Kalmarowate (Loliginidae) – rodzina kałamarnic obejmująca głowonogi o niezbyt dużych rozmiarach, ale o istotnym znaczeniu ekologicznym i gospodarczym. Są poławiane w dużych ilościach i na całym świecie wysoko cenione ze względu na smaczne mięso. Wykorzystuje się je w badaniach biomedycznych.

Kalmarowate
Loliginidae[1]
Lesueur, 1821
Ilustracja
Kalmar pospolity (Loligo vulgaris)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

głowonogi

Podgromada

płaszczoobrosłe

Nadrząd

dziesięciornice

Rząd

kałamarnice

Podrząd

Myopsina

Rodzina

kalmarowate

Sepioteuthis lessoniana

Budowa

edytuj

Charakteryzują się krępym tułowiem, dużą głową i wyłupiastymi okrągłymi oczami. W przedniej części płaszcza mają charakterystyczny występ grzbietowy, a zatrzask zamykający lejek ma prostą budowę, co różni je od strzalikowatych[2]. Kalmarowate mają zróżnicowane kształty ciała: od krępych i krótkich po wydłużone i wąskie. Długość płaszcza waha się od 3 do 100 cm[3]. Płetwy są zawsze połączone w tylnej części ciała. Soczewki oczu są okryte rogówką. Szeroki, prawie przezroczysty[2] gladius przechodzi przez całą długość płaszcza[3].

Ekologia

edytuj

Większość gatunków występuje w przydennych lub pelagialnych wodach szelfowych, dlatego zaliczane są do grupy tzw. kalmarów nerytycznych[4]. Pływają przede wszystkim w strefie tropikalnej. W strefach umiarkowanych są rzadziej spotykane. Niektóre gatunki odbywają wędrówki sezonowe. Pływają szybko i sprawnie, często całymi ławicami. Ich podstawowym pokarmem są ryby doganiane i chwytane w toni wodnej[5].

Klasyfikacja

edytuj
 
Lolliguncula brevis
 
Loliolus sumatrensis

Klasyfikacja biologiczna tej rodziny jest problematyczna. Badacze podkreślają dwie grupy trudności z tym związanych. Pierwsza, na poziomie gatunku, to problemy związane z obecnością gatunków kryptycznych oraz możliwości hybrydyzacji pomiędzy takimi – blisko ze sobą spokrewnionymi – gatunkami. Druga grupa problematycznych zagadnień to znalezienie cech homologicznych na podstawie morfologii i ustalenie systematyki powyżej poziomu gatunku. Wśród gatunków kryptycznych znane są też gatunki sympatryczne[6].

Do kalmarowatych zaliczono około 50 współcześnie występujących gatunków, grupowanych w rodzajach[6][7]:

Rodzajem typowym rodziny jest Loligo.

Przypisy

edytuj
  1. Loliginidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Ludwik Żmudziński: Żywe skarby mórz. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980, s. 74. ISBN 83-02-01238-6.
  3. a b Vecchione, Michael & Richard E. Young: Loliginidae Lesueur, 1821. The Tree of Life Web Project, 2010. [dostęp 2011-12-04]. (ang.).
  4. Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
  5. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
  6. a b Vecchione et al. Systematics of Indo-West Pacific loliginids. „Phuket Marine Biological Center Research Bulletin”. 66, s. 23–26, 2005. (ang.). 
  7. P. Bouchet: Loliginidae. World Register of Marine Species, 2011. [dostęp 2011-12-03]. (ang.).