Jezioro Szczutowskie
Jezioro Szczutowskie – jezioro polodowcowe w Polsce, położone w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Szczutowo.
| |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowości nadbrzeżne | |
| Region | |
| Wysokość lustra | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
101 ha[3] |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
ok. 7 km[2] |
| Objętość |
1689 m³[3] |
| Hydrologia | |
| Jakość wody |
słaby stan ekologiczny, zły stan chemiczny (2017)[4] |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające |
bezimienna struga do Jez. Urszulewskiego |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Szczutowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sierpeckiego  | |
 52°56′30″N 19°34′45″E/52,941667 19,579167
| |
Położenie edytuj
Położone jest we wschodniej części makroregionu Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie w mezoregionie Równina Urszulewska[5].
W Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły z 2011 tworzyło jednolitą część wód powierzchniowych PLLW20013, o typie 3b (jeziora o wysokiej zawartości wapnia, dużym wpływie zlewni, niestratyfikowane)[6].
Hydrologia edytuj
Dane morfometryczne edytuj
- powierzchnia: 97,2[2] lub 101,0 ha[3],
- objętość: 1689 tys. m³[3],
- głębokość maksymalna: 3 m[2] lub 4,4 m[3],
- głębokość średnia: 2 m[2] lub 1,9 m[3].
Zasilanie i odpływ edytuj
Jezioro okresowo zasila 5 krótkich rowów melioracyjnych[3], z których najistotniejszy jest dopływ spod Grabala. Powierzchnia zlewni wynosi 10,06 km² (z czego 3,01 km² dopływem spod Grabala)[7].
Lustro jeziora znajduje się około pół metra wyżej, niż w przypadku położonego bezpośrednio na północ Jeziora Urszulewskiego. W efekcie Jezioro Szczutowskie odwadniane jest na rzecz Jeziora Urszulewskiego ciekami podskórnymi oraz jedną, długą na ok. 250 m, strugą, przecinającą meandrami zadrzewiony pas torfowisk łączącym oba akweny (biegnie nim dawny trakt, a obecnie droga wojewódzka Sierpc–Rypin[2]. Natomiast wody Jeziora Urszulewskiego odprowadzane są przez Urszulewkę do Skrwy.
Rzeźba dna edytuj
Dno dość płaskie, pokryte warstwą mułu o miąższości przekraczającej nawet 1,5 m[3].
Uwarunkowania przyrodnicze edytuj
Jakość wód edytuj
Jakość wód Jeziora Szczutowskiego w roku 2006 była sklasyfikowana jako pozaklasowa z uwagi na zanieczyszczenia bakteriologiczne[3]. W 2017 roku stan ekologiczny wód sklasyfikowano jako słaby, o czym zadecydował stan makrofitów. Spośród elementów fizykochemicznych kryteriów dobrego stanu nie spełniała przezroczystość[4]. W 2020 stan makrofitów poprawił się o jedną klasę, ale stan bezkręgowców bentosowych sklasyfikowano jako zły[8]. Stan chemiczny wód sklasyfikowano w 2017 jako zły, o czym zadecydowało przekroczenie norm dla fluorantenu i benzo-a-pirenu[4].
Zarybienie edytuj
Jezioro użytkowało (2007) Gospodarstwo Rybackie we Włocławku Sp. z o.o. w Szpetalu Górnym. Wśród odławianych ryb dominowały płocie (stanowiąc 50% odłowu); gospodarka rybacka wykazała ponadto występowanie węgorza, szczupaka, leszcza, lina, krąpia i okonia[3].
Roślinność edytuj
wynurzona edytuj
Roślinność wynurzona zajmuje powierzchnię aż 14,8 ha, tj. 16,3% powierzchni zwierciadła wód jeziora, zajmując wąskim pasem ok. 95% długości linii brzegowej. Do głównych gatunków należą trzcina pospolita, pałka wąskolistna, manna mielec oraz tatarak[3].
zanurzona edytuj
Roślinność zanurzona zajmuje powierzchnię 33 ha (aż 41% powierzchni jeziora). Główne gatunki stanowią grzybienie białe, osoka aloesowata, grążel i rdest[3].
Ochrona środowiska edytuj
Na jeziorze, co do zasady, obowiązują ograniczenia w użytkowaniu jednostek pływających wyposażonych w silniki o napędzie spalinowym[9].
Przypisy edytuj
- ↑ skan mapy 1ː10 000, układ 1965, geoportal [online], Główny Geodeta Kraju [dostęp 2022-02-06].
- ↑ a b c d e f Artur Gałkowski, O limnonimach Jezioro Szczutowskie i Urszulewskie oraz o innych toponimach na Pojezierzu Dobrzyńskim, „Onomastica”, 60, 2016, DOI: 10.17651/ONOMAST.60.20, ISSN 0078-4668.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n ''Program ochrony środowiska dla gminy Szczutowo na lata 2007-2015'' (załącznik do uchwały Nr XIII/81/08 Rady Gminy Szczutowo z dn. 18 kwietnia 2008 roku) [online], Szczutowo 2007 [dostęp 2022-02-06].
- ↑ a b c Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2017-2018 - tabela [xlsx], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ Kondracki Jerzy: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Naukowe PWN, 1998, s. 97-98.
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 49, poz. 549 Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły, s. 3691.
- ↑ Jezioro Szczutowskie na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2022-03-14].
- ↑ Klasyfikacja wskaźników jakości jednolitych części wód jezior w roku 2020 - tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- ↑ Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego R. 2021 Nr 4440 [online], Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [dostęp 2022-02-06] (pol.).