Karabinek wz. 91/98/23

Karabinek wz. 91/98/23 (kbk wz. 91/98/23) – polski karabinek powtarzalny powstały poprzez modyfikację rosyjskich karabinów Mosin wz. 91. Modyfikacja polegała głównie na ich skróceniu oraz przystosowaniu do zasilania amunicją 7,92 × 57 mm Mauser.

Karabinek wz. 91/98/23
Ilustracja
kbk wz. 91/98/23 (na górze)
kbk wz. 91/98/25 (na dole)
Państwo

 Polska

Producent

Centralna Składnica Broni nr 1 w Warszawie
Fabryka Broni i Maszyn ARMA we Lwowie

Rodzaj

Karabinek

Historia
Produkcja

19241927

Wyprodukowano

77 000

Dane techniczne
Kaliber

7,92 mm

Nabój

7,92 × 57 mm Mauser

Magazynek

stały, pudełkowy
5 nabojowy

Wymiary
Długość

1000 mm

Długość lufy

600 mm

Masa
broni

3,68 kg

Inne
Prędkość pocz. pocisku

845 m/s

Zasięg maks.

4000 m

Straż Graniczna uzbrojona w kbk wz. 91/98/25 eskortuje grupę przemytników na Górnym Śląsku

Historia

edytuj

Wojsko Polskie po zakończeniu I wojny światowej dysponowało wieloma modelami karabinów i karabinków. W roku 1921 Rada Ambasadorów zdecydowała o przyznaniu Polsce znajdującej się w Gdańsku poniemieckiej fabryki broni Königliche Gewehrfabrik. Ta decyzja spowodowała, że Rada Wojenna uznała, że przepisowym karabinem Wojska Polskiego będzie Mauser wz. 98. W konsekwencji tej decyzji przepisowym nabojem karabinowym polskiej armii został 7,92 × 57 mm Mauser[1].

Na początku lat 20. XX wieku rozpoczęto w Wojsku Polskim proces unifikacji posiadanej broni, jednakże przebiegał on stopniowo. W roku 1923 z powodu niedoboru karabinów Mauser wz. 98 podjęto decyzję o modyfikacji posiadanych karabinów Mosin wz. 91 których dużą liczbę zdobyto podczas wojny polsko-bolszewickiej[2].

Modyfikacja karabinów Mosina miała polegać głównie na ich skróceniu i dostosowaniu do amunicji 7,92 × 57 mm Mauser. Do zastosowanych zmian można zaliczyć między innymi[3]:

  • skrócenie lufy (o około 20 cm) oraz łoża i jego nakładki;
  • zastąpienie przedniej skuwki łoża – bączkiem z nasadą bagnetu i koźlikiem (umożliwiało to zastosowanie wraz z karabinkiem polskich lub niemieckich bagnetów nożowych zamiast oryginalnych bagnetów tulejowych);
  • przekalibrowanie lufy, którą nawiercano i ponownie gwintowano, a w przypadku jej znacznego zużycia, wymieniano ją na nową (produkcji Zbrojowni nr 2);
  • przerobienie czółka zamka, wyciągu łusek i skrócenie tylnej części iglicy;
  • modyfikację przyrządów celowniczych, dostosowując je do balistyki naboju 7,92 mm Mauser;
  • zmiana rozdzielacza naboi oraz wyrzutnika,
  • dostosowanie pudełka magazynka do nowych naboi;
  • montaż otworów w łożu i kolbie służących do mocowania pasa nośnego.

Tak zmodyfikowana broń otrzymała nowe oznaczenie kbk wz. 91/98/23. W późniejszym okresie powstały także kolejne wersje karabinków:

  • kbk wz. 91/98/25 – zrezygnowano z koźlika na rzecz wycioru, natomiast łoże i nakładkę jeszcze bardziej skrócono (długość lufy nie uległa zmianie)
  • kbk wz. 91/98/26 – wyrzutnik był oddzielną częścią od rozdzielacza[4].

Przerabianie broni prowadzono w latach 1924–1927 w Centralnej Składnicy Broni nr 1 w Warszawie oraz Fabryce Broni i Maszyn ARMA we Lwowie. Łącznie modernizacji poddano około 77 000 karabinów[4].

Karabinki wz. 91/98/23, wz. 91/98/25 oraz wz. 91/98/26 znalazły się w uzbrojeniu kawalerii, artylerii konnej oraz żandarmerii. Pod koniec lat 20. XX wieku trafiły także do uzbrojenia Straży Granicznej i Policji Państwowej. Po wycofaniu karabinków z wojska przekazano je niektórym Batalionom Obrony Narodowej[5][6].

Przypisy

edytuj
  1. Konstankiewicz 2003 ↓, s. 84-87.
  2. Konstankiewicz 2003 ↓, s. 154-155.
  3. Gwóźdź i Zarzycki 1993 ↓, s. 145-146.
  4. a b Konstankiewicz 2003 ↓, s. 155.
  5. Gwóźdź i Zarzycki 1993 ↓, s. 146.
  6. Karol Pietrzak: Uzbrojenie Policji Państwowej. 2012-04-15. [dostęp 2018-11-13].

Bibliografia

edytuj
  • Zbigniew Gwóźdź, Piotr Zarzycki: Polskie konstrukcje broni strzeleckiej. Warszawa: SIGMA NOT Spółka z o.o., 1993. ISBN 83-85001-69-7. (pol.).
  • Andrzej Konstankiewicz: Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego w latach 1914-1939. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2003. ISBN 83-227-1944-2. (pol.).