Jan Jacoby (ur. 31 maja 1909 w Olchowej, zm. 12 września 2003 w Warszawie) – polski reżyser filmów naukowych, scenarzysta.

Jan Jacoby
Data i miejsce urodzenia

31 maja 1909
Olchowa

Data i miejsce śmierci

12 września 2003
Warszawa

Zawód

reżyser
scenarzysta

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Józefa, inżyniera, i Zofii z Witwickich. W 1928 złożył maturę w Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie.

Student WSH, a po przerwie spowodowanej służbą wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie, student Wyższej Szkoły Dziennikarskiej w Warszawie – absolwent w 1935.

Działacz akademicki: sekretarz generalny 1929/30 i wiceprezes 1930/31 Bratniej Pomocy Stud. Wyższej Szkoły Handlowej; redaktor czasopisma kół naukowych „Ruch Akademicki”, założyciel i prezes stowarzyszenia „Młoda Prasa” na WSD 1932/33; działacz narodowy, czł. MW i OWP, publicysta „Szczerbca”.

Od roku 1928 należy do P.K!A. Aquilonia, której członkiem jest już starszy brat Zygmunt (1904-1941). Prezes Honorowy P.K!A. Aquilonia.

W latach 1932–1937 pracował jako dyrektor ekonomiczny w rodzinnej fabryce Zakłady Przemysłowe „Kamienna – Jan Witwicki” w Skarżysku-Kamiennej; w latach 1937-44 współzałożyciel Biura Przemysłowo-Handlowego "J. Jacoby i E. Kozłowski" w Warszawie.

Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 i 4313. lokatą, a na stopień porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 i 503. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. W kampanii wrześniowej 1939 walczył jako zastępca dowódcy kompanii ckm w 33 Pułku Piechoty. W okresie okupacji więzień obozu niemieckiego (1944-45).

 
Grób reżysera Jana Jacoby'ego na Starych Powązkach w Warszawie

Po wojnie zamieszkał w Gliwicach, gdzie pracował w Centrali Żelaza i Stali. Od 1947 r. organizator Ośrodka Produkcji Filmów Przemysłowych na Śląsku. Jednocześnie zajął się reżyserią filmów technicznych. Reżyser i scenarzysta filmów naukowych w: Wytwórni Filmów Oświatowych, Ośrodku Usług Filmowych, Wytwórni Filmowej "Czołówka" i Studiu Miniatur Filmowych. Wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi: st. wykładowca 1952-56, z-ca prof. 1956-63, doc. 1966-74, kier. Zakładu Filmu Naukowego 1956-74, doc. em. 1974. Konsultant w resortach: kultury i sztuki, oświaty, szkolnictwa wyższego, obrony narodowej, w GKKFiT oraz organizacjach społecznych i zawodowych. Prelegent (ponad 400 odczytów prelekcji i odczytów) w: PAN, NOT, wyższych uczelniach, towarzystwach naukowych i społecznych.

W latach 1946–1953 zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Katowicach jako przedstawiciel Stronnictwa Demokratycznego.

W dorobku reżyserskim ma ponad 120 filmów naukowych z różnych dyscyplin: medycyna, sportu i nauki. W dorobku naukowym ma 5 książek i ponad 200 publikacji w druku, w tym tłumaczenia na 14 języków. Zmarł w Warszawie, pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach (kwatera 24-6-10)[2].

Jego wnukiem jest Marcin Jacoby, sinolog.

Działalność społeczna

edytuj
  • Założyciel Polskiego Stowarzyszenia Filmu Naukowego (sekretarz generalny 1959–68, prezes 1969-87, prezes honorowy 1987).
  • Działacz Międzynarodowego Stowarzyszenia Filmu Naukowego w Paryżu (AICS-ISFA), gdzie przez kilkanaście kadencji pełnił funkcje wiceprezesa, w latach 1965/66 prezesa, następnie członka zasłużonego.
  • Założyciel Międzynarodowej Filmoteki Naukowej w Brukseli (prezes 1971-87, order honorowy).
  • W kraju członek władz naczelnych różnych organizacji społecznych jak SPATIF-ZASP (czł. Zarządu 1952-81, czł. zasłużony 1968), ZAiKS (czł. Zarządu 1967-78, czł. zasłużony 1969, Złota Odznaka), Stowarzyszenie Filmowców Polskich (czł. Zarządu 1969-74) i innych.
  • Założyciel Stowarzyszenia Filistrów Polskich Korporacji Akademickich (członek władz 1995-2003)
  • Prezes Koła Filistrów P.K!A. Aquilonia

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 570.
  2. Cmentarz Stare Powązki: JACOBY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].

Bibliografia

edytuj
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
  • życiorys własny w Archiwum P.K!.A. Aquilonia
  • informacje ze strony Polskiej Korporacji Akademickiej Aquilonia
  • "Kto jest kim w Polsce 1984 : informator biograficzny", Warszawa 1984, s. 426-427

Linki zewnętrzne

edytuj