Kamienica Karola Kretschmera

kamienica przy ulicy 6 Sierpnia 5 w Łodzi

Kamienica Karola Kretschmerakamienica znajdująca się w Łodzi przy ul. 6 Sierpnia 5. Kamienica została wpisana do Gminnej Ewidencji Zabytków miasta Łodzi z numerem 1556[1].

Kamienica Karola Kretschmera
Ilustracja
Kamienica Karola Kretschmera (2018)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. 6 Sierpnia 5

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Franciszek Chełmiński

Ukończenie budowy

1896

Pierwszy właściciel

Karol Kretschmer

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Kretschmera”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Kretschmera”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica Karola Kretschmera”
Ziemia51°46′07,19″N 19°27′14,77″E/51,768664 19,454103

Historia edytuj

 
Kamienica na fotografii Bronisława Wilkoszewskiego z 1896 roku

W połowie XIX wieku właścicielem rozległej parceli położonej wzdłuż ulicy Benedykta od ul. Piotrkowskiej do ul. Spacerowej był Karol Kretschmer[2][3]. W 1857 roku Kretschmer uruchomił w podwórzu posesji ręczną tkalnię chustek wełnianych (jeden z najstarszych zakładów w Łodzi), a w 1870 roku wybudował dom frontowy przy ul. Benedykta 1 (współczesny adres ul. Piotrkowska 63)[4].

Fabryka z czasem była rozbudowywana i została zmechanizowana. Ciasna zabudowa parceli oraz problem z dostarczaniem odpowiedniej ilości wody do produkcji spowodowały, że w połowie lat 90. XIX wieku Karol Kretschmer przeniósł fabrykę do nowych budynków przy ul. Kopernika 62[2][3].

W 1896 roku na placu pofabrycznym, w tylnej części posesji, została ukończona budowa okazałej kamienicy[3], w której na parterze umieszczony został skład fabryki Kretschmera[4], a piętra przeznaczone zostały na mieszkanie fabrykanta[3]. Autorem projektu eklektycznej dwupiętrowej kamienicy z poddaszem był Franciszek Chełmiński – jeden z czołowych architektów w dziejach Łodzi[2].

Po II wojnie światowej kamienicę zajmowało Miejskie Przedsiębiorstwo Geodezyjne[2][3][5], a od 1995 roku w podziemiach działa Łódzka Piwnica Artystyczna „Przechowalnia[6].

W 2016 roku wszczęto procedurę umożliwiającą dokonanie wpisu budynku do rejestru zabytków nieruchomych województwa łódzkiego[1][3].

Architektura edytuj

 
Kuczka na tyłach kamienicy

Kamienica została zbudowana w stylu eklektycznym z bogato zdobioną elewacją. Kunsztowną dekorację stanowią chimery (wieńczące narożny wykusz), muszle, głowy kobiet i głowy lwów, które znajdują przy wejściu od strony ulicy 6 Sierpnia. Parter jest boniowany, bonie ozdabiają również narożniki wykuszy oraz akcentują otwory okienne wyższych kondygnacji. Na drugiej kondygnacji znajduje się duży balkon z tralkową balustradą, a na trzeciej trzy niewielkie, półokrągłe balkoniki. Drugie piętro jest oddzielone od poddasza wydatnym gzymsem[2][3].

Na tyłach kamienicy, od strony podwórka, znajduje się kuczka (jedna z nielicznych zachowanych w Łodzi) – pomieszczenie, w którym pobożni Żydzi koczowali przez kilka dni z okazji święta Sukkot. Konstrukcja o formie wykusza, wykonana z drewna, opiera się na trójkątnych wspornikach i ma trzy kondygnacje. Zwieńczona została spadzistym dachem[2][3].

Przypisy edytuj

  1. a b Wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi. Załącznik do zarządzenia Nr 7257/VII/17 Prezydenta Miasta Łodzi z dn. 20 listopada 2017 r.. uml.lodz.pl, 2017-11-20. s. 60. [dostęp 2017-12-30].
  2. a b c d e f Wiesław Pierzchała: Remont kamienicy Kretschmera pochłonie 1,5 mln zł. dzienniklodzki.pl, 2012-02-05. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  3. a b c d e f g h Wiesław Pierzchała: Kamienica Karola Kretschmera zostanie wpisana do rejestru zabytków. dzienniklodzki.pl, 2016-06-25. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  4. a b Piotrkowska 63. piotrkowska-nr.pl. [dostęp 2017-12-30].
  5. MPG. O firmie. mpg.lodz.pl. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. Łódzka Piwnica Artystyczna „Przechowalnia”. przechowalnia.info. [dostęp 2017-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-27)].