Parnowskie Jezioro
Parnowskie Jezioro[1] – jezioro w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Biesiekierz[2].
| |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
28,2 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
55,1 ha |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
2395,0 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody | |
| Rzeki wypływające | |
Położenie na mapie gminy Biesiekierz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu koszalińskiego  | |
 54°09′57″N 16°02′58″E/54,165833 16,049444
| |
Urzędowa nazwa Parnowskie Jezioro została ustalona w Rozporządzeniu Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (nazwa niemiecka: Parnower See)[1]. Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych w opublikowanym w 2006 Narodowym gazeterze Polski dot. hydronimów wprowadziła zestandaryzowaną nazwę Jezioro Parnowskie[2].
Położenie edytuj
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Parnowskie Jezioro leży na obszarze megaregionu Pozaalpejska Europa Środkowa, prowincji Nizina Środkowoeuropejska, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckie, makroregionu Pobrzeże Koszalińskie (313.4), mezoregionu Równina Białogardzka (313.42)[3]. Kondracki i Richling zaklasyfikowali mezoregion do typu wysoczyzn młodoglacjalnych przeważnie z jeziorami, w większości o charakterze gliniastym, falistym lub płaskim[4][5].
Kilkaset metrów na wschód od Parnowskiego Jeziora leży Jezioro Tatowskie[6], znajdujące się w granicach rezerwatu przyrody „Parnowo” powołanego w celu ochrony lęgowisk ptactwa wodnego i błotnego[7]. Po stronie zachodniej jeziora rozciągają się zabudowania wsi Parnowo, na północnym wschodzie wsi Cieszyn. Około 0,8 km na północny wschód od akwenu położony jest Kikut – wzniesienie o wysokości 60,2 m n.p.m.[6]
W systemie gospodarki wodnej stanowi jednolitą część wód powierzchniowych „Parnowskie” o międzynarodowym kodzie PLLW20905[8].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego Jezioro Parnowskie (Parnowo) na rzece Czerwona – nr 1, w dorzeczu Przymorza od rzeki Parsęty do rzeki Wieprza, obejmującego nie tylko sam akwen, ale i rzekę Czerwoną na odcinku od linii prostopadłej do osi rzeki łączącej punkty brzegu oddalone o 50 metrów od wypływu z jeziora[9].
Charakterystyka edytuj
Jezioro ma powierzchnię 55,1 ha, przy głębokości średniej 4,3 m i maksymalnej dochodzącej do 9,2 m[10]. Objętość zbiornika wodnego wynosi 2395,0 tys. m³[11]. Lustro wody położone jest na wysokości 28,2 m n.p.m.[6] Charakteryzuje się nieregularnym kształtem, linię brzegową urozmaicają dwie większe zatoki. Całkowita powierzchnia zlewni akwenu wynosi 3,80 km², a bezpośrednia 1,55 km². Struktura użytkowania gruntów w zlewni bezpośredniej według Raportu o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007 kształtowała się następująco: grunty orne – 77,5%, lasy – 7,7%, użytki zielone – 7,7%. Do jeziora wpływają dwa niewielkie cieki[10]. Z akwenu wypływa rzeka Czerwona[9][12]. Według niektórych źródeł istnieje tylko jeden odpływ o charakterze sezonowym[10].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, niestratyfikowane, w obszarze Niżu Środkowopolskiego (2b)[8].
Ze względu na typ rybacki Parnowskie Jezioro określane jest jako sandaczowe[10].
Jakość wód edytuj
W 2006 na podstawie badań Inspekcji Ochrony Środowiska jezioro zaklasyfikowano do II klasy czystości w oparciu o System Oceny Jakości Jezior. W porównaniu do obserwacji z 1995[10] i 2002[11] nastąpiła poprawa klasy czystości, kiedy to jezioru przypisano III klasę[10].
W 2010 w związku ze znaczną degradacją jeziora na jego brzegu zainstalowano aerator. Pochłania on wody epilimniczne ze strefy przybrzeżnej (płytkiej) jeziora, by poddać je napowietrzeniu wewnątrz urządzenia. Natlenione zasoby odprowadzane są z kolei tam, gdzie występowały deficyty tlenowe[13].
Dzięki aeracji średnie roczne stężenie azotu ogólnego w 2012 osiągnęło wartość 1,04 mg/dm³, podczas gdy w 2010 wynosiło 1,53 mg/dm³. Zmniejszeniu uległa także ilość fosforu ogólnego – z 0,62 mg/dm³ w 2010 do 0,58 mg/dm³ w 2012. Zaobserwowano znaczny spadek fitoplanktonu, zarówno w analizie liczbowej, jak i masowej. Po dwóch latach od uruchomienia instalacji ilość biomasy spadła do poziomu 1,89 mg/dm³, przy poziomie wyjściowym 6,32 mg/dm³, a zagęszczenie glonów uległo dwukrotnemu pomniejszeniu[13].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 2 kwietnia 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. (M.P. z 1949 r. nr 29, poz. 445)
- ↑ a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 225, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Geoserwis Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 46. ISBN 978-83-01-16022-7.
- ↑ Jerzy Kondracki, Andrzej Richling. Regiony fizycznogeograficzne, skala 1:1 500 000. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1994.
- ↑ a b c Geoportal Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 5 marca 2015 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Parnowo”. Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego, poz. 1081 – Szczecin, dnia 30 marca 2015 r. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ a b Ministerstwo Środowiska: Raport dla Obszaru Dorzecza Odry z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE. Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, 2005. s. 79. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ a b Rozporządzenie nr 7/2006 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia obwodów rybackich. Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego, nr 121 poz. 2528 – Szczecin, dnia 22 grudnia 2006 r. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Praca zbiorowa: Jeziora. [w:] Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007 [on-line]. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, 2008. [dostęp 2020-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)]. (pol.).
- ↑ a b Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 118, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ Karolina Kacaper, Monika Kowalska-Góralska, Magdalena Senze: Srebro w wodzie rzeki Czerwonej (województwo zachodniopomorskie). [w:] Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska. Materiały konferencyjne [on-line]. 2012. s. 239-244. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).
- ↑ a b Katarzyna Pikuła: Rekultywacja Jeziora Parnowskiego metod aeracji pulweryzacyjnej. Politechnika Koszalińska, 2016. s. 3. [dostęp 2020-06-22]. (pol.).