Język ketyjski

język z rodziny jenisejskiej używany na Syberii

Język ketyjski[1] (także: język kecki[2], ros. кетский язык) – język zaliczany do rodziny jenisejskiej w obrębie hipotetycznych języków dene-jenisejskich. Według danych spisu ludności z 2010 r. ma 210 użytkowników (niewielka część grupy etnicznej)[3]. Zamieszkują oni głównie region turuchański (ros. Туруханский район) Kraju Krasnojarskiego.

кетский язык
Obszar

Rosja (rejon turuchański)

Liczba mówiących

210 (2010)

Pismo/alfabet

cyrylica

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO 4 poważnie zagrożony
Ethnologue 8a umierający
Kody języka
ISO 639-3 ket
IETF ket
Glottolog kett1243
Ethnologue ket
WALS ket
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Słownik języka ketyjskiego
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

W użyciu jest także język rosyjski[1]. Ketyjski jest silnie zagrożony wymarciem. Część osób ma negatywny stosunek do tego języka; doszło też do zaniku tradycyjnego stylu życia. Ketyjski jest nauczany w kilku szkołach[3].

Brak ugruntowanego piśmiennictwa. Propozycja pisma na bazie alfabetu łacińskiego (z 1932 r.) nie przyjęła się[1]. W nowszych czasach występuje zapis cyrylicki[3].

Cechy języka

edytuj

Ketyjski jest językiem tonalnym. Występuje w nim pięć tonów: glottalizowany, opadający, wysoko-równy, wznosząco-opadający i wznosząco-nagle opadający. Ton spoczywa generalnie na słowie, nie na sylabie. Większość słów jest jednosylabowa. Derywacja jest uboga: z sufiksów można wskazać -n/-ŋ dla liczby mnogiej (np. qòj „niedźwiedź” > qōn „niedźwiedzie”) oraz sufiks syngulatywny -dis (ūl „woda” > úldìs „kropla”), rozbudowana za to jest fleksja, co zbliża ketyjski do języków polisyntetycznych.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Włodzimierz Wysoczański, O sytuacji językowej mniejszości etnicznych w byłym Związku Radzieckim, [w:] Zdzisław Wąsik (red.), Studia Linguistica, t. XVI: Z zagadnień ekologii języka, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1993 (Acta Universitatis Wratislaviensis nr 1455), s. 87–100, ISBN 83-229-0868-7, OCLC 32350399 (pol.), patrz s. 96.
  2. Słownik języka haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej: stan na dzień 31 grudnia 1992 r, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1993, s. 262, ISBN 978-83-7009-128-6 [dostęp 2023-09-21] (pol.).
  3. a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Ket, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Edward J. Vajda, Ket, München: Lincom Europa, 2004 (Languages of the world 204), ISBN 3-89586-221-5, OCLC 57219514 (ang.).