Jan Bielecki (chemik)
Jan Bielecki (ur. 24 listopada 1869 w Brzózie, zm. 3 stycznia 1926 w Warszawie) – polski chemik, profesor zwyczajny w Katedrze Chemii Organicznej na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, w latach 1921–1922 dziekan Wydziału Chemii Politechniki Warszawskiej[1].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
24 listopada 1869 |
| Data i miejsce śmierci |
3 stycznia 1926 |
| Prof. nauk technicznych | |
| Profesura |
1919 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Dziekan | |
| Wydział | |
| Okres spraw. |
1921–1922 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Uczęszczał do radomskiego gimnazjum filologicznego, gdzie założył tajną bibliotekę polską, jak również popularyzował wśród młodzieży polską literaturę[2]. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku matematyczno-przyrodniczym. Za czynny udział w tajnej pracy społecznej został zmuszony przez władze rosyjskie do wyjazdu za granicę. Studia chemiczne ukończył na Politechnice w Zurychu i z dyplomem inżyniera-chemika wyjechał do Anglii, gdzie przez kilka lat pracował w fabryce barwników anilinowych i drukarni tkanin bawełnianych. Na podstawie pracy pt. Badania nad nowymi syntezami pochodnych bifenylu, wykonanej w laboratorium prof. Ullmanna na Uniwersytecie w Genewie, w 1899 r. uzyskał stopień doktora filozofii w zakresie chemii. Na okres dwóch lat (1901–1902) wrócił do kraju i pracował jako współredaktor „Chemika Polskiego”. W kolejnym roku na Uniwersytecie w Genewie uzyskał habilitację i objął wykłady na stanowisku docenta (do 1905). W 1905 r. otrzymał posadę Kierownika Pracowni Chemicznej przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie[3]. Należał do grona założycieli i wykładowców Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie (1905–1909)[4]. Wstąpił do Związku Robotników Polskich, gdzie prowadził dział oświatowo-propagandowy[5]. Ponownie wyjechał za granicę. Po rocznym pobycie w Genewie, przez kolejnych 10 lat pracował w Paryżu. Badania naukowe prowadził w Instytucie Pasteura oraz w Instytucie Fizjologicznym Uniwersytetu Paryskiego[3].
Po wybuchu I wojny światowej jako sanitariusz-ochotnik przez rok służył w szeregach wojska francuskiego w Bellevue pod Paryżem[6]. Następnie przez cztery lata redagował miesięcznik „Chimie et Industrie”, organ Société de Chimie Industrielle.
W 1919 r. wszedł w skład powołanego pierwszego 38-osobowego składu profesorów Politechniki Warszawskiej[7], objął powołaną wówczas Katedrę Chemii Organicznej oraz otrzymał mianowanie na profesora zwyczajnego. Był założycielem i członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Chemicznego. W roku akademickim 1921/1922 był dziekanem Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej[3].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 190-3-17)[8][9].
Działalność pozanaukowa edytuj
Wielki pasjonat wyścigów konnych[10]. Interesował się homeopatią, stosował leczenie ludzi wodą i ziołami. Był bardzo religijny, nie pobierał opłat za swoje porady, tylko żarliwie modlił się za chorego[11].
Publikacje edytuj
- Chemja organiczna. Cz. 2, Związki aromatyczne., Warszawa, 1922, Komisja Wydawnicza Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej[12].
- Chemja związków tłuszczowych: wykłady prof. J. Bieleckiego, Warszawa, 1921, Komisja Wydawnicza Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej[13].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)[3]
Przypisy edytuj
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 242.
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 83.
- ↑ a b c d Elżbieta Owczarczyk (oprac.), Jan Bielecki (1869–1926) [dostęp 2024-03-01].
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s.74 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 103.
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 160.
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 108.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JAN BIELECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-03-01].
- ↑ Elżbieta Borysowicz (oprac.): Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 12. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 2024-03-01].
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 197.
- ↑ Piłatowicz 1999 ↓, s. 201.
- ↑ Chemia organiczna. Cz. 2, Związki aromatyczne. Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej. [dostęp 2016-01-14].
- ↑ Chemja związków tłuszczowych : wykłady prof. J. Bieleckiego. Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej. [dostęp 2016-01-14].
Bibliografia edytuj
- Józef Piłatowicz, Profesorowie Politechniki Warszawskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1999, ISBN 83-7207-131-4.
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Jana Bieleckiego w bibliotece Polona