Karol Dominik Witkowski

polsko-amerykański malarz portrecista; znany był głównie z obrazów dzieci

Karol Dominik Witkowski, w USA jako Karl Witkowski (ur. 16 sierpnia 1860 w Jazłowcu, zm. 17 maja 1910 w Newark[1]) – malarz portrecista. Połowę swojego życia spędził na emigracji w USA (w latach 1884–1887 oraz 1889-1910), gdzie znany był głównie z obrazów dzieci, w szczególności uboższych dzieci z przedmieść Newark. Jego portrety ukazywały dzieci w trakcie ich codziennych zajęć, zabaw lub prac zarobkowych w charakterze gazeciarzy czy czyścibutów. Nierzadko pozującym towarzyszyły zwierzęta.

Karol Dominik Witkowski
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1860
Jazłowiec

Data i miejsce śmierci

17 maja 1910
Newark

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

portrety

Shoeshine Boy (Czyścibut), 1891
The Flirt (Zaloty), 1910
Teasing my Best Friend (Drażniąc Mojego Najlepszego Przyjaciela)

Wczesne lata edytuj

Karol Witkowski wychowywał się w Jazłowcu. Do szkoły uczęszczał w niedalekim Czortkowie[1]. W wieku 19 lat[2] został zwerbowany do austriackiej armii (Jazłowiec w Galicji należał do zaboru austriackiego). Od wczesnych lat był utalentowanym grafikiem. Swój debiut zareprezentował już w wojsku. Do portretów pozowali mu wysocy rangą dowódcy austriaccy[1]. Jednym z nich był książę Wilhelm Wirtemberski, główny dowódca Korpusu we Lwowie. Do portretu pozował także generał Salomon of Friedberg, czeski malarz dzieci[3]. W 1880 roku Karol opuścił armię. W 1881 rozpoczął naukę malarstwa w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie jako uczeń Jana Matejki przebywał do 1883 roku. Na krótko po wyjściu z wojska Witkowski uczył się również w Monachium w pracowni Carla Theodora von Piloty’ego[1]. Jesienią 1882 r. podjął studia w akademii monachijskiej (Techn. Malklasse: od 18 X 1882 r.)[4]

Podobnie jak wielu innych Polaków, w roku 1884[2] Karol Witkowski opuścił Polskę i zamieszkał w Nowym Jorku.

Życie na emigracji edytuj

Początkowy pobyt w Stanach Zjednoczonych i Francji edytuj

Karol Witkowski przebywał w Stanach Zjednoczonych przez 3 lata. W tym czasie powstały jego pierwsze malowidła dzieci.

W 1887 wyjechał do Francji, gdzie w latach 1887–1888[5] studiował malarstwo na Académie Julian w Paryżu. Podczas pobytu w Paryżu namalował szereg obrazów, wśród nich Matka z Dziećmi (1887) oraz Portret Tomasza Milatyckiego (1889)[6]. Zwykle obrazy wykonane w Paryżu artysta podpisywał sygnaturą „K.D. Witkowski” i wystawiał je na paryskich galeriach pod nazwiskiem Charles, Dominique Witkowski[7]. Malarz wystawiał swoje obrazy również w Krakowie, były to Zaczytana (1883), Przed Wystawą Sklepową (1885), Portret Mężczyzny (1888) i Złota Para (1889)[8].

Pobyt w Stanach Zjednoczonych od 1889 roku edytuj

W 1889 Karol Witkowski wrócił do Stanów Zjednoczonych. Do 1891[1] roku mieszkał w Nowym Jorku, a następnie przez 19 lat, aż do śmierci, w Newark i jego okolicach (Irvington, Vailsburg i South Orange)[9]. Przez jakiś czas posiadał własne studio w Brooklynie[2]. Witkowski stał się popularnym malarzem w USA dzięki stylowi swoich dzieł malarskich[10]. W latach 1891–1910 wystawiał swoje prace na galeriach i aukcjach Nowego Jorku[11]. Malował portrety miejscowej elity, m.in. biskupa Brooklynu Charlesa Edwarda McDonnella[2]. Największą popularność przyniosły mu obrazy dzieci z ulic Newarku, których namalował ponad 200. Od roku 1900 większość jego obrazów posiadała prawa autorskie[12]. Karol Witkowski zmarł w 1910 roku na zakażenie krwi[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Wistar, Caspar To Women’s Political Caucus of New Jersey. [w:] What-when-how.com [on-line]. [dostęp 2013-11-20]. (ang.).
  2. a b c d THE NEWS OF BROOKLYN. GOSSIP OF THE BOROUGH. New-York Daily Tribune, 24 maja 1903. [dostęp 2013-11-20]. (ang.).
  3. Salomon z Friedbergu-Mírohorský, Emanuel. [w:] valka.cz [on-line]. [dostęp 2013-11-25]. (ang.).
  4. I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H. Stępień, M. Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828–1914 (materiały źródłowe), wyd. II, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 13, ISBN 83-903086-1-4.
  5. Élèves et professeurs de l’Académie Julian. [w:] academie julian [on-line]. Google Sites. [dostęp 2013-12-01]. Cytat: Karl Witkowski 1860-1910 Peintre americain AJ 1887-88 (fr.).
  6. Sławomir Bołdok: Jak liście z drzew. [dostęp 2013-11-20]. (pol.).
  7. Salon De 1888 106e Exposition. W: Paul Dupont: Explication des Ouvrages de Peinture. Paris: Societe des Artistes Francais, 1888-05-01, s. 205. [dostęp 2013-11-26]. (fr.).
  8. Stanisław Jordanowski, Vademecum malarstwa polskiego w USA, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum, 1996, s. 29, ISBN 83-7095-016-7 (pol.).
  9. U.S. Govt. Print. Off.: Catalog of Copyright Entries, 1909 Engravings, Prints Etc. Jan-Dec. [w:] Copyright Records – Works of Art, Reproductions of Works of Art, Drawings or Plastic Works of a Scientific or Technical Character, Photographs, Prints and Pictorial Illustrations [on-line]. [dostęp 2013-05-10]. (ang.).
  10. 59. W: Lee Edwards: Domestic Bliss: Family Life in American Painting, 1840-1910. Nowy Jork: The Hudson River Museum, 1986, s. 110. [dostęp 2013-11-26]. (ang.).
  11. IN LOCAL STUDIOS. Brooklyn Eagle, 12 sierpnia 1900. [dostęp 2013-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  12. Catalog of Title Entries of Books Etc. Fourth Quater 1900. [w:] LIBRARY OF CONGRESS, COPYRIGHT OFFICE, WASHINGTON, D.C. [on-line]. [dostęp 2013-05-10]. (ang.).