Kalmar

Kalmar
	; Stare miasto w Kalmarze
	Herb
Państwo	Szwecja
Region	Kalmar
Gmina	Kalmar
Powierzchnia	19,98 km²
Populacja (2018); • liczba ludności; • gęstość	; 40 434; 2024 os./km²
Nr kierunkowy	480
Kod pocztowy	390 02–398 09
	Położenie na mapie regionu Kalmar Kalmar
	Położenie na mapie Szwecji Kalmar
	56°40′N 16°22′E/56,666667 16,366667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Kalmar – miasto w południowo-wschodniej Szwecji, nad Cieśniną Kalmarską (Morze Bałtyckie). Ośrodek administracyjny Regionu Kalmar (236 501 mieszkańców) i Gminy Kalmar (60 649 mieszkańców).

Historia

Tereny, na których obecnie mieści się Kalmar były zamieszkane już w czasach prehistorycznych. Znaleziono na nich ślady działalności człowieka z epoki kamiennej. Najstarsze źródła pisane wspominające o mieście lub osadzie pochodzą z XI wieku. Według starej legendy ludowej patron Norwegii Olaf II Haraldsson po wygnaniu z kraju popłynął na swoich statkach do Cieśniny Kalmarskiej. Najstarsza pieczęć miasta pochodzi z okresu od 1255 do 1267, co czyni ją najstarszą pieczęcią w Skandynawii.

W XII wieku pojawiają się pierwsze wzmianki o wybudowaniu warowni, a właściwie wieży strażniczej i obserwatorskiej. W XIII wieku zabudowania obronne rozwijały się. 13 lipca 1397 roku, na zamku zawarto Unię kalmarską, wiążącą Szwecję, Danię i Norwegię, co uczyniło miasto jednym z najważniejszych w Szwecji. W Kalmarze koronowano wspólnego władcę trzech królestw skandynawskich, Eryka Pomorskiego^[2]. Do XVII wieku Kalmar był strategicznym punktem leżącym na granicy z Danią (Skania nie należała wtedy do Szwecji).

W latach 40. XVI wieku królowie z dynastii Wazów przebudowali zamek, czyniąc go siedzibą godną króla, tym samym zmieniając jego dotychczasową rolę. Od lata 1598 do 12 maja 1599 zajęte przez wojska polskie Zygmunta III Wazy. Rok 1611 zapisał się w historii miasta jako jeden z najczarniejszych. Odbyła się wtedy bitwa pod Kalmarem, która była częścią wojny kalmarskiej. Wojska szwedzkie przegrały potyczkę i zamek został oblężony. W latach 1602–1903 miasto było siedzibą Diecezji Kalmarskiej.

Po podpisaniu Traktatu z Roskilde w roku 1658 miasto straciło swą pozycję, gdyż przestało leżeć przy granicy. Kiedy w roku 1689 flota szwedzka została przeniesiona do Karlskrony, miasto całkowicie straciło swą dotychczasową pozycję militarną. Także podczas wojny skańskiej zamek został oblężony, ale nigdy nikomu nie udało się go zdobyć. W Kalmarze znajduje się zabytkowa katedra wybudowana w roku 1702 w stylu klasycystycznym. Wraz z utratą pozycji militarnej miasto ubożało. Dopiero w XIX wieku, kiedy rozwój przemysłu pobudził Kalmar do życia, udało się mu odzyskać dawną świetność.

Współczesność

Dzisiaj Kalmar jest ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym, w mieście znajduje się fabryka samochodów ciężarowych Kalmar Mekaniska Verkstad, Uniwersytet Kalmarski, na którym studiuje ok. 9500 studentów (założony w 1977), Muzeum Regionu Kalmar oraz centrum badań firmy telekomunikacyjnej TeliaSonera. W mieście rozwinął się przemysł szklarski, odzieżowy, maszynowy, metalowy oraz spożywczy^[3].

Pięć kilometrów na zachód od miasta znajduje się międzynarodowy port lotniczy. Na obrzeżach miasta znajduje się jedyna lądowa droga na wyspę Olandia – Ölandsbron (wybudowany w roku 1972, najdłuższy most w Szwecji i jeden z najdłuższych w Europie).

Miastem partnerskim Kalmaru jest Wilmington położone w amerykańskim stanie Delaware.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Kalmar.

Kluby sportowe

W mieście Kalmar działa szereg zespołów sportowych:

Siatkówka: Kalmar Volleybollklubb
Tenis stołowy: Kalmar BTK
Zapasy: Kalmar Brottarklubb
Piłka nożna: Kalmar FF (stadion Fredriksskans IP) i Kalmar AIK
Golf: Kalmar GK
Unihokej: Kalmar IBK
Hokej na lodzie: Kalmar HC
Futbol amerykański: Kalmar Pirates
Lekkoatletyka: Kalmar Sk
Bieg na orientację: Kalmar OK

Miejsca warte odwiedzenia

Salvestaden (kopia średniowiecznego miasta)
Ölandsbron
Zamek kalmarski
Teatr miejski
Tripp, trapp, trull (trzy zabytkowe domy zbudowane obok siebie w XVIII wieku)
Katedra Kalmarska
Västerport (wieża wybudowana w roku 1658, która niegdyś broniła dostępu do głównej części miasta)
Cieśnina Kalmarska
Muzeum Regionu Kalmar
Dom Krusenstiernska (w pełni zachowany XIX-wieczny dom, udostępniony zwiedzającym)
Stare miasto
Park miejski
Stary browar Nordstjernan
Muzeum okrętowe

Dzielnice

Kvarnholmen
Gamla staden
Malmen
Varvsholmen
Tjärhovet
Oxhagen
Funkabo
Stensö
Sandås
Tegelviken
Djurängen
Berga
Norrliden
Krafslösa
Ängö
Kalmarsundsparken

Współpraca zagraniczna

Kalmar ma dziewięć miast partnerskich:^[4]

Árborg, Islandia
Arendal, Norwegia
Entebbe, Uganda
Gdańsk, Polska
Królewiec, Rosja
Poniewież, Litwa
Savonlinna, Finlandia
Wilmington, USA
Wismar, Niemcy

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).
↑ Koronacje królów Danii, Norwegii i Szwecji. [dostęp 2012-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)].
↑ Kalmar, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-14] .
↑ oficjalna miasta www.kalmar.se

Linki zewnętrzne

Kalmar (ang. • niem. • szw.)

[scb-1] Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).

[2] Koronacje królów Danii, Norwegii i Szwecji. [dostęp 2012-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)].

[PWN-3] Kalmar, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-14] .

[4] sta www.kalmar.se

[1]

[2]

[3]

[4]