Gołcza
Gołcza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Gołcza.
Artykuł |
50°20′13″N 19°55′39″E |
---|---|
- błąd |
39 m |
WD |
50°19'59.9"N, 19°55'0.1"E, 50°23'N, 19°59'E |
- błąd |
14 m |
Odległość |
916 m |
wieś | |
Urząd Gminy w Gołczy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo |
Gołcza |
Liczba ludności (2011) |
473[1] |
Strefa numeracyjna |
12 |
Kod pocztowy |
32-075[2] |
Tablice rejestracyjne |
KMI |
SIMC |
0319279 |
Położenie na mapie gminy Gołcza ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |
Położenie na mapie powiatu miechowskiego ![]() | |
![]() |
Do 1954 roku siedziba gminy Rzerzuśnia. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego. Integralna część miejscowości: Podkrępie[3].
Przez Gołczę płynie rzeka Gołczanka, która jest prawym dopływem rzeki Szreniawa. Na rzece Gołczance znajduje się starorzecze, w okolicy szkoły w Gołczy.
Historia GołczyEdytuj
Ta sekcja od 2011-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Najstarsze źródło historyczne wspomina o Gołczy w 1325 – wtedy istniała w tej miejscowości parafia, a jej plebanem był niejaki Jakub. Inne wzmianki notują wieś pod rozmaitymi nazwami np.: De Golecz (1398), De Golcz (1425), Golcza (1470–1480). Osada była własnością szlachecką – najpierw Jana Niemierzy z Gołczy herbu Mądrostki i Stanisława Gołeckiego, a później krewnych[4]. Miejscowe probostwo stanowiło uposażenie kapituły św. Floriana w Krakowie. W 1779 wieś będąca w zastawie przeszła na fundusz Akademii Krakowskiej[4]. Tu urodził się Jan Nepomucen Kossakowski (1755–1808), późniejszy biskup inflancki i wileński, członek Komisji Edukacji Narodowej.
Gołcza po trzecim rozbiorze Polski znalazła się w zaborze austriackim w tzw. Galicji Zachodniej. W 1809 Galicja Zachodnia została przyłączona do Księstwa Warszawskiego, a w 1815 po kongresie wiedeńskim Gołcza znalazła się pod zaborem rosyjskim. W 1905 roku rząd carski prowadził w Gołczy czterooddziałową szkołę podstawową o celach rusyfikacyjnych. Języka polskiego uczono tylko dwie godziny tygodniowo i tylko w soboty. W tej sytuacji Andrzej Duda założył tajną szkołę polską, w której uczył języka polskiego, rachunków i geografii. Dzięki tej niepozornej szkółce kilku mieszkańcom udało się skończyć studia wyższe.
Po odzyskaniu niepodległości szybko rozwija się życie kulturalne. Powstają polskie szkoły, ochotnicza straż pożarna, domy ludowe. Po II wojnie światowej następuje szybki rozwój gminy. Odbudowano domy, drogi, zelektryfikowano miejscowości.
Obecnie wszystkie wioski posiadają sieć wodociągową, większość posiada sieć gazową i telekomunikacyjną, niektóre posiadają stałe łącza internetowe. Ukończono budowę sieci kanalizacyjnej w Rzeżuśni i w części Gołczy, obecnie trwają prace przygotowawcze do podłączenia kolejnych miejscowości.
ZabytkiEdytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5]:
GaleriaEdytuj
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Wieś Gołcza w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-07-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 323 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Walaszczyk 1972 ↓, s. 19.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 .
BibliografiaEdytuj
- Antoni Walaszczyk: Informator Turystyczny Powiatu Miechowskiego. Kraków: Wydawnictwo Artystyczno Graficzne, 1972.
Linki zewnętrzneEdytuj
GOŁCZA, Wniebowzięcia NMP, Oficjalna Strona Diecezji Kieleckiej
- Gołcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 667 .
- Gołcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 514 .