Wikipedia

Ilustracja dziecięca

Ilustracja dziecięca – ilustracja występująca w książkach kierowanych do dzieci, często tzw. książkach obrazkowych.

Tekst i obraz w takich książkach zazwyczaj tworzą jedną całość[1], gdyż ilustracja dziecięca powinna bezpośrednio dotyczyć zamieszczonego tekstu[2], może też być jedynym składnikiem książki dla dzieci, zwłaszcza najmłodszych – może przybierać wówczas postać albumu bez tekstu lub z jego niewielkim udziałem[3]. Przyczynia się do rozwoju odbiorcy i dostarcza mu wrażeń estetycznych[4]. Kontakt dziecka z ilustracjami w książce może następować przed czytaniem, w czasie jego trwania, bądź po zakończeniu lektury[5].

Historia edytuj

Wraz z rozwojem druku zaczęły pojawiać się pierwsze książki dla dzieci, dominowała jednak literatura religijna, książki do nauki gramatyki i dobrego zachowania[6]. Pierwsze książki z ilustracjami, które można było przeznaczyć do czytania dla dzieci to zbiory bajek, zwłaszcza Bajki Ezopa (pierwsze angielskie wydanie w 1484 roku)[6] czy Fabulae Centum autorstwa Gabriela Faerno(inne języki)[6]. Początkowo ilustracje w książkach dla dzieci niemal nie różniły się od ilustracji w wydaniach dla dorosłych i nie były dostosowane do potrzeb percepcyjnych dzieci[6]. Ilustracje w książkach dla dzieci stały się bardziej popularne od połowy XVIII wieku[6]. Jedna z pierwszych książek typowo dla dzieci to tytuł A Little Pretty Pocket-Book(inne języki) (1744)[6], natomiast za pierwszą powieść dla dzieci uważa się The History of Little Goody Two-Shoes(inne języki) z 1765 roku; obie ilustrowane pozycje wydał John Newbery[6]. Wraz z wzrostem rynku zabawek, ilustrowane książki dla dzieci zaczęły być wyposażane w takie elementy, jak ruchome części – twórcą specjalizującym się w takich książkach był niemiecki grafik Lothar Meggendorfer(inne języki) (1847–1925)[6]. Rozwiązania techniczne dostępne w XX wieku sprawiły, że ilustrowane książki dla dzieci mogły być stosunkowo tanie przy zachowaniu dobrej jakości[6]. Do klasycznej rysunkowej ilustracji dziecięcej dołączyła fotografia wykorzystywana zarówno jako zamiennik np. drzeworytu, jak również wykorzystywano ją w procesie reprodukcji[6][7]. Ilustrowane książki dla dzieci stopniowo zaczęto coraz bardziej dostosowywach do potrzeb określonych grup wiekowych[6], a różnorodność gatunków ilustrowanej książki dziecięcej niemal dorównuje książkom dla dorosłych[6].

Wybrani twórcy edytuj

Galeria edytuj

  •  
    Strona z książki A Little Pretty Pocket-Book (1744)
  •  
    Drzeworyt z książki The History of Little Goody Two-Shoes (1768)
  •  
    Das lieblichste Geschenk für kleine Kinder Heinricha Müllera (1830)
  •  
    Staś Straszydło (1876)
  •  
    Ilustracja z książki Was soll ich werden? autorstwa L. Meggendorfera (1888)
  •  
    Ilustracja autorstwa K. Nielsena w East of the Sun and West of the Moon (1914)
  •  
    Ilustracja z The Tale of Peter Rabbit (1902)
  •  
    The Cat in the Hat (Kot Prot), wydanie jubileuszowe

Przypisy edytuj

  1. ↑ Jan Trzynadlowski, Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, Wyd. 3., uzup, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1983, ISBN 83-204-0560-2, OCLC 27197473 [dostęp 2023-02-13].
  2. ↑ Zborowski 1959 ↓, s. 134.
  3. ↑ Zborowski 1959 ↓, s. 133.
  4. ↑ I. Słońska, Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci, Warszawa 1969.
  5. ↑ Zborowski 1959 ↓, s. 134–135.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Cynthia Burlingham, Picturing Childhood: The Evolution of the Illustrated Children’s Book [online], Grunwald Center for the Graphic Arts, University of California, Los Angeles Library Department of Special Collections, 1997 [dostęp 2023-03-13] (ang.).
  7. ↑ Anita Wincencjusz-Patyna, From Halley’s Comet to the Scout Kwapiszon, [w:] Elina Druker, Bettina Kümmerling-Meibauer, Photography in Children’s Literature, John Benjamins Publishing Company, 15 października 2023, s. 134-135, ISBN 978-90-272-4926-5 [dostęp 2024-03-26] (ang.).
  8. ↑ Beatrix Potter: The English Writer Behind Peter Rabbit [online], TheCollector, 11 lutego 2022 [dostęp 2023-03-13] (ang.).
  9. ↑ Rachel Gorman, 15 Iconic Children’s Book Illustrators [online], Skillshare Blog, 12 grudnia 2020 [dostęp 2023-03-13] (ang.).
  10. ↑ Jan Marcin Szancer | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2023-03-13] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Jan Zborowski: Początkowa nauka czytania. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1959.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilustracja_dziecięca&oldid=73413438”