Wikipedia

Jan Nepomucen Kossakowski

biskup wileński
(Przekierowano z Jan Kossakowski (biskup))

Jan Nepomucen Kossakowski herbu Ślepowron (ur. 16 maja 1755[4][5] w Gołczy, zm. 26 września 1808 w Baden[6] pod Wiedniem) – biskup inflancko-piltyński, wileński i inflancki, członek Komisji Edukacji Narodowej, przewodniczący Komisji Edukacyjnej Litewskiej od 1797 roku[7][8], kanonik wileński w 1788 roku[9].

Jan Nepomucen Kossakowski
Jan Nepomucen Korwin Kossakowski
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

16 maja 1755
Gołcza

Data i miejsce śmierci

26 września 1808
Baden

Biskup inflancko-piltyński
Okres sprawowania

1794-1798

Biskup wileński
Okres sprawowania

1798-1808

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

1777

Prezbiterat

26 marca 1787[2]

Nominacja biskupia

23 września 1793[3]

Sakra biskupia

2 lutego 1794[1]

Odznaczenia
Order św. Aleksandra Newskiego
Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

2 lutego 1794

Konsekrator

Ignacy Jakub Massalski

Współkonsekratorzy

Józef Kazimierz Kossakowski
Michał Roman Sierakowski

Życiorys

edytuj

Urodził się 16 maja roku 1755 (według J. Bartoszewicza mógłby to być rok 1753), jako syn Antoniego, podstolego nowogródzkiego, i Konstancji z Krosnowskich. W dzieciństwie, do 13. roku życia wychowywany był przez swą babkę (Krosnowską). Przez 4 lata (1768-1772) pobierał nauki u pijarów w Piotrkowie. W latach 1775–1776 kształcił się w warszawskim konwikcie pijarskim. Rok później (1777) wstąpił do seminarium Ks. Ks. Misjonarzy w Warszawie. W roku 1781 wyruszył na dalsze studia, początkowo do Rzymu (przez Wiedeń i Wenecję), a 4 lata później (1785) do Paryża i Londynu. Do Polski powrócił w grudniu roku 1786. Trzy lata później (1789) mianowany proboszczem koadiutorem, a po śmierci Józefa Kazimierza Kossakowskiego (maj 1794) – proboszczem wołpiańskim.

Był członkiem Komisji Edukacyjnej Wielkiego Księstwa Litewskiego z nominacji konfederacji targowickiej w 1793 roku[10], 4 lata później (1797) został jest prezesem. Był członkiem konfederacji grodzieńskiej 1793 roku[11]. Był także inicjatorem i jednym z założycieli wileńskiego Towarzystwa Dobroczynności oraz zajmował się pracą oświatową wśród chłopów.

W 1796 roku odznaczony rosyjskim Orderem św. Aleksandra Newskiego[12]. Sześć lat później (1802) stał się członkiem warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Zmarł 26 sierpnia roku 1808 w podwiedeńskim Baden.

Twórczość

edytuj

Ważniejsze utwory, kazania i mowy

edytuj
  1. Dziennik mego życia r. 1781 (od 1 września 1781 do 16 września 1782), z rękopisu wyd. J. Weyssenhoff: Pamiętnik ks. Jana Nepomucena Kossakowskiego, biskupa wileńskiego (ur. 1755, †1808), Biblioteka Warszawska 1895, t. 2
  2. Pamiętnik życia mojego, zaczęty w Rzymie roku 1782 (od 16 maja 1755 do 1781), z rękopisu wyd. J. Weyssenhoff: Pamiętnik ks. Jana Nepomucena Kossakowskiego, biskupa wileńskiego (ur. 1755, †1808), Biblioteka Warszawska 1895, t. 2
  3. Kazanie o miłości ojczyzny... miane roku 1789, Wilno (1790); wyd. 2 Wilno 1803, (kazanie to inauguruje cykl kazań o charakterze patriotycznym, zobacz poz. 6, 8-13)
  4. Kazanie na pogrzebie... Aleksandra Pocieja, wojewody trockiego, Wilno (1790)
  5. Kazanie na pogrzebie... Tomasza Zienkowicza, sufragana i dziekana wileńskiego, Wilno (1790)
  6. Kazanie o zachowaniu praw narodowych... miane r. 1790, Wilno (1790)
  7. Kazanie na uroczystość poświęcenia kościoła w Wojtkuszkach, dobrach dziedzicznych... Michała i Barbary z Zyberków Kossakowskich, Wilno 1791
  8. Kazanie o spełnieniu powinności stanu, powołania i urzędu... miane r. 1791, Wilno (1791); wyd. także równocześnie, razem z poz. 9 w: Kazanie o spełnieniu powinności... Przy tym kazanie tegoż z okoliczności ustanowionego rządu 3 Maja, Wilno (1791)
  9. Kazanie w dzień uroczystego nabożeństwa, w Wilnie odprawionego na podziękowanie Bogu za całość i szczęśliwość ojczyzny naszej ustanowieniem dobrego rządu dnia 3 Maja r. 1791 zabezpieczoną, Wilno (1791); wyd. także równocześnie, razem z poz. 8
  10. Kazanie o prawdziwej wielkości i chwale człowieka... miane r. 1792, Wilno (1792)
  11. Kazanie o jedności, zgodzie i pokoju... r. 1792 miane, Wilno (1792)
  12. Kazanie o uszanowaniu zwierzchności... miane r. 1793, Wilno (1793)
  13. Kazanie o zasadach szczególnej każdego człowieka i powszechnej narodów szczęśliwości, w cnocie tylko mogących się znajdować, przy zaczęciu sejmu grodzieńskiego r. 1793 mówione, Wilno (1793)
  14. Dziennik (od 1 lipca do 1 października 1793), niewydany, (o rękopisie inform. J. Weyssenhoff, jak wyżej poz. 1)
  15. Kazanie miane przy otwarciu szpitala Św. Jakuba w Wilnie d. 16 czerwca 1799 roku, Wilno 1799
  16. Kazanie przy poświęcaniu cmentarza Św. Stefana, Wilno brak roku wydania (prawdopodobnie około roku 1800)
  17. Kazanie w dzień poświęcenia kościoła katedralnego, Wilno 1801
  18. Kazanie w dzień otwarcia drugiej guberni w Grodnie, 1 stycznia 1802 r. miane, Grodno (1802)
  19. Dziennik (od 1 stycznia 1794 do końca lipca 1803), niewydany, (o rękopisie inform. J. Weyssenhoff, jak wyżej poz. 1)
  20. Rzut oka na literaturę czeską i związek języków słowiańskich. Rzecz... czytana na posiedzeniu publicznym d. 5 grudnia 1803, Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk t. 3 (1804); przekł. czeski (1814)
  21. Mowa przy pierwszym zdawaniu sprawy Towarzystwa Dobroczynności, które ustanowione w roku przeszłym 1807 w mieście guberskim w Wilnie..., na publicznym posiedzeniu d. 14 maja 1808 r... miana, Wilno 1808; przedr. Dzieje dobroczynności 1820
  22. O sztukach wyzwolonych i naukach u dawnych Etrusków, Rocznik Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk t. 7 (1811).

Kossakowski pisał ponadto różne pisma w kwestiach dotyczących Kościoła.

Przekłady

edytuj
  • A. Berquin: Przyjaciel młodych. Dzieło o edukacji t. 1-2, Warszawa 1781.

Kossakowski prawdopodobnie umieszczał też swe przekłady z języka francuskiego w czasopiśmie Monitor (lata 1776-1777).

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Krzysztof R. Prokop, Sakry i suksceja święceń biskupich pasterzy Kościoła wileńskiego z drugiej oraz trzeciej tercji XVIII stulecia, Rocznik Teologii Katolickiej t. V, Białystok 2006, ISSN 1644-8855, s. 239.
  2. ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 436. (łac.)
  3. ↑ Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. VI, Patavii 1958, s. 265. (łac.)
  4. ↑ Polski Słownik Biograficzny, t. XIV, s. 265.
  5. ↑ Encyklopedyja powszechna, t. XV, Warszawa 1864, s. 666.
  6. ↑ Encyklopedyja powszechna, t. XV, Warszawa 1864, s. 667.
  7. ↑ na zmianę z biskupem Józefem Arnoldem Giedroyciem
  8. ↑ Janina Kamińska, Universitas Vilnensis 1793-1803, Od Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego do Imperatorskiego Uniwersytetu Wileńskiego, Warszawa 2012, s. 56.
  9. ↑ Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 217.
  10. ↑ Gazeta Warszawska. 1793, nr 26, [b.n.s.]
  11. ↑ Volumina Legum, t. X, Poznań 1952, s. 54.
  12. ↑ Бантыш-Каменский Н.Н. Списки кавалерам российских императорских орденов Св. Андрея Первозванного, Св. Екатерины, Св. Александра Невского и Св. Анны с учреждения до установления в 1797 году орденского капитула, 2005, s. 167.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Nepomucen_Kossakowski&oldid=74293528”