Igłówka brązowawa

Igłówka brązowawa (Heyderia abietis (Fr.) Link) – gatunek grzybów należący do rzędu tocznikowców (Helotiales)[1].

Igłówka brązowawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

Cenangiaceae

Rodzaj

igłówka

Gatunek

igłówka brązowawa

Nazwa systematyczna
Heyderia abietis (Fr.) Link
Handb. Erk. Gew. 3: 312 (1833)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Heyderia, Cenangiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1821 roku Elias Fries, nadając mu nazwę Mitrula abietis. Obecną nazwę nadał mu w 1833 r. Johann Heinrich Friedrich Link[1]. Pozostałe synonimy:

  • Gymnomitrula abietis (Fr.) S. Imai 1941
  • Leotia mitrula Pers. 1801
  • Leotia mitrula var. strobilina Alb. & Schwein. 1805
  • Leotia mitrula var. vulgaris Alb. & Schwein. 1805[2].

Polska nazwa występuje w pracy M.A. Chmiel w 2006 r.[3]

Morfologia

edytuj
Owocniki

Typu apotecjum, złożony z główki i trzonu. Główka cylindryczna o szerokości 2 mm i żółtej, gładkiej powierzchni. Trzon o wysokości 3 mm, szerokości 0,4 mm, czerwonawo brązowy, delikatnie oprószony[4].

Cechy mikroskopowe

Askospory 10–19,8 × 2,1–3,5 μm, Q= 3,57–6,84, wrzecionowato cylindryczne, czasami zakrzywione, gładkie, szkliste, bez przegród, z kilkoma małymi gutulami. Worki 55–64 × 5,8–7 μm, 8-zarodnikowe, maczugowato-cylindryczne, z tępo stożkowatymi, amyloidalnymi wierzchołkami. Parafizy 58–67 × 2,9–4 μm, szkliste, cylindryczne z tępymi wierzchołkami i przegrodami. Strzępki w skórce trzonu ułożone palisadowo, maczugowate, 14–23 × 4,7–8,2 μm. Kontekst w trzonie złożony z równoległych strzępek o szerokości 3,0–8,5 μm i ścianach inkrustowanych pigmentem[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji[5]. M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła kilka stanowisk tego gatunku w Polsce[3]. W późniejszych latach również podano jego stanowiska[6], aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Saprotrof rozwijający się na opadłych igłach jodły, sosny i świerka[3]. Zazwyczaj owocniki pojawiają się masowo, ale na jednej igle tylko jeden. Z powodu niewielkich rozmiarów są trudno dostrzegalne[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  3. a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. a b c Panagiotis Delivorias, Zacharoula Gonou-Zagou, Too small for the eye to see: Heyderia abietis, „Field Mycology”, 11 (2), The Fungi of California, 2010, s. 42,43, DOI10.1016/j.fldmyc.2010.04.005 [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  5. Występowanie Heyderia abietis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-04] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04].
  7. Aktualne stanowiska igłówki brązowawej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] (pol.).