Józef Stefan Pomian-Pomianowski
Józef Stefan Wit Pomian-Pomianowski (ur. 15 czerwca 1864 w Wysokienicach w powiecie rawskim, zm. 21 września 1919 w Sosnowcu) – polski inżynier, budowniczy, architekt.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Alma mater |
Instytut Inżynierów Cywilnych w Petersburgu |
| Praca | |
| Styl | |
| Budynki |
Kościół św. Joachima w Sosnowcu |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Pomianowski urodził się w Wysokienicach na Mazowszu (dzisiejsze województwo łódzkie, powiat skierniewicki) jako syn Feliksa i Elżbiety z Manugiewiczów. Uczęszczał do Szkoły Realnej w Łowiczu, którą ukończył z odznaczeniem, a następnie wyjechał do Petersburga, gdzie studiował w Instytucie Inżynierów Cywilnych. Uczelnię ukończył w roku 1889 z medalem srebrnym. Odznaczony orderem Św. Anny 3 klasy, srebrnym medalem na Pamiątkę Panowania Imperatora z Bożej Łaski Aleksandra III oraz jasno-brązowy na Pamiątkę 300-lecia Panowania Domu Romanowych. Osiedlił się na prowincji, w Zagłębiu Dąbrowskim. Zamieszkał w Sosnowcu, na ulicy Fabrycznej (dziś Marszałka Sejmu Czteroletniego Stanisława Małachowskiego). W latach 1889–1905 pracował jako inżynier powiatu będzińskiego, następnie został inżynierem miejskim w Sosnowcu i piastował tę funkcję do roku 1917. Równolegle z pracą w magistracie prowadził także prywatną praktykę budowlaną. Był członkiem Stowarzyszenia Techników w Warszawie, współtworzył Klub Esperantystów przy Warszawskiej 20 w Sosnowcu, uczył kreślenia w 7 klasowej szkole handlowej w Będzinie. Pochowany został na warszawskich Powązkach
Kalendarium robót Pomian-Pomianowskiego edytuj
- Fasada kamienicy w Sosnowcu przy ul. Jana Dekerta 6
- Kościół św. Joachima w Sosnowcu 1893-1908
- Kościół św. Jana Chrzciciela w Sosnowcu-Niwce 1896-1910
- Bazylika Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej 1898
- Pałac Wilhelma w Sosnowcu 1900
- Kościół p. w. Zesłania Ducha Świętego w Ząbkowicach 1902-1906 (dzisiejsza dzielnica Dąbrowy Górniczej)
- Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa w Strzemieszycach 1903-1910 (dzisiejsza dzielnica Dąbrowy Górniczej)
- Kościół św. Antoniego w Koziegłówkach (zbudowany w latach 1903-1908, projekt Hugona Kudery, a plany Pomian-Pomianowskiego) 1903-1908
- Kościół św. Tomasza w Sosnowcu 1904-1911
- Mauzoleum Dietlów w Sosnowcu 1912
- Kościół p. w. Przenajświętszego Ducha Świętego w Porębie (dawniej część administracyjna Zawiercia)
Pozostałe sygnowane projekty:
- Fasada kamienicy w Sosnowcu przy ul. Jana Dekerta 6,
- Budynki fabryczne w Będzinie:
- Budynek fabryczny na wytop surówki przy ul. Słowiańskiej 1893,
- Fabryka cegieł J. Piechulka 1895,
- Fabryka krochmalu przy ul. Heleny Modrzewiowej Sz. Helgardta 1910,
- Plan fabryki odlewni żelaza H. Gliksztajna 1894,
- Fabryka Mej(y)erholda 1898,
- Pomieszczenie dla lokomobili na terenie zabudowań fabryki farb 1899,
- Budynek fabryczny Tylmansa i Adolfa Oppengeima 1913,
- Stajnia Wł. Gutmana przy ul. Słowiańskiej 1892,
- Budynek gospodarczy przy zbiegu ulic Słowiańskiej i Smoleńskiej 1892,
- Budynek gospodarczy T. Inwalda 1910,
- Projekt wozowni murowanej Tomasza Laprusa przy ul.Heleny Modrzejewskiej 1894,
- Pomieszczenie na maszynę w fabryce Adolfa Oppenheima 1891,
- Pomieszczenie na piec do wypalania wapna A. Wekselmana 1910,
- Warsztat przy ul. Nabrzeżnej M. Kornfelda 1904,
- Warsztat stolarski i budynek gospodarczy braci Plesknerów 1910.
- Kilkadziesiąt budynków mieszkalnych w Będzinie, np.: oficyna braci Altman na pl. Aleksandrowskim 1910, 3 piętrowy dom z oficynami i sala koncertowa Winera przy Nowym Placu Targowym i ul. Kijewskiej 1895, dom Langera przy placu bazarowym 1897
W roku 1901 w konkursie na projekt kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie projekt Pomian-Pomianowskiego odznaczono wielkim medalem złotym. W roku 1903 w mieszkaniu inżynierostwa Pomian-Pomianowskich w Sosnowcu odbyła się pierwsza wystawa prac plastycznych Grupy Artystycznej Zagłębie.
W roku 1907 wykonał plany fundamentów kościoła św. Stanisława i Męczennika w Czeladzi. Nie zgodził się jednak na robienie detalicznych rysunków, wobec czego postanowiono wyszukać innego budowniczego i polecić mu wykonanie tychże planów. Podczas zastoju budowlanego w latach pierwszej wojny światowej Pomian-Pomianowski zajął się malarstwem. Swe obrazy prezentował na wystawach m.in. w Krakowie i Warszawie.
Bibliografia edytuj
- Przegląd Techniczny 1919 nr 51-51, 1921 nr 51; 1920 nr 23
- Przemysłowo-Handlowy Kurier Sosnowiecki 1901-1904
- Iskra 1921 nr 32
- Zbigniew Jan Białkiewicz, „Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi”, Muzeum Saturn w Czeladzi 2010
- Artysta czy urzędnik? Opowieść o inż. Józefie Stefanie Pomianie Pomianowskim [online], Klub Zagłębiowski, 8 maja 2012 [dostęp 2020-07-12] (pol.).
- AP Łódź, Wydział Administracyjny: Przebieg służby J. S. Pomianowskiego
- Dziennik Częstochowski Nr 117 1906
- Archiwum Państwowe Katowice Akta Miasta Sosnowca sygnatura 776
- Archiwum Państwowe Łódź, zespół rząd Gubernialny Piotrkowski w wydziale Administracyjnym WA i Budowlanym WB
Linki zewnętrzne edytuj
Józef Stefan Pomian-Pomianowski w Encyklopedii Zagłębia Dąbrowskiego