Jezioro Czyste Wielkie
Jezioro Czyste Wielkie – jezioro na Pojezierzu Łagowskim, w powiecie słubickim, w gminie Ośno Lubuskie.
 Jezioro widziane z powietrza od północy | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
52,8 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
23,5–26,4 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
3000 m |
| Objętość |
2244,0 tys. m³ |
Położenie na mapie gminy Ośno Lubuskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
 52°25′36″N 14°51′35″E/52,426667 14,859722
| |
Położenie i opis
edytujJezioro położone jest w północno-wschodniej części powiatu słubickiego, na Pojezierzu Łagowskim[1]. Nieco na północ znajduje się, dużo mniejsze jezioro Czyste Małe. Zbiornik w całości otoczony jest lasami należącymi do nadleśnictwa Ośno Lubuskie[2]. Około 1 km na północny wschód od akwenu zaczynają się granice administracyjne Ośna Lubuskiego. Misa jeziora ma kształt wydłużony, charakterystyczny dla jezior rynnowych. Linia brzegowa jest regularna, niewielka zatoka znajduje się w pobliżu północnego krańca jeziora. Brzegi przeważnie są strome, twarde i piaszczyste, a mielizna mierzy miejscami do 10 m. Wyjątkiem jest północny i południowy kraniec akwenu, gdzie brzegi są nieco bardziej podmokłe. Głęboczek jeziora znajduje się w jego północnej części, nieco mniejszy natomiast w pobliżu południowego krańca. Zbiornik nie ma dopływów, zasilany jest spływem powierzchniowym oraz wodami podziemnymi. Jedyny odpływ znajduje się w północno-zachodniej części zbiornika i kieruje się do jeziora Czystego Małego[3].
Jest to jeden z większych zbiorników Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Uroczysko Ośniańskich Jezior”[3][4].
Hydronimia
edytujJezioro pojawia się w źródłach w 1835 roku jako Scheischt S., a następnie Gr. Zeuscht See (1914), Gross Zeuchst See (1938)[5], Zeuscht See , Gr. Zeuscht See — Czyste Wielkie (1949), Jez. Czyste Wielkie (1963, 1980)[6]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową akwenu podaje Czyste Wielkie, wymieniając nazwę oboczną Jezioro Czyste Wielkie[7]. W niektórych źródłach nazwa tego jeziora to Inach Duży[3].
Morfometria
edytujWedług danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 26,4 ha[8], A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 23,5 ha[9].
Średnia głębokość zbiornika wodnego to 8,5 m, a maksymalna to 20,8 m. Objętość jeziora wynosi 2244,0 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 1260 m, a szerokość 260 m. Długość linii brzegowej wynosi 3000 m[8].
Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1996) lustro wody znajduje się na wysokości 52,8 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal 52,3 m n.p.m.[10][8]
Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni siódmego poziomu Dopływ z jez. Grzybno[11]. Identyfikator MPHP to 1896624[11].
Zagospodarowanie
edytujAdministratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Gospodarkę rybacką prowadzi na jeziorze Polski Związek Wędkarski Okręg w Gorzowie Wielkopolskim[12]. Bardzo dobra jakość wód jeziora pozwala na zarybianie go sieją lub sielawą, poza tym występują tu takie gatunki ryb jak: płoć, leszcz, szczupak, okoń, lin[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Andrzej Richling i inni, Regionalna geografia fizyczna Polski : praca zbiorowa, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 110-111, ISBN 978-83-7986-381-5, OCLC 1288191487 [dostęp 2022-07-08].
- ↑ Bank Danych o Lasach [online] [dostęp 2024-07-11].
- ↑ a b c d Szlak "Wodny Świat" Stowarzyszenie Kraina Szlaków Turystycznych, Sulęcin 2012, Lokalna Grupa Działania. 2015. s. 14-15. [dostęp 2024-07-08]. (pol.).
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Uroczysko Ośniańskich Jezior [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-07-09] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-01].
- ↑ Drossen, Meßtischblatt nr. 3555, 1:25 000, 1938
- ↑ Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Czyste Wielkie [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 21028
- ↑ a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. I, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1996, s. 86-87, ISBN 83-86001-29-1.
- ↑ Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 538. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-07-18].
- ↑ a b Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-07-18].
- ↑ Wykaz wód [online], PZW Okręg Gorzów Wielkopolski [dostęp 2024-07-18].