrazów złożonych mogących zastąpić całe polskie zdanie. Na przykład naalangmangaarmititnalujunga to po eskimosku „Nie wiem, czy ona cię słucha”, a aliikusersuillammassuaanerartassagaluarpaalli – „oni mimo to mówią, że on dostarcza rozrywki”.
Megkáposztáshúsítottalanítottátok – jedno z najdłuższych słów w języku węgierskim obok słowa megszentségteleníthetetlenségeskedéseitekért. Wyraz ten jest całym zdaniem, które nie jest jednak w pełni gramatyczne, gdyż nie powinno się łączyć członów: -ít i -talan. W dosłownym przełożeniu na język polski oznacza on: Wy kroicie w paski mięso na káposztáshús (tradycyjną węgierską potrawę złożoną z kapusty i mięsa, przypominającą bigos).
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Julian Tuwim: Pegaz dęba. Warszawa (wydanie oryginalne), Monachium (reprint): Czytelnik (wydanie oryginalne), Verlag Otto Sagner (reprint), 1950 (wydanie oryginalne), 1986 (reprint), s. 311, seria: reprint – Specimina Phlogiolae Slavicae, Band 66.
- ↑ Z języka niemieckiego zniknął najdłuższy wyraz. Liczył... 63 litery, rmf24.pl, 4.06.2013
- ↑ Słowo roku w Austrii? Ma pięćdziesiąt dwie litery, rmf24.pl, 9.12.2016