ISU-122
ISU-122 – radzieckie działo samobieżne z okresu II wojny światowej.
| ||
 ISU-122 w Muzeum Uzbrojenia w Poznaniu | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  ZSRR
| |
| Typ pojazdu | ciężkie działo pancerne | |
| Trakcja | gąsienicowa | |
| Załoga | 5 osób | |
| Historia | ||
| Prototypy | 1943 | |
| Produkcja | 1943-1945 | |
| Egzemplarze | 1735 szt. | |
| Dane techniczne | ||
| Silnik | Wysokoprężny, 4-suwowy, widlasty, 12-cylindrowy W-2-IS o mocy 520 KM | |
| Transmisja | Mechaniczna | |
| Poj. zb. paliwa | Zasadnicze: 520-560 l, dodatkowe: 300 l. Paliwo: olej napędowy Zużycie paliwa: 65-75 l/godz. pracy silnika | |
| Pancerz | Spawany z płyt walcowanych Przód kadłuba: 60-90 mm, boki: 60-90 mm, tył: 60 mm, dno i góra: 20-30 mm | |
| Długość | 9,85 m | |
| Szerokość | 3,07 m | |
| Wysokość | 2,48 m | |
| Prześwit | 0,45-0,47 m | |
| Masa | 45,5 t | |
| Moc jedn. | 11,9 KM/t | |
| Nacisk jedn. | 0,81-0,82 kG/cm² | |
| Osiągi | ||
| Prędkość | 35 km/h na drodze | |
| Zasięg | 220 km na drodze 80 km w terenie | |
| Pokonywanie przeszkód | ||
| Brody (głęb.) | 130-150 cm | |
| Rowy (szer.) | 250-270 cm | |
| Ściany (wys.) | 100-120 cm | |
| Kąt podjazdu | 36° | |
| Dane operacyjne | ||
| Uzbrojenie | ||
| 1 armata 122 mm D-25S (30 naboi), 1 wkm DSzK wz.1938 kal. 12,7 mm (250 naboi), 1-2 pistolety maszynowe PPSz kal. 7,62 mm (1491 naboi), 25 granatów ręcznych F-1 | ||
| Użytkownicy | ||
| ZSRR, Polska | ||
HistoriaEdytuj
Aby zwiększyć siłę ognia czołgu IS-2, postanowiono zamontować na jego podwoziu haubicoarmatę kalibru 152 mm. Problemy techniczne ominięto rezygnując z obrotowej wieży. W ten sposób powstało działo samobieżne ISU-152. Ponieważ powstawało więcej kadłubów niż dział 152 mm, zdecydowano się montować poddane modyfikacji armaty 122 mm wzór 1943/1944. Działa pozbawiano hamulca wylotowego, a ich zamek śrubowy zamykano ręcznie. Nowy typ pojazdu wszedł do produkcji w końcu 1943.
Rok później powstała przeznaczona dla czołgu IS-2 armata D-25T (wz. 1943) kalibru 122 mm. Ponieważ nadal dostarczano zbyt małe ilości dział 152 mm, postanowiono montować nowo powstałe armaty 122 mm oznaczane jako D-25S w kadłubach ISU. Nowe działo z hamulcem wylotowym i półautomatycznym zamkiem klinowym znacznie zwiększyło szybkostrzelność. Zmodyfikowane działa, oznaczane ISU-122S, weszły do produkcji wiosną 1944.
Wszystkie trzy działa (ISU-152, ISU-122 i ISU-122S) miały wspólny kadłub, zawieszenie, silnik, układ transmisji, wyposażenie elektryczne i radiowe z czołgiem IS-2, co znacząco ułatwiało produkcję[1].
SłużbaEdytuj
ISU-122, dzięki potężnemu uzbrojeniu, okazał się dobrym niszczycielem czołgów, jednak do jego słabych stron należały duży martwy kąt znajdujący się poza szczelinami obserwacyjnymi oraz trudności w poruszaniu się w terenie (przyczyną była długa lufa).
W muzeachEdytuj
Działa samobieżne ISU-122 są eksponowane w następujących polskich muzeach:
- Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie - pojazd bez armaty
- Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu
- Muzeum Uzbrojenia w Poznaniu - nr taktyczny 719
- Muzeum Broni Pancernej w Poznaniu - oddziale Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
- Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie - oddział Muzeum Polskiej Techniki Wojskowej
Inne zachowane pojazdyEdytuj
- Działo samobieżne-pomnik w Malborku, nr taktyczny 1010, tekst na tablicach pamiątkowych w języku polskim i rosyjskim głosi:
BOHATEROM CZERWONEJ ARMII W XX ROCZNICĘ WYZWOLENIA MIASTA
MIESZKAŃCY
MIASTA I POWIATU MALBORSKIEGO
MALBORK 17 MARCA 1965 R.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Евгений Болдырев: Самоходные установки ИСУ-122 и ИСУ-152 (ros.). THE RUSSIAN BATTLEFIELD, 02-08-2011. [dostęp 2011-09-01].
BibliografiaEdytuj
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.