Katastrofa lotnicza w Giebni
Katastrofa lotnicza w Giebni – katastrofa lotnicza wojskowego samolotu Ił-28 z 7 Brygady Lotnictwa Rozpoznawczo-Bombowego, która wydarzyła się 11 grudnia 1969 roku w czasie lotu ćwiczebnego na trasie Powidz–poligon toruński-Golub-Dobrzyń-Powidz.
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data |
11 grudnia 1969 |
| Godzina |
11:55:36 |
| Rodzaj |
Zderzenie samolotu z ziemią |
| Przyczyna |
Dehermetyzacja kabiny lub wychylenie klap przy zbyt dużej prędkości |
| Ofiary śmiertelne |
3 osoby |
| Ranni |
0 osób |
| Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Start | |
| Numer lotu |
766 |
| Liczba załogi |
3 osoby |
Położenie na mapie gminy Pakość  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego  | |
 52°46′35,7600″N 18°05′54,9600″E/52,776600 18,098600
| |
Przed katastrofą edytuj
Był 11 grudnia 1969 roku. Załoga samolotu bombowego Ił-28 w składzie: por. Jan Grymuza (pilot z nalotem 600 godzina na samolotach Po-2, TS-8 Bies, UTIMiG-15, Lim-1, Lim-2, Ił-28), por. Bonifacy Hędzelewski (nawigator 2. klasy) oraz kpr. Ryszard Jędras (strzelec-radiotelegrafista)[1] wystartowała z Powidza lotem o kryptonimie 766, w kierunku Torunia i Golubia Dobrzynia wykonując lot na orientację. Wbrew wielu informacjom pojawiającym się w mediach załoga nie wykonywała ćwiczebnego bombardowania w tym dniu. Po osiągnięciu ostatniego punktu na trasie pilot zmienił kurs i skierował samolot na powrót do macierzystego lotniska w Powidzu[2].
Katastrofa edytuj
Maszyna zwiększyła pułap lotu do 11 000 m. W rejonie miasta Janikowo samolot z dużą prędkością rozpoczął zniżanie. W jego trakcie pilot wypuścił klapy, co doprowadziło do urwania jednej z nich i najprawdopodobniej doszło do dehermetyzacji kabiny. Załoga nie była w stanie opanować maszyny, gdyż prawdopodobnie stracili przytomność, a wysokość lotu i tak była zbyt niska, aby opuścić samolot i wyskoczyć ze spadochronem. Samolot rozbił się na polach w rejonie wsi Giebnia pomiędzy dwoma miastami: Pakością i Janikowem. Istnieje hipoteza, że załoga nie utraciła przytomności i celowo próbowała lądować awaryjnie na terenie niezamieszkałym, ale wersja ta nie została potwierdzona. Komisja powypadkowa uznała, że prawdopodobną przyczyną katastrofy było nieprzestrzeganie przez załogę zasad eksploatowania sprzętu podczas wykonywania manewru na podejściu do lądowania poprzez wychylenie klap przy dużej prędkości lotu[3]. Żadna wersja nie została jednak całkowicie udowodniona i katastrofę oficjalnie uznano za niewyjaśnioną. Komisja Badania Wypadków Lotniczych w swoich raportach nie przesądzała, że winnym wypadku był pilot, tak jak utrzymywano przez lata[4].
Upamiętnienie edytuj
Towarzystwo Przyjaciół Janikowa postanowiło w 2015 roku upamiętnić ofiary katastrofy pamiątkowym obeliskiem. Znajduje się on w gminie Pakość[5], w pobliżu miejsca katastrofy przy drodze z Giebni do Jankowa[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Joanna Smolak, Ocalić od zapomnienia – 46 lat po katastrofie lotniczej w Giebni [online], Inowrocław Nasze Miasto, 22 maja 2015 [dostęp 2024-02-25].
- ↑ Katastrofa samolotu w Giebni [online], TVP3 Bydgoszcz [dostęp 2024-02-25] (pol.).
- ↑ Zieliński 2011 ↓, s. 377.
- ↑ Szczegóły tej tragedii do dziś nie są znane. Do rodzin pilotów docierały szczątkowe informacje, a dokładnego miejsca zdarzenia nawet nie znano [online], Detektyw, 22 sierpnia 2018 [dostęp 2024-02-25].
- ↑ Dariusz Nawrocki, O tej katastrofie 46 lat temu media nawet nie wspomniały [online], Gazeta Pomorska, 19 maja 2015 [dostęp 2024-02-25].
- ↑ Dariusz Nawrocki, 50 lat po katastrofie lotniczej w Giebni. Złożyli kwiaty pod pomnikiem [zdjęcia] [online], Gazeta Pomorska, 11 grudnia 2019 [dostęp 2024-02-25].
Bibliografia edytuj
- Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010 : rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Józef Zieliński (red.). Warszawa: Bellona, 2011. ISBN 978-83-11-12140-9. OCLC 802708138.