Ignacy Jeż

Ignacy Ludwik Jeż (ur. 31 lipca 1914 w Radomyślu Wielkim, zm. 16 października 2007 w Rzymie) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy gorzowski w latach 1960–1972 (do 1967 formalnie gnieźnieński), biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski w latach 1972–1992, przewidziany do kreacji kardynalskiej na konsystorzu w 2007.

Ignacy Jeż

Veni ignem mittere Przyszedłem ogień rzucić na ziemię
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1914 Radomyśl Wielki
Data i miejsce śmierci	16 października 2007 Rzym
Biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski
Okres sprawowania	1972–1992
Biskup pomocniczy gorzowski
Okres sprawowania	1960–1972 (do 1967 formalnie gnieźnieński)
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	20 czerwca 1937
Nominacja biskupia	20 kwietnia 1960
Sakra biskupia	5 czerwca 1960
Odznaczenia

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	5 czerwca 1960
Konsekrator	Stefan Wyszyński
Współkonsekratorzy	Bolesław Kominek Wilhelm Pluta
Współkonsekrowani biskupi Józef Kurpas 24 lutego 1963 Paweł Socha 26 grudnia 1973 Tadeusz Werno 25 maja 1974 Piotr Krupa 15 kwietnia 1984

Formularz rejestracyjny Ignacego Jeża jako więźnia w nazistowskim obozie koncentracyjnym w Dachau

Krypta z grobem Ignacego Jeża w bazylice konkatedralnej w Kołobrzegu

Pomnik-głaz poświęcony Ignacemu Jeżowi ustawiony w parku im. Tadeusza Kościuszki w Koszalinie

Życiorys

Ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach. W latach 1932–1937 studiował teologię na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obronił magisterium z historii Kościoła. 20 czerwca 1937 przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Stanisława Adamskiego.

Podjął pracę duszpasterską jako wikariusz w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Hajdukach Wielkich (obecnie Chorzów Batory). W sierpniu 1942 został aresztowany przez Niemców za odprawienie mszy za zmarłego w niemieckim obozie koncentracyjnym proboszcza Józefa Czempiela (obecnie błogosławionego). Był więziony w obozie koncentracyjnym Dachau (nr obozowy 37196), gdzie osobiście poznał ojca Józefa Kentenicha, założyciela Międzynarodowego Ruchu Szensztackiego (później był wieloletnim protektorem i opiekunem Ruchu Szensztackiego w Polsce). Po wyzwoleniu obozu był kapelanem obozu repatriacyjnego w Göppingen koło Stuttgartu. Powrócił do Polski w maju 1946. Był wikariuszem w parafii w Radlinie i parafii św. Szczepana w Katowicach-Bogucicach. W latach 1946–1960 pracował jako katecheta i dyrektor Gimnazjum Katolickiego im. św. Jacka w Katowicach oraz rektor niższego seminarium duchownego.

20 kwietnia 1960 został prekonizowany biskupem pomocniczym gorzowskim ze stolicą tytularną Alba Maritima. Sakrę biskupią przyjął 5 czerwca 1960 z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego. Brał udział w obradach soboru watykańskiego II. Był współautorem listu biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965. W czerwcu 1972 został prekonizowany pierwszym biskupem diecezjalnym nowo utworzonej diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Erygował ok. 100 nowych parafii, doprowadził do budowy nowego budynku Wyższego Seminarium Duchownego w Koszalinie. Zorganizował wizytę w Koszalinie papieża Jana Pawła II 1–2 czerwca 1991. Uczestniczył w pracach Komisji Episkopatu Polski ds. Środków Społecznego Przekazu, a także Komitetu Księży Polskich b. Więźniów Obozów Koncentracyjnych, którego był wieloletnim przewodniczącym. 1 lutego 1992 został przeniesiony w stan spoczynku, a jego następcą w diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej mianowano biskupa pomocniczego katowickiego Czesława Domina.

Zmarł 16 października 2007 w klinice Gemelli w Rzymie. Następnego dnia na zakończenie audiencji generalnej papież Benedykt XVI poinformował, że na konsystorzu 24 listopada 2007 chciał wynieść go do godności kardynalskiej. Został pochowany 23 października 2007 w krypcie bazyliki konkatedralnej Wniebowzięcia NMP w Kołobrzegu.

Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 2 czerwca 2007 „za wybitne zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za zaangażowanie w niesieniu pomocy ludziom potrzebującym oraz za działalność na rzecz współpracy polsko-niemieckiej” został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2005 uhonorowano go Wielkim Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.

Nadano mu honorowe obywatelstwo miasta i gminy Radomyśl Wielki (od 2004), Koszalina (od 1994), Słupska (od 2006), Połczyna-Zdroju (od 2006), Katowic (od 2007) i Kołobrzegu (od 2008).

Postanowieniem z 28 czerwca 2007 Senat KUL-u przyznał mu medal „Za zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego”. Uroczystość wręczenia medalu zaplanowana była na grudzień 2007.

W 1997 został odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Est. W 2007 został laureatem Nagrody im. Wojciecha Korfantego przyznanej przez Związek Górnośląski. Kawaler Orderu Uśmiechu.

W 2008 poświęcono rondo jego imienia przy zbiegu ulic Sobieskiego i Banacha w Słupsku. W 2009 uchwałą Rady Miejskiej w Koszalinie nadano imię Kardynała Ignacego Jeża skrzyżowaniu ulic Fałata–Gdańska z ul. Orląt Lwowskich–Jana Pawła II. W 2009 uchwałą Rady Miasta Kołobrzeg nadano imię Kardynała Ignacego Jeża rondu przy zbiegu ulic Młyńskiej i Szpitalnej. W 2009 został patronem Zespołu Szkół Publicznych w Brzeżnie i Zespołu Szkół w Tymieniu.

30 stycznia 2009 Poczta Polska wydała w nakładzie 400 000 serię znaczków „Ocaleli z zagłady”. Na jednym z nich znalazł się wizerunek Ignacego Jeża. Ze względu na drobne błędy techniczne 24 lutego 2009 całą serię wycofano z obrotu.

Publikacje

• 1989: Listy pasterskie w latach 1972–1988
• 1993: Błogosławcie Pana światła i ciemności (przetłumaczone na język niemiecki)
• 2000: W 1000-lecie powstania biskupstwa w Kołobrzegu (praca zbiorowa pod redakcją bpa Ignacego Jeża). ISBN 83-87739-33-2
• 2001: Nawrócenie przywilejem wolności (nauki rekolekcyjne dla Episkopatu Polski wygłoszone w 2000 roku). ISBN 83-88648-30-6
• 2004: Świadek historii. Na jubileusz 90. urodzin Jego Ekscelencji Biskupa Seniora Ignacego Jeża. ISBN 83-87317-47-0
• 2005: Przygody z Opatrznością. ISBN 83-7030-428-1
• 2005: Nadzwyczajnie zwyczajny. Biskup uśmiechu o Janie Pawle II. ISBN 83-7030-451-6
• 2008: Biskup uśmiechu (zbiór wywiadów z bp. Jeżem opublikowanych w tygodniku „Niedziela”). ISBN 978-83-904078-7-6

Bibliografia

• Grzegorz Polak: Kto jest kim w Kościele katolickim? Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1996.
• Nota biograficzna Ignacego Jeża na stronie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej [dostęp 2018-11-18]
• Ignacy Jeż w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-11-09]