Karol Filip Knabe (ur. ok. 1830 w Radomiu, zm. 22 stycznia 1873 w Sanoku) – farmaceuta, aptekarz, powstaniec styczniowy.

Karol Knabe
Data i miejsce urodzenia

ok. 1830
Radom

Data i miejsce śmierci

22 stycznia 1873
Sanok

Życiorys edytuj

Karol Filip Knabe[1] urodził się około 1830 w Radomiu[2][3][a]. Wywodził się z rodziny Knabe herbu Radwan[2]. Był synem Mikołaja[1] (kontroler w składzie Głównym Tabak w Radomiu[4] wzgl. inspektor akcyzy tabacznej w Radomiu[5]) i Karoliny z domu Loeben[2]. Miał braci: Henryka, Aleksandra, Adolfa[2][6][7]. W Radomiu funkcjonowała apteka rodziny Knabe[8].

Uzyskał stopień magistra farmacji[9][1][10][11][2][12] (według innej wersji miał dysponować stopniem doktora filozofii[13]). Według stanu z 1856 był zatrudniony na stanowisku podaptekarza w aptece Juliusza Knolla w Łodzi (uczniem tamże był wtedy także jego młodszy brat Henryk, urodzony 1841 w Radomiu[14]). W 1861 zamieszkiwał w Sielcach w powiecie warszawskim[2].

Uczestniczył w powstaniu styczniowym 1863[14]. Pełnił funkcję naczelnika powiatu pułtuskiego[14]. Zagrożony aresztowaniem przez żandarmerię zbiegł[14]. Przebywał w Dreźnie, gdzie był zaangażowany w organizację dostaw broni dla walczących w powstaniu (w walkach brał udział także jego brat Henryk)[14][15]

W Warszawie był profesorem[13]. Stamtąd przeprowadził się do Sanoka i tam zamieszkiwał[12][13][16]. 12 czerwca 1869 został wybrany zastępcą prezesa zarządu oddziału sanockiego Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego[13]. Był uczestnikiem Pierwszego Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich, odbytego w dniach 12-18 września w 1869 w Krakowie[12]. Sprawując posadę kancelisty Rady c. k. powiatu sanockiego uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 9 maja 1870 nadano prawo przynależności do gminy miasta Sanoka wraz z uwolnieniem od złożenia taksy czyli opłaty (wnioskodawcą był burmistrz Jan Okołowicz)[17][18]. W 1872 zgłosił swój udział w organizowanej w Wiedniu Wystawie Powszechnej (Światowej) w dniach od 1 maja do 2 listopada 1873, przedstawiając w grupie III (industria chemiczna) smarowidło do wozów na sposób belgijski i olej do machin własnego wyrobu[19][20].

10 listopada 1861 w Warszawie poślubił Zofię Julię Stefanię Lebel (córka lekarza dr. Ignacego Lebela)[9][21][2][1][22][23]. Miał z nią córkę Wandę (ur. 1866)[3], Anielę (ur., zm. 1867)[9][11], syna Karola (ur. 1868)[21], Juliana Mikołaja Józefa (ur., zm. 1870)[1][10]. Na przełomie lat 60./70. zamieszkiwał na obszarze Posady Sanockiej w domu pod numerem 44[9][21][11][1][10], a do końca życia w Sanoku pod numerem 252[3]. Do kresu swych dni pracował na stanowisku aktuariusza[3].

Zmarł 22 stycznia 1873 w Sanoku na skutek apopleksji w wieku 43 lat[3]. Został pochowany na cmentarzu w Sanoku w pogrzebie odprawionym przez ks. proboszcza Franciszka Salezego Czaszyńskiego 22 stycznia 1873[3]. Wdowa po nim 3 lutego 1874 poślubiła w Krakowie Alfreda Budzyńskiego[22][23].

Uwagi edytuj

  1. Wpis w księdze małżeństw z listopada 1861 podał wiek 29 lat, a wpis w księdze zmarłych ze stycznia 1873 podał wiek 43 lat.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 4 (poz. 66).
  2. a b c d e f g Karol Filip Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-24].
  3. a b c d e f Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 283 (poz. 42).
  4. Rząd gubernialny sandomierski. Wydział Skarbu. „Dziennik Urzędowy Guberni Sandomierskiej”. Nr 47, s. 534, 9/21 listopada 1841. 
  5. Daniel Warzocha: Tomaszowianie w powstaniu styczniowym. muzeumtomaszow.pl, 2021-01-22. [dostęp 2021-08-24].
  6. Aleksander Mikołaj Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-24].
  7. Adolf Anastazy Knabe h. Radwan. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-24].
  8. Spacerkiem po Radomiu. Informator turystyczny. s. 32, 69. [dostęp 2021-08-24].
  9. a b c d Księga chrztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 106 (poz. 109).
  10. a b c Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 176 (poz. 90).
  11. a b c Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 229 (poz. 92).
  12. a b c Józef Majer: Pamiętnik pierwszego zjazdu lekarzy i przyrodników polskich odbytego w r. 1869 w Krakowie. Kraków: 1870, s. 11-12, 119.
  13. a b c d Rozmaitości. „Szkoła”. Nr 27, s. 13, 8 lipca 1869. 
  14. a b c d e Jakub Kossowski: Farmaceuci w powstaniu 1863 r.. aptekarzpolski.pl, 2013. [dostęp 2021-08-24].
  15. Jarosław Kita. Łodzianie wobec powstań narodowych XIX wieku. „Rocznik Łódzki”. Tom LXVIII, s. 19, 2018. 
  16. Kronika. Na pogorzelców miasta Sanoka złożyli. „Gazeta Narodowa”. Nr 161, s. 3, 14 czerwca 1872. 
  17. Księga uchwał Rady Miejskiej w Sanoku 31.07.1868-14.11.1870; t.2. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 159. [dostęp 2022-01-16].
  18. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 222 (poz. 4).
  19. Gospodarstwo, przemysł i handel. „Gazeta Lwowska”. Nr 163, s. 946, 17 lipca 1872. 
  20. Weltausstellung 1873 in Wien. Officieller General-Catalog. Wiedeń: Verlag der General-Direction, 1873, s. 23.
  21. a b c Księga chrztów 1861–1870. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 123 (poz. 11).
  22. a b Parafia Najświętszej Marii Panny w Krakowie, akty małżeństw od 1871 do 1879 roku. mtg-malopolska.org.pl. s. 3. [dostęp 2021-08-24].
  23. a b Zofia Julia Stefania Lebel. sejm-wielki.pl. [dostęp 2021-08-24].