Insein (więzienie)
Więzienie Insein (birm. အင်းစိန်ထောင် /ɪ́ɴsèiɴ tʰaʊ̀̃/) — największe więzienie w Mjanmie zlokalizowane dzielnicy Insein w północnej części Rangunu.
Więzienie zostało wybudowane przez Brytyjczyków w 1887 r. W centrum kompleksu więziennego znajduje się ośmiokątny budynek wokół którego promieniście wybudowano bloki więzienne; kompleks ten otoczony jest podwójnym ceglanym murem. Układ taki wzorowany jest na londyńskim więzieniu Pentonville[1].
Przed II wojną światową więzienie służyło jako miejsce osadzania liderów ruchu wyzwoleńczego. Bezpośrednio po wojnie przetrzymywano w nim dużą grupę japońskich generałów i wyższych oficerów, z których wielu oskarżonych było o popełnienie zbrodni wojennych. Po odzyskaniu przez Mjanmę niepodległości w 1948 r. w Insein osadzano więźniów politycznych, których liczba zaczęła gwałtownie rosnąć po wojskowym zamachu stanu Ne Wina w 1962 r. W okresie tym zaczęto wobec więźniów stosować tortury, odmowy udzielenia pomocy medycznej i izolację[2]. Niektórych więźniów politycznych przetrzymywano w klatkach dla psów. Stało się też ono znane z panujących w nim bardzo złych warunków sanitarnych i wysokiej umieralności więźniów. Około 2005 r. w więzieniu przebywało ok. 9 000-10 000 więźniów z czego szacunkowo 16-18% stanowili więźniowie polityczni[2]. Poza Insein, więźniowie polityczni przetrzymywani są jeszcze w 19 spośród 43 więzień w Mjanmie[3]. Od 2011 r. obserwuje się znaczne zmniejszanie się liczby więźniów politycznych w Mjanmie[4].
Wydarzenia związane z więzieniem Insein edytuj
- Sierpień 1988 - w Insein oraz ośmiu innych więzieniach w kraju wybuchł w niejasnych okolicznościach bunt w wyniku którego zbiegło wielu groźnych kryminalistów. Ich obecność na ulicach wywoływała strach zwykłych mieszkańców, co dało asumpt do przypuszczeń, iż całe wydarzenie zostało zaaranżowane przez władze wojskowe w celu stworzenia atmosfery sprzyjającej dla brutalnych działań policji i wojska po demonstracjach z 8.8.1988[2].
- Maj 2008 - po przejściu cyklonu Nargis w więzieniu wybuchł bunt osadzonych żądających przeniesienia w bezpieczne miejsce. Bunt stłumiono kosztem 40 ofiar śmiertelnych (w tym 4 zabitych podczas późniejszych przesłuchań} i ok. 70 rannych[5].
Najbardziej znani więźniowie edytuj
- Aung San Suu Kyi - polityk, działaczka ruchu prodemokratycznego
- Min Ko Naing - działacz ruchu prodemokratycznego
- Saw Wai - poeta
- Sao Shwe Thaik[6] - szański saopha, pierwszy prezydent niepodległej Birmy
- Soe - założyciel Birmańskiej Partii Komunistycznej, jeden z thakinów
- Than Tun - działacz ruchu i partyzantki komunistycznej, jeden z thakinów
- Tin Oo - były generał armii birmańskiej, działacz ruchu prodemokratycznego
Przypisy edytuj
- ↑ Wintin i Brown 2005 ↓.
- ↑ a b c Seekins 2006 ↓, s. 222-223.
- ↑ Amnesty International 2000 ↓, s. 2.
- ↑ Amnesty International 2012 ↓, s. 1.
- ↑ Asian Tribune 2008 ↓.
- ↑ Seekins 2006 ↓, s. 411.
Bibliografia edytuj
- Myanmar: The Institution of Torture. Amnesty International, 12 2000. [dostęp 2013-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-27)]. (ang.).
- Revisiting human rights in Myanmar. Amnesty International, 2012-05-25. [dostęp 2013-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-22)]. (ang.).
- Political Prisoners Tortured in Insein Prison. Asian Tribune, 2008-05-27. [dostęp 2013-12-31]. (ang.).
- Donald. M. Seekins: Historical Dictionary of Burma (Myanmar). Scarecrow Press, 2006. ISBN 978-0-8108-5476-5. (ang.).
- Thet Thet Wintin, Ian Brown: Colonial Burma’s prison: continuity with its pre-colonial past?. International Institute for Asian Studies, 12 2005. [dostęp 2013-12-31]. (ang.).