Izydor Faterson
Izydor Faterson, także Izrael Faterson (ur. 13 października 1875 w Warszawie, zm. 27 stycznia 1933 w Łodzi) – działacz socjalistyczny, wiceprezydent Łodzi[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Radny Rady Miejskiej w Łodzi | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Wiceprezydent Łodzi | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
Życiorys
edytujFaterson pochodził z Warszawy, gdzie ukończył szkołę realną i Szkołę Handlową Leopolda Kronenberga. W 1888 dołączył do II Proletariatu, a także działał w Stowarzyszeniu Wiedzy i Sztuki Narodu Żydowskiego. Zaangażował się w agitację socjalistyczną wśród młodzieży żydowskiej – założył w szkole rzemieślniczej dra Poznańskiego pierwsze żydowskie kółko socjalistyczne powiązane z Centralnym Kołem Żydowskiej Młodzieży Studiującej[1]. W 1891 został wraz z Maksymilianem Heilpernem współzałożycielem Żydowskiej Organizacji Polskiej Partii Socjalistycznej[2] – najstarszej organizacji żydowskiej działającej w Królestwie Polskim[3]. W czerwcu 1893 współorganizował pierwszą manifestację socjalistyczną w Warszawie w związku z obchodem tzw. święta wianków. Po manifestacji został zdradzony, a następnie aresztowany i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Następnie został skazany na 5 lat zesłania do Kireńska. Wróciwszy z zesłania, w związku z zagrożeniem ponownym aresztowaniem, zamieszkał w Leodium, gdzie zdał maturę i podjął studia na miejscowej na politechnice, w trakcie których przeniósł się do Paryża, gdzie zdobył stopień licencjata nauk matematycznych na Uniwersytecie Paryskim. W 1902 dołączył do PPS i działał w jej zagranicznych filiach. Był zwolennikiem asymilacji Żydów oraz przeciwnikiem nauczania dzieci żydowskich w jidysz[1].
W 1912 przeniósł się do Łodzi[1], gdzie zamieszkał przy ul. Przejazd 89 (obecnie ul. Juliana Tuwima)[4] zajął się działalnością handlową oraz publicystyczną. Pisał artykuły m.in. dla „Nowej Gazety Warszawskiej” i „Wszechświata”. W 1917 został członkiem Rady Miejskiej w Łodzi z ramienia PPS, w której należał do komisji do spraw ogólnych, był członkiem zarządu Oddziału Opałowego w ramach Wydziału Zaprowiantowania Miasta[5]. W 1919 Faterson oraz Wacław Wojewódzki zostali pierwszymi wiceprezydentami Łodzi w niepodległej Polsce[6]. Z czasem zrezygnował ze stanowiska, wycofując się z działalności samorządowej i skupił się na pracy jako przedstawiciel zagranicznej firmy[1]. Wspierał Teatr Polski w Łodzi, a także przekazał księgozbiór liczący 800 książek dla Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łodzi[1]. Należał do Stowarzyszenia Techników w Łodzi[5].
Spoczywa na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f A. Kempa, M. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich i z Łodzią związanych, t. 2, Łódź 2002, s. 33.
- ↑ Joshua D. Zimmerman, Poles, Jews, and the Politics of Nationality: The Bund and the Polish Socialist Party in Late Tsarist Russia, 1892–1914, Univ of Wisconsin Press, 26 stycznia 2004, ISBN 978-0-299-19463-5 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
- ↑ Tomasz Domański, Edyta Majcher-Ociesa, Żydzi i wojsko polskie w XIX i XX wieku, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8098-894-1, OCLC 1187153964 [dostęp 2022-01-24].
- ↑ Ulica Nawrot | Ulica Przejazd [online], ulicanawrot.pl [dostęp 2022-01-24].
- ↑ a b A. Goerne. Wybory do Rady Miejskiej w Łodzi w Styczniu 1917 r. „Informator m. Łodzi z kalendarzem na rok 1919”. Rok pierwszy, s. 75–83 (PDF – 77–85), luty 1919. Wydział Statystyczny Magistratu m. Łodzi (oprac.). Łódź: Nakładem Magistratu m. Łodzi. [dostęp 2022-01-23].
- ↑ Arkadiusz Grzegorczyk, Ilustrowana encyklopedia historii Łodzi. Od pradziejów do końca XX wieku, Łódź: [MyDesign], 2015, ISBN 978-83-939822-0-2, OCLC 934685762 [dostęp 2022-01-24].
- ↑ lodz One-Step Search Results [online], stevemorse.org [dostęp 2022-01-24].