Jaskinia Kapowa
Jaskinia Kapowa[1] (ros. Капова пещера), Szulgan-Tasz (basz. Шүлгәнташ) – jaskinia krasowa położona na Uralu Południowym w Rosji, w Baszkortostanie, nad brzegiem rzeki Biełaja[1], w Rezerwacie przyrody „Szulgan-Tasz”, około 200 km na południowy wschód od Ufy[2]. Stanowisko archeologiczne z późnopaleolitycznymi malowidłami jaskiniowymi.
 Wejście do jaskini | |
| Państwo | |
|---|---|
| Republika | |
| Długość |
2600 m |
| Deniwelacja |
103 m |
Położenie na mapie Baszkortostanu  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
| 53°02′40″N 57°03′50″E/53,044444 57,063889 | |
| Strona internetowa | |
Jaskinia ma 2,6 km długości, deniwelacja wynosi 103 m[1]. Składa się z dwóch pięter, na dolne prowadzi korytarz o długości 300 m, na górny można się dostać pionowym kominem krasowym o wysokości 29 m[3]. Po raz pierwszy została opisana w 1760 roku przez Piotra Ryczkowa, badania archeologiczne rozpoczął w latach 60. XX wieku Otto Bader[2]. Na obydwu piętrach jaskini znajduje się ponad 50 malowideł naskalnych[2], odkrytych w 1959 roku przez A. Riumina[4]. Częściowo zatarte rysunki, wykonane czerwonym lub czarnym barwnikiem, przedstawiają faunę plejstoceńską (mamuty, konie, żubry, nosorożce włochate), a także abstrakcyjne znaki geometryczne i prawdopodobnie wizerunki ludzkie[2].
W trakcie eksploracji jaskini odkryto ślady ognisk oraz szczątki zwierzęce: kieł mamuta, kości niedźwiedzi jaskiniowych, lisów, zajęcy[4]. Ubogi materiał archeologiczny, odkryty w warstwie datowanej metodą radiowęglową na 14680–13930 lat temu, obejmuje zabytki kamienne w postaci nieretuszowanych wiórów, wiórki tylcowe typu epigraweckiego i fragment naczynia z wypalonej gliny[3] – prawdopodobnie lampki lub pojemnika na barwniki malarskie[4]. W 2009 roku odnaleziona została także czaszka dziecka płci żeńskiej[2].
Galeria edytuj
-
Malowidła z jaskini -
Replika malowideł naskalnych z jaskini
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Kapowa, Jaskinia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-07-21].
- ↑ a b c d e Andrew J. Lawson: Painted Caves. Palaeolithic Rock Art in Western Europe. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 197. ISBN 978-0-19-969822-6.
- ↑ a b Wielka Historia Świata. T. 1. Świat przed „rewolucją” neolityczną. Kraków: Wydawnictwo Fogra, 2004, s. 616-617. ISBN 83-85719-81-4.
- ↑ a b c The Oxford Companion to Archaeology. edited by Neil Asher Silberman. T. 2. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 176. ISBN 978-0-19-973578-5.