José Luis Larzabal

José Luis Larzabal (ur. 15 lutego 1944 w Posadas) – argentyński kompozytor, dyrygent i badacz folkloru.

José Luis Larzabal

Życie i twórczość

Jego przodkowie pochodzą z Kraju Basków i Chorwacji. José Larzabal edukację muzyczną rozpoczął jako dziecko, ucząc się gry na fortepianie u profesor Zoraidy de Ripoll w Posadas w latach 1954–1960. Kiedy przeniósł się do Buenos Aires, równolegle ze studiami inżynierskimi kontynuował edukację muzyczną, studiując harmonię, kontrapunkt, fugę, kompozycję i orkiestrację u Zoraidy Ripoll, kolejne sześć lat kompozycję i orkiestrację u Cayetano Marcoli. W latach 1962–1964 studiował także technikę śpiewu u profesora Alfredo Bontá, emisję głosu i dyrygenturę chóralną muzyki kameralnej u profesora Orlando Tarrío Larmeu w latach 1965–1980, a w latach 1962–1968 dyrygenturę chóralną symfoniczną u Luisa de Mallea, dyrektora chóru „Lagun Onak”.

Muzyk doskonalił się wokalnie w wykonywaniu europejskiej angielskiej muzyki dawnej u Alfreda Dellera i Deller Consort, muzyki europejskiej w Studio „Der frühen Musik” w Niemczech oraz muzyki włoskiej u Lucii Maranca.

Jego działalność muzyczna obejmuje solowy śpiew barytonowy, prowadzenie zespołów wokalnych, dyrygenturę chóralną, nauczanie emisji głosu, harmonii, kontrapunktu, fugi i kompozycji.

Obok kompozycji własnych muzyk stworzył ponad sto wersji chóralnych utworów innych kompozytów, zwłaszcza muzyki ludowej w rytmie gualambao, stworzonym przez Ramona Ayalę i regionalnego folkloru.

Współpracował m.in. z Ramónem Ayalą i Martinem Palmerim. Jest ojcem śpiewaczki operowej Lupe Lazabal i teściem Arisa Agirisa.

Kompozycje

Kompozycje wokalne

• Trzy madrygały: „Jorge Manrique”, „Lope de Vega”, „Cervantes”, Buenos Aires, 1968;
• „Romance del prendimiento y muerte de Antoñito el Camborio”, Federico García Lorca, Buenos Aires. 1972 (utwór zamówiony z okazji 10. rocznicy założenia Muzeum Sztuki Hiszpańskiej „Enrique Larreta” w Buenos Aires);
• „Soneto” (Amor constante más allá de la muerte), F. Quevedo, Buenos Aires, 1976;
• „Baladilla de los tres ríos”, F. G. Lorca, Buenos Aires, 1978;
• „Por ser misionero”, galopa, D. Larrea, 1985;
• „La flor y la piedra”, gualambao, R. Ayala, 1987;
• „En el monte”, gualambao, 1989, utwór zdobył pierwszą nagrodę Sekretarza Kultury prowincji Misiones w Argentynie.

Kompozycje wokalno-instrumentalne

• „El Obrero de Dios” – oratorium na trzech recytatorów, solistów, chór i orkiestrę, Posadas, 1992;
• „Voces de Aliento para Rigoberta Menchú” – kantata na recytatora, lud, sopran, baryton, chór i orkiestrę z tekstem Ismaela Fernándeza, Posadas, 1993;
• „Misa de Pascua” – msza na 2 soprany, kontralt, chór i orkiestrę do słów Jana Pawła II, Posadas, 1998;
• „La Carta del Soldado” – kantata na chór i orkiestrę, Posadas, 2003;
• „Mi dicha lejana”, 2022;
• „Stabat Mater”, światowa premiera 11 marca 2023 w Wiedniu, pod batutą Martina Palmeriego.

Kompozycje instrumentalne

• Sonata nr 1 C-dur: „Klasyczna” na smyczki, 2002;
• Sonata nr 2 g-moll: „Misyjna” na smyczki, 2003;
• Sonata nr 3 C-dur: „Ragtime” na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian, 2008;
• Sonata nr 4 B-dur: „Las estaciones de Jobim” na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian, 2008;
• Symfonia a-moll: „Eneasz” na 2 flety, 2 klarnety, 2 waltornie, skrzypce 1 i 2, altówki, wiolonczele, kontrabas i perkusję, 2005;
• „Apeguá” – koncert w trzech częściach na gitarę i orkiestrę;
• Orkiestracja utworów Franza Schuberta („Freiwilliges Versinken” D 700),1820; „Prometheus D 674”, 1819; „Aeschylus” (fragm.), 1816; premiera 26.03.2023 w Wiedniu.

Chóralne wersje muzyki popularnej z Misiones

José Luis Larzabal jest współautorem aranżacji dzieł autorów muzyki misyjnej: Lucasa Areco, Ramóna Ayali, Vicente Cidade, Demetria Ortiza, Atahualpa Yupanqui i Astora Piazzolli. Aranżacje:

• „Panambí Hovy” (Ramón Ayala);
• „Mi pequeño amor” (Ramón Ayala);
• „Comandante guasurarí” (Ramón Ayala);
• „El último mensú” (Miguel Viarengo);
• „El cosechero” (Ramón Ayala);
• „Catedral de Sombras” (Ramón Ayala);
• „Golondrinas del Iguazú” (Ramón Ayala);
• „Canto al Río Uruguay” (Ramón Ayala);
• „Siesta en el Monte” (Ricardo Ojeda);
• „La flor y la piedra” (Ramón Ayala);
• „Lapacho” (Ramón Ayala);
• „El cachapecero” (Ramón Ayala).

Działalność chóralna i wokalna

Założyciel „Cantoría de las Misiones” (1986–2003). Baryton w „Canto Abierto”.

Nagrody i wyróżnienia

Za osiągnięcia wokalne:

• Pierwsza nagroda na „Juventudes musicales de la Universidad” Nacional de Buenos Aires, 1967;
• Pierwsza nagroda na „Vocal Chamber Association of Buenos Aires”, 1969;
• Doroczna nagroda Gminy Miasta Buenos Aires, 1972.

Osiągnięcia jako dyrygent chóralny:

• Uznanie na III Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym, Porto Alegre, Brazylia, 1986;
• Wyróżnienie na IV Międzynarodowym Festiwalu Chóralnym, Porto Alegre, Brazylia, 1987.

Osiągnięcia jako kompozytor:

• Pierwsza nagroda Sekretarza Kultury, Banco Provincia de Misiones, 1990.

Linki zewnętrzne

• Ave María (José Luis Larzabal) – LRA Radio Nacional, 24.08.1970, Album artwork for Recital de musica antigua;
• Stabat Mater (José Luis Larzabal), prapremiera, Wiedeń, 11 marca 2023:
• APEGUÁ (José Luis Larzábal) 2º mov.: Mokoiha momyi – „Purahei he’e” (Cantabile e dolce)