Kazimierz Brończyk
Kazimierz Brończyk (ur. 11 stycznia 1888 w Górze Ropczyckiej, zm. 17 listopada 1967 w Krakowie) – pisarz, dramaturg, tłumacz literatury, krytyk teatralny, lektor języka francuskiego. Ukończył III Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
pisarz, dramaturg, tłumacz, lektor języka francuskiego |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujWychował się w Krzeszowicach, gdzie jego ojciec, Józef, był administratorem dóbr hrabiów Potockich[1]. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, ukończył naukę języka francuskiego w Grenoble. Nauczyciel języka francuskiego w gimnazjum w Pradze oraz języka polskiego w gimnazjach w Stryju i Stanisławowie. Członek „Sokoła”.
W czasie I wojny światowej służył w I Brygadzie Legionów. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w Małopolskich Oddziałach Armii Ochotniczej. Do 1939 był redaktorem czasopisma „Muzeum”[2]. Do 1945 roku nauczał w VIII Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego we Lwowie (w czasie okupacji sowieckiej gimnazjum przekształcono w Średnią Szkołę Nr 14 z polskim językiem wykładowym).
W czasie II wojny światowej brał udział w tajnym nauczaniu, pisał do prasy podziemnej, do lwowskiego „Słowa Polskiego” i do warszawskiego „Wychowania Narodu”. 11 września 1944 aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu przy ul. Łąckiego we Lwowie. 4 lutego 1945 zesłany do Zagłębia Donieckiego, do łagru przy kopalni węgla w Krasnodonie. 22 grudnia 1945 przybył do Krakowa, gdzie za namową Zbigniewa Nowosada, pisał artykuły do „Biuletynu Kresowego” – organu konspiracyjnego Komitetu Ziem Wschodnich. 4 grudnia 1946 aresztowany w Krakowie, przebywał w Urzędzie Bezpieczeństwa przy Placu Inwalidów, skąd przewieziony został do więzienia mokotowskiego w Warszawie, w styczniu 1948 do Wronek, skąd ponownie trafił do więzienia mokotowskiego, z którego został zwolniony 20 września 1948. Po wyjściu z więzienia współpracował z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Kierunkami” jako krytyk teatralny. Członek Związku Literatów.
Autor dramatów historycznych, wystawianych na deskach warszawskiego Teatru Narodowego („Żółkiewski”), lwowskiego Teatru Wielkiego („Król Stefan”), w Teatrze na Pohulance („Rejtan”). Współpracował z Radiem Lwów przy cyklicznych audycjach „Rozmowy z młodzieżą”, jako autor słuchowisk radiowych. Autor wspomnień (dwa tomy – rękopis w Ossolineum) oraz satyry dramatycznej „Ekscelencja i małpy” (rok 1959), której nie dopuściła do druku cenzura PRL.
W 1911 roku ożenił się z Eugenią Mitisówną, nauczycielką, sanitariuszką podczas I wojny światowej. Ich jedyny syn, Szczęsny, utalentowany muzyk, walczył w 1939 r. jako podporucznik 19 pułku piechoty. Aresztowany przez NKWD przy przekraczaniu granicy, zaginął bez wieści w łagrze nad Kołymą[3][4].
Odznaczenia
edytuj- Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Teresa Wojciechowska, Kazimierz Brończyk, literat, „Cracovia Leopolis” (4 (72)), 2012, s. 36-37, ISSN 1234-8600.
- ↑ Redaktor wydawnictwa. „Muzeum”. Z. 2, s. 132, Październik 1939.
- ↑ Teresa Wojciechowska, dz. cyt.
- ↑ Kazimierz Brończyk - zapomniany pisarz i wychowawca [online], www.lwow.com.pl [dostęp 2023-02-03].
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.