Joanna II Burgundzka
Joanna II Burgundzka fr. Jeanne de Bourgogne (ur. 1291, zm. 21 stycznia 1330 w Roye[1]) – hrabina-palatynka Burgundii od 1303 roku, królowa Francji i Nawarry w latach 1316–1322 jako żona Filipa V Długiego, hrabina Artois od 1329 roku.
| |
.svg)
| |
| hrabina-palatynka Burgundii | |
| Okres |
od 1303 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Królowa Francji i Nawarry | |
| Okres |
od 20 listopada 1316 |
| Jako żona | |
| Koronacja | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| hrabina Artois | |
| Okres |
od 27 listopada 1329 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | |
| Mąż | |
| Dzieci |
Joanna III, |
Pochodzenie
edytujUrodziła się w 1291 roku jako najstarsze dziecko Ottona IV, hrabiego Burgundii i Mahaut d’Artois[1]. Jej matka była hrabiną Artois, parem Francji od 1309 roku i prawnuczką króla Ludwika VIII Lwa[1]. Joanna miała dwójkę rodzeństwa: Blankę i Roberta[1].
Hrabina-palatynka Burgundii
edytujW 1303 roku po śmierci swego ojca została hrabiną-palatynką Burgundii. Regencję w jej imieniu sprawowała matka.
Małżeństwo i skandal w wieży Nesle
edytujW styczniu 1307 roku w Corbeil Joanna poślubiła Filipa, drugiego syna króla Filipa IV Pięknego i królowej Joanny I[2]. Od 1311 roku jej mąż nosił tytuł hrabiego Poitiers[1].
W 1314 roku, na skutek skandalu w wieży Nesle (jej siostra Blanka i ich daleka kuzynka Małgorzata Burgundzka za romanse z braćmi d’Aunay zostały uwięzione w Château Gaillard), Joannę ogolono na łyso i ubrano w worek, po czym uwięziono w zamku Dourdan[2]. Hrabinę uznano za winną zatajenia romansu swoich szwagierek[2]. Odzyskała wolność pod koniec 1314 roku dzięki naciskom męża i matki[2].
Królowa Francji i Nawarry
edytuj20 listopada 1316 roku po śmierci Jana I Pogrobowca rozpoczął się spór o sukcesję[2]. Mężowi Joanny udało się przekonać baronów, aby odrzucili prawa 4-letniej Joanny, jedynej córki Ludwika X Kłótliwego i Małgorzaty Burgundzkiej i sam zasiadł na tronie[3]. Aktywną rolę we wspieraniu Filipa pełnił jego stryj Karol Walezjusz i matka Joanny Mahaut[3]. Koronacja małżonków odbyła się 9 stycznia 1317 roku w Reims[2].
Joanna nie odegrała żadnej roli politycznej. Nie ma w źródłach żadnej informacji o tym, aby jako królowa dążyła do uwolnienia swojej siostry Blanki z Château Gaillard.
Ostatnie lata życia
edytujJoanna została wdową 3 stycznia 1322 roku[1]. Następnym królem Francji i Nawarry został mąż jej siostry, Karol IV Piękny, który jeszcze w 1322 roku unieważnił swoje małżeństwo Blanką[3].
Z racji powołania się przez Filipa V w 1316 roku na prawo salickie, żadna z córek jego i Joanny nie mogła ubiegać się o tron[2][3].
Królowa-wdowa zamieszkała w wieży Nesle[2]. W listopadzie 1329 zmarła jej matka i Joanna odziedziczyła hrabstwo Artois, lecz przeżyła ją tylko o 2 miesiące.
Pochowana w bazylice w Saint-Denis. W swoim testamencie ufundowała collège de Bourgogne w Paryżu[2].
Potomstwo
edytujZ małżeństwa z Filipem miała pięcioro dzieci:
- Joannę (ur. 1308, zm. 1347), żonę Eudoksjusza IV, księcia Burgundii,
- Małgorzatę (ur. 1309, zm. 1382), żonę Ludwika I de Nevers, hrabiego Nivernais, Flandrii i Rethel,
- Izabelę (ur. ok. 1311, zm. 1348), żonę Guiguesa de La Tour du Pin, delfina Viennois, następnie barona Jana de Faucigny,
- Blankę (ur. 1313, zm. 1358), zakonnicę,
- Ludwika Filipa (ur. 1316, zm. 1317)[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Noty biograficzne i drzewo genealogiczne, [w:] Maurice Druon, Królowie przeklęci. Wilczyca z Francji, 2011, ISBN 978-83-7515-142-8.
- ↑ a b c d e f g h i Jim Bradbury, Kapetyngowie. Królowie Francji 987-1328, 2017, s. 482, 487, 491, ISBN 978-83-65280-35-0.
- ↑ a b c d E.M. Hallam, J. Everard, Francja w czasach Kapetyngów, 2006, s. 366–367, ISBN 83-01-14861-6.