Język gotlandzki
Język gotlandzki – rodzimy język ludności zamieszkującej szwedzką wyspę Gotlandię.
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
ok. 500 | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | brak | ||
Linguist List | swe-gut | ||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Historia i geografia
edytujWywodzi się z języka starogotlandzkiego. Do ok. 1600 r. był językiem mówionym i pisanym, ale obecnie ma właściwie tylko formę mówioną, przemieszaną ze słownictwem szwedzkim, duńskim i niemieckim. Ze względu na pochodzenie z dialektów starogotlandzkich języka staronordyckiego nie wydaje się słusznym uznanie języka gotlandzkiego za dialekt szwedzkiego. Znajomość gotlandzkiego (Gutamål/Gutniska) jest stosunkowo słaba, zarówno wśród Gotlandczyków, jak i innych Szwedów. Mówi się nim głównie w południowej części wyspy oraz w niektórych częściach Fårö.
Dialekty
edytujGotlandzki występuje w dwóch wariantach:
- gotlandzki prowincjonalny
- faroymal – forma uważana za bardziej archaiczną
Gramatyka
edytujJedną z cech gotlandzkiego jest zachowanie staronordyckich dyftongów jak ai (jak np. w stain – „kamień“; porównaj ze szwedzkim sten). Istnieje również tryftong, którego nie ma w innych językach nordyckich – iau (np. skiaute/ skiauta vs. szwedzki skjuta – „strzelać”).
Porównanie z innymi językami germańskimi
edytujznaczenie polskie | angielski | niderlandzki | niemiecki | duński | norweski (bokmål) | norweski (nynorsk) | jämtlandzki | szwedzki | gotlandzki | farerski | islandzki |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
oko | eye | oog | Auge | øje | øye | auge/auga | aaug | öga | auge/auga | eyga | auga |
słyszeć | hear | horen | hören | høre | høre | høyre/høyra | höör | höra | hoyre/hoyra | hoyra | heyra |
spać | sleep | slapen | schlafen | sove | sove | sove/sova | sava | sova | sive/siva | sova | sofa |
zło | evil | euvel (kwaad) | Übel | ond | ond | vond | ful | ond | aumbr | óndur | vondur |
statek | ship | schip | Schiff | skib | skip | skip | skepp | skepp | skip | skip | skip |
śpiewać | sing | zingen | singen | synge/sjunge | synge | syngje/syngja | sjoong | sjunga | singe/singa | syngja | syngja |
wysoki | high | hoog | hoch | høj | høy | høg | höyg | hög | haug | høgur/háur | hár |
prawy | right | rechts | rechts | højre | høyre | høgre | höger | höger | hygar | høgra | hægri |
łódź | boat | boot | Boot | båd | båt | båt | båut | båt | bat | bátur | bátur |
ponad | over | over | über | over | over | over/yver | omma | över | yvar | yvir | yfir |
strzelać | shoot | schieten | schießen | skyde | skyte | skyte/skyta / skjote/skjota | skjuut | skjuta | skiaute/skiauta | skjóta | skjóta |