II liga polska w piłce nożnej (1972/1973)

II liga 1972/1973 – 25. edycja rozgrywek drugiego poziomu ligowego piłki nożnej mężczyzn w Polsce. Wzięło w nich udział 16 drużyn, grając systemem kołowym. Sezon ligowy rozpoczął się w sierpniu 1972, ostatnie mecze rozegrano w czerwcu 1973. Była to ostatnia edycja II ligi przed reformą rozgrywek, po której powstały dwie grupy tego poziomu rozgrywkowego.

II liga 1972/1973

1971/1972 1973/1974
Szczegóły
Państwo	Polska
Organizator	PZPN
Poziom ligowy	Drugi
Edycja	25
Liczba zespołów	16
Termin	sierpień 1972 – czerwiec 1973
Liczba meczów	240
Liczba bramek	473
Zwycięzca	Szombierki Bytom
Król strzelców	Janusz Sybis (14)

Poziomy rozgrywkowe w sezonie 1972/1973
Rozgrywki	P	Nazwa
Centralne	I	I liga
	II	II liga
Makroregionalne	III	III Liga (4 grupy)
Okręgowe (17 okręgów)	IV	Liga okręgowa
	V	A klasa
	VI	B klasa

Rozgrywki

Uczestnicy rozegrali 30 kolejek ligowych po 8 meczów każda (razem 240 spotkań) w dwóch rundach: jesiennej i wiosennej.

Po sezonie dokonano reformy II ligi – zwiększono liczbę uczestników z 16 do 32 i wprowadzono podział na dwie grupy. Równocześnie I liga została powiększona z 14 do 16 zespołów. W związku z tym mistrz i wicemistrz II ligi uzyskali awans do I ligi, a drużyny z 3. i 4. miejsca rozegrały dwumecze barażowe o wejście do I ligi z 13. i 14. zespołem najwyższej klasy rozgrywkowej. Do ligi międzywojewódzkiej nie spadła bezpośrednio żadna drużyna; zespoły z miejsc 13–16 rozegrały mecze barażowe z 4. drużynami grup ligi międzywojewódzkiej o utrzymanie.

Tabela

Lp.	Drużyna	M	Z	R	P	Bramki		Różn.	Pkt	Uwagi
1	Szombierki Bytom (M) (A)	30	16	9	5	50	19	+31	41	Awans do I ligi
2	Śląsk Wrocław (A)	30	13	15	2	36	17	+19	41
3	Hutnik Nowa Huta	30	12	11	7	36	22	+14	35	Baraże o I ligę
4	GKS Katowice	30	10	15	5	27	20	+7	35
5	Piast Gliwice	30	10	11	9	26	24	+2	31
6	Widzew Łódź	30	12	7	11	34	40	−6	31
7	Lechia Gdańsk	30	9	12	9	25	28	−3	30
8	Zawisza Bydgoszcz	30	9	11	10	26	31	−5	29
9	Arka Gdynia	30	8	12	10	25	26	−1	28
10	Star Starachowice	30	11	6	13	33	35	−2	28
11	Wisłoka Dębica	30	8	12	10	30	36	−6	28
12	Stal Rzeszów	30	7	13	10	27	33	−6	27
13	Urania Ruda Śląska	30	7	12	11	25	37	−12	26	Baraże o II ligę
14	AKS Niwka	30	7	10	13	29	37	−8	24
15	Górnik Wałbrzych (S)	30	8	7	15	23	35	−12	23
16	MGKS Mikulczyce-Rokitnica	30	7	9	14	21	33	−12	23

Źródło: Paweł Mogielnicki's Page (ang.) [dostęp 2011-06-14].
Oznaczenia: (M) – tytuł mistrzowski, (A) – awans, (S) – spadek.
Zasady ustalania kolejności: 1. liczba zdobytych punktów; 2. różnica zdobytych bramek; 3. większa liczba zdobytych bramek.

Baraże o II ligę

Po zakończeniu sezonu II ligi i ligi międzywojewódzkiej rozegrano mecze barażowe o 4 miejsca w drugiej klasie rozgrywkowej w sezonie 1973/1974 między zespołami z miejsc 13–16 II ligi i 4. drużynami grup ligi międzywojewódzkiej (w grupie zachodniej nie dopuszczono do baraży 4. zespołu – Górnika Radlin).

W pierwszej fazie baraży zmierzyły się:

• 13. drużyna II ligi i 5. drużyna grupy zachodniej ligi międzywojewódzkiej – Urania Ruda Śląska i Moto Jelcz Oława
• 14. drużyna II ligi i 4. drużyna grupy południowej ligi międzywojewódzkiej – AKS Niwka i Górnik Wojkowice
• 15. drużyna II ligi i 4. drużyna grupy północnej ligi międzywojewódzkiej – Górnik Wałbrzych i Arkonia Szczecin
• 16. drużyna II ligi i 4. drużyna grupy centralnej ligi międzywojewódzkiej – Sparta Zabrze (do lipca 1973 MGKS Mikulczyce-Rokitnica) i RKS Ursus

Drużyna 1	Wynik dwumeczu	Drużyna 2	Pierwszy mecz	Drugi mecz
RKS Ursus	3:0	Sparta Zabrze	0:0	3:0
Arkonia Szczecin	3:0	Górnik Wałbrzych	1:0	2:0
AKS Niwka	7:2	Górnik Wojkowice	2:1	5:1
Urania Ruda Śląska	4:4 pd. k. 4:3	Moto Jelcz Oława	1:0	3:4
Po lewej gospodarz pierwszego meczu.

Zwycięzcy pierwszej fazy zapewnili sobie miejsca w II lidze, zaś przegrani zmierzyli się ze sobą o pozostałe dwa miejsca.

Drużyna 1	Wynik dwumeczu	Drużyna 2	Pierwszy mecz	Drugi mecz
Sparta Zabrze	3:1	Górnik Wałbrzych	3:0	0:1
Górnik Wojkowice	6:1	Moto Jelcz Oława	6:0	0:1
Po lewej gospodarz pierwszego meczu.

Miejsca na drugim poziomie ligowym nie utrzymał Górnik Wałbrzych.

Strzelcy

Bramki	Strzelcy	Drużyna
14	Janusz Sybis	Śląsk Wrocław
12	Paweł Koczot	Wisłoka Dębica
	Wilhelm Wilim	Szombierki Bytom
11	Stefan Herisz	Hutnik Nowa Huta
	Jan Nilipiuk	Star Starachowice

Źródło: Archiwum Prasowe – Janusz Sybis najskuteczniejszym strzelcem II ligi. Serwis Kibiców Lechii Gdańsk. [dostęp 2011-06-14].