Wikipedia

Kamienica pod Zegarem w Warszawie

zabytkowa kamienica w Warszawie
(Przekierowano z Kamienica pod Zegarem)

Kamienica pod Zegarem, właśc. kamienica Zygmunta Lewina[2] – zabytkowa kamienica znajdująca się przy ulicy Chłodnej 20 w Warszawie.

Kamienica pod Zegarem w Warszawie
Symbol zabytku nr rej. 337-A z 23.02.2005
Ilustracja
Kamienica pod Zegarem (2020)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Chłodna 20

Styl architektoniczny

wczesny modernizm[1]

Architekt

Józef Napoleon Czerwiński i Wacław Heppen

Inwestor

Zygmunt Lewin

Kondygnacje

5

Rozpoczęcie budowy

1912

Ukończenie budowy

1913

Ważniejsze przebudowy

po II wojnie światowej rozebrano jedno piętro

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Zegarem w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Zegarem w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica pod Zegarem w Warszawie”
Ziemia52°14′16,03″N 20°59′26,01″E/52,237786 20,990558
Multimedia w Wikimedia Commons

Opis edytuj

Kamienica została wzniesiona w latach 1912–1913 w stylu wczesnomodernistycznym według projektu Józefa Czerwińskiego i Wacława Heppena[2]. Została zaprojektowana w układzie dwupodwórzowym zamkniętym[2]. Budynek posiada stropy konstrukcji stalowo-ceglanej, które przetrwały II wojnę światową[3].

Podczas II wojny światowej znalazła się na terenie warszawskiego getta. Niedaleko budynku znajdowała się, wybudowana w styczniu 1942, drewniana kładka łącząca małe i duże getto.

Od 13 grudnia 1941[4] do dnia swego samobójstwa (popełnionego 23 lipca 1942 w siedzibie Gminy Żydowskiej przy ul. Grzybowskiej 26/28) w mieszkaniu na pierwszym piętrze mieszkał prezes warszawskiego Judenratu Adam Czerniaków. Według niektórych źródeł 22 lipca 1942 w kamienicy zamordowany przez SS został Franciszek Paweł Raszeja[3].

Kamienica została uszkodzona podczas powstania warszawskiego. Po wojnie rozebrano ostatnią kondygnację oraz spalone w 1944 półokrągłe zwieńczenie[5].

Między 1945 a 1965 budynkiem zarządzała spółdzielnia mieszkaniowa założona przez lokatorów kamienicy, następnie budynek przeszedł pod zarząd miejski[3].

W drugim podwórzu zachowała się żeliwna obudowa ujęcia wody z głową lwa[5].

W 2005 kamienica wraz z oficynami została wpisana do rejestru zabytków[6].

Galeria edytuj

  •  
    Fasada frontowa kamienicy przed remontem w 2007
  •  
    Zegar
  •  
    Boczna ściana kamienicy

Przypisy edytuj

  1. ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 54.
  2. ↑ a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta–Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 44. ISBN 83-9066291-4.
  3. ↑ a b c Magdalena Stopa, Jan Brykczyński, Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy. Tom pierwszy, wyd. 2, Warszawa: Dom Spotkań z Historią, 2013, s. 22-25, ISBN 978-83-62020-50-8.
  4. ↑ Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942, Opracowanie i przypisy Marian Fuks, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1983, s. 233
  5. ↑ a b Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta–Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 45. ISBN 83-9066291-4.
  6. ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2018 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. [dostęp 2019-03-20].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_pod_Zegarem_w_Warszawie&oldid=73451055”