Jakob Kaiser

niemiecki polityk

Jakob Kaiser (ur. 8 lutego 1888 w Hammelburg, zm. 7 maja 1961 w Berlinie Zachodnim) – niemiecki polityk, działacz antyhitlerowskiego ruchu oporu w III Rzeszy, przewodniczący wschodnioniemieckiej CDU (1946–1947), minister do spraw wewnątrzniemieckich (1949-1957)[1].

Jakob Kaiser
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 lutego 1888
Hammelburg

Data i miejsce śmierci

7 maja 1961
Berlin Zachodni

Minister do spraw wewnątrzniemieckich
Okres

od 20 września 1949
do 29 października 1957

Przynależność polityczna

CDU

Poprzednik

urząd ustanowiony

Następca

Ernst Lemmer

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN

Życiorys edytuj

Syn mistrza drukarskiego Johanna Kaisera (1854–1939) i jego żony Elisabeth Zwecker (1861–1924). Po szkole powszechnej rozpoczął przygotowanie do zawodu introligatora, początkowo w warsztacie ojca, a następnie w szkole introligatorskiej w Schwiebus na Dolnym Śląsku. Do 1912 roku pracował w wyuczonym zawodzie w Norymberdze. W latach 1914 –1918 walczył na froncie I wojny światowej[2].

W 1912 roku przeniósł się do Kolonii i wstąpił do partii Zentrum, a od 1921 roku był wiceprzewodniczącym nadreńskiego oddziału partii. Od roku 1928 stał na czele Christlicher Gewerkschaftsbund w Nadrenii i Westfalii[3].

W wyborach z 5 marca 1933 roku zdobył z list partii Zentrum mandat deputowanego do Reichstagu. Następnie pozbawiony wszystkich funkcji publicznych przez władze nazistowskie. W 1934 wstąpił do ruchu oporu i ściśle współpracował z Wilhelmem Leuschnerem i Maxem Habermannem. W 1938 aresztowany przez Gestapo z podejrzeniem o zdradę stanu, wypuszczony z aresztu po kilku miesiącach[4]. Następnie nawiązał współpracę z Carlem Friedrichem Goerdelerem, stając sie jednym z głównych działaczy ruchu oporu z tzw. Kölner Kreis. Po jego aresztowaniu Kaiser ukrywał się w Babelsbergu[5].

Po wojnie współorganizował powołanie CDU w Berlinie, będąc w latach 1946-1947 przewodniczącym CDU-Ost. W 1946 roku został członkiem Rady Miejskiej Berlina, a od 1948 roku był członkiem Rady Parlamentarnej w Bonn[1].

 
Grób Jakoba Kaisera w Berlinie

W latach 1949–1957 sprawował mandat deputowanego do Bundestagu, a 20 września 1949 został powołany na stanowisko ministra spraw wewnątrzniemieckich w I rządzie Konrada Adenauera. Utrzymał tę funkcję także w II rządzie kanclerza Adenauera. W 1950 roku wybrany na wiceprzewodniczącego CDU[2].

Po przebytym udarze w 1957 roku zrezygnował z aktywności politycznej, cztery lata później zmarł w Berlinie na niewydolność serca. Został pochowany na Waldfriedhof Zehlendorf[2][6].

Życie prywatne edytuj

Jego pierwszą żoną była Therese Mohr (1889–1952), z którą miał dwie córki. W 1953 roku zawarł drugi związek małżeński z Elfriede Nebgen (1890–1983)[2].

Przypisy edytuj

  1. a b Jakob Kaiser, Geschichte der CDU, 7 lutego 1888 [dostęp 2023-03-23] (niem.).
  2. a b c d Deutsche Biographie, Kaiser, Jakob - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-03-23] (niem.).
  3. Deutscher Bundestag - Jakob Kaiser (1888 - 1961) [online], Deutscher Bundestag [dostęp 2023-03-23] (niem.).
  4. Jakob Kaiser [online], www.rs-hab.de [dostęp 2023-03-23].
  5. Gedenkstätte Deutscher Widerstand - Biografie [online], www.gdw-berlin.de [dostęp 2023-03-23].
  6. Jakob Kaiser (1888-1961) [online], Jakob-Kaiser-Stiftung e.V. [dostęp 2023-03-23] (niem.).