Johann Friedrich Doles
Johann Friedrich Doles starszy[1] (ur. 23 kwietnia 1715 w Steinbach-Hallenberg, zm. 8 lutego 1797 w Lipsku[1][2][3]) – niemiecki kompozytor, kantor i organista.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Życiorys edytuj
Pochodził z rodziny muzycznej[1]. Jego ojciec, Johann Andreas Doles, był kantorem w Steinbach-Hallenberg[1]. Kształcił się początkowo w Schmalkalden[2], później uczęszczał do gimnazjum w Schleusingen[1][2]. Już wówczas komponował pierwsze arie, motety i utwory okolicznościowe[1]. W 1739 roku rozpoczął studia teologiczne na Uniwersytecie w Lipsku, jednocześnie pobierając lekcje u Johanna Sebastiana Bacha[1][2]. Podczas studiów prowadził lipskie Grosse Konzerte[1][2].
W 1744 roku objął funkcję kantora gimnazjalnego i dyrektora muzyki we Freibergu[1], odszedł jednak stamtąd po konflikcie z dyrektorem Johannem Gottliebem Biedermannem w 1755 roku[2]. W latach 1756–1789 był kantorem kościoła św. Tomasza w Lipsku[1][3]. W 1789 roku odwiedził go w Lipsku Wolfgang Amadeus Mozart, który zachwycił się wykonaniem motetu Bacha Singet dem Herrn ein neues Lied i poprosił o kopię partytury[4]. Do jego uczniów należeli Johann Ernst Altenburg, Johann Friedrich Samuel Döring[1] i Franz Vollrath Buttstett[3].
Syn Dolesa, Johann Friedrich młodszy (1746–1796), był prawnikiem i kompozytorem[1].
Twórczość edytuj
Należy do czołowych obok Gottfrieda Augusta Homiliusa przedstawicieli protestanckiej muzyki sakralnej w Niemczech końca XVIII wieku[4]. Jego muzyka wykazuje cechy typowe zarówno dla muzyki baroku, jak i klasycyzmu, co zapewniło mu dużą popularność wśród współczesnych[1]. Chociaż darzył wielkim szacunkiem J.S. Bacha, jako kantor kościoła św. Tomasza w Lipsku praktycznie zaprzestał wykonywania jego dzieł[1].
Wśród jego kompozycji znajduje się około 160 kantat, 35 motetów[3][4], trzy Pasje, trzy Te Deum, dwie msze, Magnificat, a także około 40 pieśni (głównie do tekstów Christiana Fürchtegotta Gellerta)[3]. Nie zachował jego singspiel skomponowany w 1748 roku z okazji pokoju w Akwizgranie[3].
Był też autorem pracy teoretycznej Anfangsgründe zum Singen[1][3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 428. ISBN 83-224-0223-6.
- ↑ a b c d e f The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 219–220. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e f g Bertil van Boer: Historical Dictionary of Music of the Classical Period. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 163. ISBN 978-0-8108-7183-0.
- ↑ a b c Melvin P. Unger: Historical Dictionary of Choral Music. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 104. ISBN 978-0-8108-5751-3.
Linki zewnętrzne edytuj
- Johann Friedrich Doles – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project