Jarzmiec[1][2] (Cyphostethus) – rodzaj pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny puklicowatych. Obejmuje cztery opisane gatunki.

Jarzmiec
Cyphostethus
Fieber, 1860
Ilustracja
Jarzmiec jałowcówka
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Nadrodzina

tarczówki

Rodzina

puklicowate

Podrodzina

Acanthosomatinae

Rodzaj

jarzmiec

Typ nomenklatoryczny

Cimex lituratus Panzer, 1797 (nec: Fabricius, 1794) = Cimex tristriatus Fabricius, 1787

Morfologia i zasięg edytuj

Pluskwiaki te wyróżniają się na tle rodziny wyraźnie wydłużoną głową zoapatrzoną w czułki o pierwszym członie krótkim, dochodzącym co najwyżej do jej wierzchołka. Ich półpokrywy mają zaokrąglone kąty wierzchołkowe przykrywek (korium)[3][4].

Naturalny zasięg rodzaju jest palearktyczny[3][4]. Na zachodzie Palearktyki, w tym w prawie całej Europie, włącznie z Polską, występuje tylko jarzmiec jałowcówka[5]. Pozostałe gatunki żyją w Azji Wschodniej, w tym dwa w Chinach, a jeden na Wyspach Japońskich[3]. Ponadto jarzmiec jałowcówka zawleczony został do Nearktyki, do kanadyjskiej Kolumbii Brytyjskiej[6].

Taksonomia edytuj

Takson ten wprowadzony został w 1860 roku przez Franza Xavera Fiebera[7]. W 1861 roku Fieber uczynił ten rodzaj monotypowym, stąd gatunkiem typowym został C. lituratus w sensie użytym w 1797 roku przez Georga W.F. Panzera[8][9], a więc Cimex tristriatus[9], opisany w 1787 roku przez Johana Christiana Fabriciusa[10]. W 1974 roku R. Kumar w ramach rewizji puklicowatych dokonał synonimizacji Cyphostethus z rodzajem Elasmostethus[11]. Krok ten cofnięty został w 1993 roku przez I. Ahmada i F. Öndera[12]. Również Aki Yamamoto w 2003 roku wskazał na wyraźną odrębność tych dwóch rodzajów[13].

Do rodzaju tego zalicza się cztery opisane gatunki[9][3]:

Przypisy edytuj

  1. Cyphostethus tristriatus – Jarzmiec jałowcówka. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-05-19].
  2. Jarzmiec. Cyphostethus tristriatus (Fabricius, 1787). [w:] Przyroda Świętokrzyska [on-line]. [dostęp 2022-05-20].
  3. a b c d Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy "Plik", 2012.
  4. a b Jerzy A. Lis, Barbara Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera z. 13 Puklicowate - Acanthosmatidae, Żółwinkowate - Scutelleridae. Warszawa, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1998.
  5. Cyphostethus tristriatus (Fabricius, 1787). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-05-20].
  6. Chris G. Ratzlaff, G.G.E. Scudder. First records of the juniper shield bug, Cyphostethus tristriatus (Fabricius, 1787) (Hemiptera: Acanthosomatidae), in North America. „The Pan-Pacific Entomologist”. 94 (2), s. 67-74, 2018. DOI: 10.3956/2018-94.2.67. 
  7. Franz Xaver Fieber: Die europäischen Hemiptera. Halbflüger. (Rhynchota Heteroptera). Wien: Carl Gerold's Sohn, 1860, s. 78.
  8. Franz Xaver Fieber: Die europäischen Hemiptera. Halbflügler. (Rhynchota Heteroptera.). 2. Wien: Gerold's Sohn, 1861, s. 328.
  9. a b c Berend Aukema (red.): Genus Cyphostethus Fieber, 1860. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2022-05-20].
  10. J.C. Fabricius: Mantissa insectorum sistens species nuper detectas adiectis synonymis, observationibus, descriptionibus, emendationibus 2. Hafniae: Proft, 1787, s. 293.
  11. R. Kumar. A revision of World Acanthosomatidae (Heteroptera: Pentatomoidea): Keys to and descriptions of subfamilies, tribes and genera, with designation of types. „Australian Journal of Zoology (Supplementary Series)”. 34, s. 1-60, 1974. 
  12. I. Ahmad, F. Önder. A review of status of Cyphostethus Fieber (Hemiptera: Acanthosomatidae) from western Palaearctic region. „Pakistan Journal of Entomology”. 8, s. 55-62, 1993. 
  13. A. Yamamoto. A revision of Japanese Elasmostethus Fieber (Heteroptera: Acanthosomatidae). „Tijdschrift Voor Entomologie”. 146 (1), s. 49–66, 2003. DOI: 10.1163/22119434-900000119.