Józef Lichten
Józef L. Lichten właściwie Józef Lichtensztul (ur. 6 czerwca 1906, zm. 1 grudnia 1987 w Rzymie) − polski prawnik, dyplomata, historyk i publicysta żydowskiego pochodzenia, promotor dialogu chrześcijańsko-żydowskiego.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
historyk, prawnik |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujJózef Lichten uzyskał stopień doktora prawa (na Uniwersytecie Warszawskim)[1] oraz doktora prawa kanonicznego. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych R.P. W latach 1941-1945 służył jako konsultant do spraw Europy Wschodniej w przedstawicielstwach dyplomatycznych polskiego rządu emigracyjnego[potrzebny przypis]. Po zakończeniu II wojny światowej i przejęciu władzy w Polsce przez władze komunistyczne, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie otrzymał obywatelstwo amerykańskie.
Działalność na rzecz dialogu międzyreligijnego
edytujW roku 1945 przystąpił do Ligi Przeciwko Zniesławieniu. Pracował w tej organizacji jako dyrektor Wydziału Stosunków Międzyreligijnych. Był inicjatorem dialogu międzyreligijnego między Katolikami a Żydami. Począwszy od roku 1953, przez kilkadziesiąt lat, zorganizował setki konferencji i warsztatów poświęconych temu zagadnieniu. Brali w nich udział wybitni przedstawiciele katolickiego duchowieństwa i laikatu.
W 1963 roku wydał monografię historyczną, w której przeciwstawił się oskarżeniom wysuwanym pod adresem Piusa XII, zarzucającym temu papieżowi bierność wobec losu Żydów zagrożonych przez nazizm[2].
W latach 1963-1965 reprezentował Ligę Przeciwko Zniesławieniu na sesjach II Soboru Watykańskiego. W późniejszych latach był również jej przedstawicielem przy Watykańskiej Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[3].
24 czerwca 1978 opublikował list otwarty do autora scenariusza filmu „Holocaust” Geralda Greena, w którym zaprotestował przeciw fałszom historycznym zawartym w tym filmie (między innymi ukazaniu rzekomego współudziału polskich żołnierzy w mordowaniu Żydów w getcie). Lichten na łamach polskich pism emigracyjnych, a zwłaszcza paryskich „Zeszytów Historycznych”, ostro polemizował z żydowskimi autorami: Pawłem Korcem i Celią Heller. Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1982)[4].
W roku 1983 był, obok Jana Karskiego, Jerzego Lerskiego, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Szymona Wiesenthala i Michała Borwicza, jednym z sygnatariuszy deklaracji podpisanej w Rzymie w 40. rocznicę powstania w warszawskim getcie. Autorzy deklaracji zwracali uwagę na problemy strojące na drodze do porozumienia polsko-żydowskiego i apelowali o ich przezwyciężenie[5].
4 listopada 1986 roku, za zasługi na rzecz wzmacniania więzi między Kościołem i społeczeństwem, został odznaczony przez papieża Jana Pawła II komandorią Orderu Św. Grzegorza Wielkiego. Otrzymał to wyróżnienie jako pierwszy obywatel amerykański żydowskiego pochodzenia.
Zmarł w roku 1987 w Rzymie. Tam też został pochowany, a w jego pogrzebie uczestniczył między innymi arcybiskup Henryk Muszyński.
Dziedzictwo
edytujW roku 2005, dla uczczenia 40. rocznicy ogłoszenia deklaracji „Nostra aetate”, Liga Przeciwko Zniesławieniu ustanowiła nagrodę im. Józefa Lichtena, za pracę na rzecz relacji katolicko-żydowskich (Dr. Joseph L. Lichten Award In Catholic-Jewish Relations)[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Na podstawie rozprawy: Poglądy filozoficzno-prawne Stanisława Orzechowskiego. 1930. [dostęp 2014-10-13].
- ↑ Józef L. Lichten: A Question of Judgment: Pius XII & the Jews. www.jewishvirtuallibrary.org. [dostęp 2010-07-01]. (ang.).
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 34.
- ↑ Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 122. docplayer.pl. [dostęp 2016-11-04].
- ↑ Dominik Morawski. Sąsiedzi wobec obustronnego wyzwania. „Niedziela”, 2011-06-06. [dostęp 2011-04-01]. (pol.).
- ↑ ADL Dr. Joseph L. Lichten Award In Catholic-Jewish Relations. www.adl.org. [dostęp 2011-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-28)]. (ang.).