Jan Bielecki (chemik)

polski chemik

Jan Bielecki (ur. 24 listopada 1869 w Brzózie, zm. 3 stycznia 1926 w Warszawie) – polski chemik, profesor zwyczajny w Katedrze Chemii Organicznej na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, w latach 1921–1922 dziekan Wydziału Chemii Politechniki Warszawskiej[1].

Jan Bielecki
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

24 listopada 1869
Brzóza

Data i miejsce śmierci

3 stycznia 1926
Warszawa

Prof. nauk technicznych
Profesura

1919

Nauczyciel akademicki
Dziekan
Wydział

Chemii PW

Okres spraw.

1921–1922

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Życiorys

edytuj
 
Grób Jana Bieleckiego na cmentarzu Powązkowskim

Uczęszczał do radomskiego gimnazjum filologicznego, gdzie założył tajną bibliotekę polską, jak również popularyzował wśród młodzieży polską literaturę[2]. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku matematyczno-przyrodniczym. Za czynny udział w tajnej pracy społecznej został zmuszony przez władze rosyjskie do wyjazdu za granicę. Studia chemiczne ukończył na Politechnice w Zurychu i z dyplomem inżyniera-chemika wyjechał do Anglii, gdzie przez kilka lat pracował w fabryce barwników anilinowych i drukarni tkanin bawełnianych. Na podstawie pracy pt. Badania nad nowymi syntezami pochodnych bifenylu, wykonanej w laboratorium prof. Ullmanna na Uniwersytecie w Genewie, w 1899 r. uzyskał stopień doktora filozofii w zakresie chemii. Na okres dwóch lat (1901–1902) wrócił do kraju i pracował jako współredaktor „Chemika Polskiego”. W kolejnym roku na Uniwersytecie w Genewie uzyskał habilitację i objął wykłady na stanowisku docenta (do 1905). W 1905 r. otrzymał posadę Kierownika Pracowni Chemicznej przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie[3]. Należał do grona założycieli i wykładowców Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie (1905–1909)[4]. Wstąpił do Związku Robotników Polskich, gdzie prowadził dział oświatowo-propagandowy[5]. Ponownie wyjechał za granicę. Po rocznym pobycie w Genewie, przez kolejnych 10 lat pracował w Paryżu. Badania naukowe prowadził w Instytucie Pasteura oraz w Instytucie Fizjologicznym Uniwersytetu Paryskiego[3].

Po wybuchu I wojny światowej jako sanitariusz-ochotnik przez rok służył w szeregach wojska francuskiego w Bellevue pod Paryżem[6]. Następnie przez cztery lata redagował miesięcznik „Chimie et Industrie”, organ Société de Chimie Industrielle.

W 1919 r. wszedł w skład powołanego pierwszego 38-osobowego składu profesorów Politechniki Warszawskiej[7], objął powołaną wówczas Katedrę Chemii Organicznej oraz otrzymał mianowanie na profesora zwyczajnego. Był założycielem i członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Chemicznego. W roku akademickim 1921/1922 był dziekanem Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej[3].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 190-3-17)[8][9].

Działalność pozanaukowa

edytuj

Wielki pasjonat wyścigów konnych[10]. Interesował się homeopatią, stosował leczenie ludzi wodą i ziołami. Był bardzo religijny, nie pobierał opłat za swoje porady, tylko żarliwie modlił się za chorego[11].

Publikacje

edytuj
  • Chemja organiczna. Cz. 2, Związki aromatyczne., Warszawa, 1922, Komisja Wydawnicza Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej[12].
  • Chemja związków tłuszczowych: wykłady prof. J. Bieleckiego, Warszawa, 1921, Komisja Wydawnicza Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Warszawskiej[13].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Piłatowicz 1999 ↓, s. 242.
  2. Piłatowicz 1999 ↓, s. 83.
  3. a b c d Elżbieta Owczarczyk (oprac.), Jan Bielecki (1869–1926) [dostęp 2024-03-01].
  4. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s.74 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna.
  5. Piłatowicz 1999 ↓, s. 103.
  6. Piłatowicz 1999 ↓, s. 160.
  7. Piłatowicz 1999 ↓, s. 108.
  8. Cmentarz Stare Powązki: JAN BIELECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-03-01].
  9. Elżbieta Borysowicz (oprac.): Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 12. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 2024-03-01].
  10. Piłatowicz 1999 ↓, s. 197.
  11. Piłatowicz 1999 ↓, s. 201.
  12. Chemia organiczna. Cz. 2, Związki aromatyczne. Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej. [dostęp 2016-01-14].
  13. Chemja związków tłuszczowych : wykłady prof. J. Bieleckiego. Biblioteka Cyfrowa Politechniki Warszawskiej. [dostęp 2016-01-14].

Bibliografia

edytuj
  • Józef Piłatowicz, Profesorowie Politechniki Warszawskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1999, ISBN 83-7207-131-4.

Linki zewnętrzne

edytuj