Jan van Calcar, wł. Giovanni da Calcar, łac. Joannes Stephanus Calcarensis (ur. ok. 1499 w Calcarze, zm. ok. 1546 w Neapolu)[1]niderlandzki malarz i rysownik, tworzący w Italii.

Jan van Calcar
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1499
Calcar

Data i miejsce śmierci

ok. 1546
Neapol

Narodowość

holenderska

Dziedzina sztuki

malarstwo, rysunek

Ilustracja z De humani corporis fabrica (1543)

Życiorys

edytuj

Urodził się w Calcarze w księstwie Kleve[2]. Od 1536 roku był uczniem Tycjana w Wenecji; wkrótce stał się jego doskonałym naśladowcą. Następnie udał się do Neapolu, gdzie pozostał do śmierci. Anegdotyczne przekazy głosiły, że jego kochanka pochodziła z Dordrechtu[3].

Według Giorgia Vasariego, Karela van Mandera i innych źródeł Jan van Calcar był autorem drzeworytów ilustrujących prace anatomiczne Wesaliusza, w tym Tabulae anatomicae sex (Wenecja, 1538) oraz De humani corporis fabrica (Bazylea, 1543)[1][4]. Rozpreparowane ludzkie ciała na tych ilustracjach często były przedstawione w alegorycznych pozach. Prawdopodobnie sporządził też inicjały do tego dzieła[5].

Pozostawił też autoportret[6]. Autorstwo wielu przypisywanych mu dzieł podawano w wątpliwość[1]. Bywał mylony z Janem Joestem van Kalkarem.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Bert W. Meijer, Calcar, Jan Steven [Johannes Stephanus] van, Oxford Art Online. Grove Art Online, 16 września 2010, DOI10.1093/gao/9781884446054.article.T013110 [dostęp 2022-07-06] (ang.).
  2. J. Hazard. Jan Stephan van Calcar, précieux collaborateur méconnu de Vésale. „Histoire des sciences médicales”. 30 (4), s. 471–480, 1996. PMID: 11625048. 
  3. Joseph Eduard Wessely: Jan von Calcar. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 13. Duncker & Humblot, Leipzig 1881, s. 692.
  4. Andreas Vesalius (Wesalliusz), [w:] John Simmons, 100 najwybitniejszych uczonych wszech czasów, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 100, ISBN 83-7129-496-4 (pol.).
  5. H.S. Francis. The Woodcut Initials of the Fabrica. „Bulletin of the Medical Library Association”. 31 (3), s. 228–239, 1943. PMID: 16016610. 
  6. R. Proper. Jan Stephan van Calcar: a little known self-portrait. „Bulletin of the History of Medicine”. 33. s. 466–469. PMID: 14435066.