Kemi
Kemi – miasto, port morski i siedziba gminy w Finlandii, w regionie Laponia, podregionie Kemi–Tornio, nad Zatoką Botnicką. Gminę Kemi zamieszkuje 21 795 osób (31 lipca 2015[1]), a jej powierzchnia wynosi 747,28 km², z czego ląd stanowi 95,38 km²[2]. Mieszkańcy gminy Kemi jako język rodzimy wskazują język fiński.
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Region | |||
| Podregion | |||
| Burmistrz |
Tero Nissinen | ||
| Powierzchnia |
747,28 km² | ||
| Wysokość |
31 m n.p.m. | ||
| Populacja (2015) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Położenie na mapie Finlandii  | |||
 65°49′N 24°31′E/65,816667 24,516667
| |||
| Strona internetowa | |||
Miasto założono w 1869 dekretem królewskim; wybór miejsca wynikał z faktu, że znajduje się tu – u ujścia rzeki Kemijoki – zatoka o dostatecznie głębokich wodach (wody całej Zatoki Botnickiej są generalnie bardzo płytkie).
W 1996 roku powstał tu zespół power metalowy Sonata Arctica.
Podział administracyjny
edytujKemi podzielone jest na 6 „dużych dzielnic” (fiń. suuralue), które z kolei podzielone są na 16 „zwykłych dzielnic” (fiń. alue)[3].
| Dzielnica (suuralue) | Powierzchnia (km²)[4] | Populacja (2020) | Dzielnice (alue) |
|---|---|---|---|
| Sauvosaari | 3,78 | 4397 |
|
| Koivuharju | 20,42 | 5302 |
|
| Kivikko | 12,68 | 4178 |
|
| Syväkangas | 17,36 | 3294 |
|
| Hepola | 32 | 2099 |
|
| Merikemi | 9,17 | 1 |
|
Gospodarka
edytujPrzemysł Kemi opiera się na wielkiej wytwórni pulpy (ścieru drzewnego), papierni oraz jedynej w Unii Europejskiej kopalni rud chromu (wydobycie rozpoczęto w 1968)[5], która zaopatruje hutę stali chromowych w Tornio. W Kemi znajduje się też politechnika.
W 2016 roku chińska firma Kaidi ogłosiła plany budowy w Kemi pierwszej na świecie fabryki biopaliw drugiej generacji. Budowa miała zostać zakończona do 2019 roku[6]. W 2022 roku miasto odkupiło od firmy ziemię, na której miała powstać rafineria[7].
Transport
edytujKemi leży na drodze krajowej nr 4 z Helsinek do Utsjoki. Za miastem odchodzi od niej droga krajowa nr 29 do Tornio.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Kemi na linii kolejowej Oulu–Tornio. Na północ od stacji Kemi, w Laurila, odchodzi od niej linia do Kelloselkä.
Od założenia w roku 1869 Kemi jest również portem morskim. W 1939 roku rozpoczęto budowę jego obecnie najistotniejszej części – przystani na półwyspie Ajos[8]. Jest to przystań głębokowodna, posiadająca tor wodny o głębokości 10 m[9]. Od 1971 roku port w Kemi jest całoroczny[8].
Port lotniczy Kemi-Tornio znajduje się kilka kilometrów od centrum miasta. W 2017 roku obsłużył 104462 pasażerów[10].
Atrakcje turystyczne
edytuj- Kościół w Kemi – wybudowany w 1902 roku[11]
- Zamek śnieżny w Kemi[12]
- Lodołamacz Sampo
Miasta partnerskie
edytujLudzie związani z Kemi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Populacja według gmin (fiń.).
- ↑ Powierzchnia gmin fińskich – stan na 1.01.2015.
- ↑ VÄESTÖ IKÄLUOKITTAIN 31.12.2020 SUUR- JA TILASTOALUEITTAIN, [w:] TILASTOLLINEN VUOSIKIRJA 2020 KEMIN KAUPUNKI, czerwiec 2021, s. 15 [dostęp 2023-08-12] (fiń.).
- ↑ Kemi alueittain [online], s. 5 [dostęp 2023-08-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-10] (fiń.).
- ↑ Kemi [online], mining-atlas.com [dostęp 2017-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-24].
- ↑ Chinese company to build giant bio-diesel refinery in Kemi, „The Independent Barents Observer” [dostęp 2018-01-23] (ang.).
- ↑ Kemi ostaa takaisin Kaidille myymänsä tontin, valtuusto hyväksyi 1,7 miljoonan euron lisämäärärahan [online], Yle Uutiset, 3 października 2022 [dostęp 2023-08-13] (fiń.).
- ↑ a b History [online], keminsatama.fi [dostęp 2018-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-23] (ang.).
- ↑ AJOS, LAPLAND’S DEEP-WATER HARBOUR [online], Kemi Shipping.
- ↑ Finavia, Liczba pasażerów w 2017 roku [online] (ang.).
- ↑ Kemin seurakunta [online], keminseurakunta.fi [dostęp 2018-01-23].
- ↑ SnowCastle [online], visitkemi.fi [dostęp 2017-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-20] (fiń.).