Klasa 5.5

klasa jachtów

Klasa 5.5 – jednokadłubowy metrowy jacht balastowy o ożaglowaniu bermudzkim. Oficjalnie certyfikowana przez International Yacht Racing Unio w 1949r. Od 1952 do 1968 klasa olimpijska. Jachty tego typu przeżywały swój pik popularności w okresie powojennym w Skandynawii. Na początku lat 2010tych jachty tej klasy konkurowały ze sobą w 17 krajach, głównie Europejskich, z podziałem na 3 podtypy: classic, evolution i modern. Największym Polskim osiągnięciem był tytuł mistrzów europy 2020 osiągnięty przez jacht Aspire (POL-17) z załogą Mateusz Kusznierewicz, Przemysław Gacek, Simon Fry.

International 5.5-Metre[1]
Oznaczenie klasy jachtu
Konstruktor

Charles Nicholson

Rok konstrukcji

1949

Kraj pochodzenia

 Wielka Brytania

Typ ożaglowania

slup

Spinaker

50 m²

Całkowite ożaglowanie

28.8 m²

Długość maksymalna

9.9 m

Długość LWK

6.7 m

Szerokość maksymalna

1,9 m

Wyporność

1678 kg

Zanurzenie minimalne

1.3 cm

Załoga

3

Ilustracja
Zawody klasy 5.5 na 2012 Vintage Yachting Games

Historia edytuj

Pierwsze lata po zakończeniu drugiej wojny światowej były szczytem popularności jachtów Klasy 6, 8, 10 i 12, jednak wszystkie ciągnęły ze sobą wysokie koszty budowy co doprowadziło do powstania Klasy 5.5 jako kompromisu pomiędzy lekkimi klasami metrycznymi, a ich konkurentami o większej wyporności. Za finalny projekt odpowiadał Charles Nicholson, wodując pierwszy jacht, The Deb, w 1949.

Do 1954 roku w Wielkiej Brytanii było 10 jachtów 5.5, jednak projekt cieszył się dużo większą popularnością w Skandynawii, gdzie do 1952 wybudowano 17 jachtów w Szwecji, 13 jachtów w Finlandii i 11 w Norwegii. Wtedy też włączono klasę do Letnich Igrzysk Olimpijskich, Helsinki 1952. W 1968 r. klasa została wyparta z Igrzysk przez jachty typu Soling[1].

Rewolucją dla klasy był rok 1994, kiedy Sébastien Schmidt oraz Philippe Meier zwodowali swój radykalnie nowy projekt w postaci jachtu SUI-169 Chlika-Chlika, prowadząc do nowej fali zainteresowania oraz powstaniem zupełnie nowej dywizji w klasie, pod nazwą Modern.

Udział Polaków edytuj

W Polsce jachty tej klasy nie cieszą się popularnością, żaden Polski jachtklub nie organizuje regat w klasie 5.5 a ilość Polskich jachtów z tym ratingiem jest znikoma. Polacy zadebiutowali na mistrzostwach europy dopiero w 2020 roku w San Remo[2]. Jacht POL 17 Aspire z załogą Mateusz Kusznierewicz, Przemysław Gacek, Simon Fry zdobył tytuł mistrzowski w swoim debiucie[3]. Kolejnym sukcesem Polskiej załogi była wygrana w 5.5 Metre French Open na 2021 Régates Royales w Cannes, jednak mistrzostwa świata i Europy zostały przesunięte na następny rok w związku z pandemią COVID-19[4]. Jacht powrócił do regat w 2022 zdobywając złoto na zawodach Swiss Open.[5]

Dywizje edytuj

Współcześnie Jachty klasy 5.5 dzielone są na trzy podstawowe dywizje:[6]

Classic edytuj

Jachty budowane w latach 1949–1969. W tym okresie powstało ponad 650 5.5tek, współcześnie największe regaty klasycznych projektów odbywają się w Holandii, Niemczech, Francji, Włoszech i Finlandii.

W dywizji classic wyróżnia się również „Vintage Classic”, czyli jachty bez modyfikacji względem oryginalnych projektów. Charakteryzują się pociągłym kilem z permanentnie przytwierdzonym sterem. Późniejsze jachty w dywizji Classic, budowane głównie w latach 1967–1968, miały oddzielną płetwę sterową, bardziej charakterystyczną dla jachtów mieczowych.

Evolution edytuj

Dywizja jachtów certyfikowanych między 1970 a końcem 1993. Większość jachtów z tego okresu powstała według projektów Brittona Chance Juniora, Bena Lexcen lub Warrena Muir. Jachty Evolution znacząco odchodzą od klasycznych projektów, charakteryzując się znacznie mniejszym zanurzeniem, mniejszą masą całkowitą oraz odrębnym sterem.

Większość jachtów Evolution budowano ze sklejki z aluminiowym masztem, jednak w późniejszym okresie eksperymentowano również z kadłubami z laminatu poliestrowo-szklanego[1].

Modern edytuj

Jachty budowane od 1994 charakteryzują się jeszcze smuklejszymi kadłubami, mniejszym zanurzeniem, użyciem trymerów oraz wingletów oraz powiększeniem sterów, aby skompensować brak głębokiej stępki.

Najważniejszymi projektantami współczesnych 5.5 są: Szwajcar Sébastien Schmidt, Brytyjczyk Ian Howlett oraz Amerykanin Doug Peterson.

Wydarzenia edytuj

Mistrzostwa świata edytuj

Mistrzostwa świata klasy 5.5 to coroczne regaty wyłaniające najlepszych żeglarzy klasy[7].

Rok Miejsce   Zwycięzca[a]   2. miejsce   3. miejsce Startujących
1952   Finlandia
Helsinki
US-1 Complex II
Britton Chance
N-11 Encore
P. Lunde
S-6 Hojwa
F. Wassen
16
1956   Australia
Melbourne
S-24 Rush V
Lars Thörn
K-17 Vision
Rob Perry
KA-? Buraddoo[b]
A. Sturrock
10
1952   Włochy
Neapol
US-26 Minotaur
Georg D. O'Day
D-10 Web II
W. Bernsten
Z-37, Ballerina IV
H. Copponex,
19
1961   Finlandia
Helsinki
Z-36 Ylliam XIV
Louis Noverraz
D-10 Web II
W. Bernsten
I-33 Volpina
G.C. Carcano
42
1962   Wielka Brytania
Poole
US-21 Complex III
Britton Chance
BA-1 John B3
Robert Symonette
K-32 Bjarne
C. Hall
25
1963   Stany Zjednoczone
Nowy Jork
US (L-24) Chaje II
C. Raymond Hunt
S-37 Rush VII
Lars Thörn
US-31 Pride
Ernest Fay
34
1964   Japonia
Tokio
KA-14 Barranjoey
W.H. Northam
S-37 Rush VII
Lars Thörn
US-50 Bingo
J. McNamarra
15
1965   Włochy
Neapol
I-42 Grifone
A. Straulino
KA-23 Southern Cross III
Norman Booth
US-51 Complex V
G. Cox
36
1966   Dania
Kopenhaga
D-11 Web III
Paul Elvström
G-13 Sunshien
R. Harmsdorf
K Yeoman
Robin Aisher
1967   Bahamy
Bahamy
US-79 Cloud IX
G. Lindemann
K-35 Yeoman XV
Robin Aisher
US-68 Cadenza
G. Cox
1968   Meksyk
Acapulco
S-51 Wasa IV
U. Sundelin
Z-88 Toucan IX
Louis Noverraz
K-35 Yeoman XV
Robin Aisher
14
1969   Szwecja
Sandham
F-98 Cybèle
B. Le Guillou
S-51 Wasa IV
U. Sundelin
KA-24 Tomatoe
T.B. Nathorst
21
1970   Australia
Sydney
KA-25 Carabella
D. Forbes
US-73 Nemesis
R.E. Turner III
US-81 Sundance
E.B. Fay
1971   Stany Zjednoczone
Nowy Jork
US-83 Tiger
R.E Turner
KA-25 Carabella
D. Forbes
N-33 Bingo II
H.M. King Olav
1972   Szwajcaria
Genewa
Z-83 Alphée VI
Claude Bigar
US-83 Tiger
R.E. Turner III
US-81 Sundance
E.B. Fay
36
1973   Szwecja
Lysekil
US-81 Sundance
E. Fay
BA-1 John B V
Robert Symonette
KA-? Antares[b]
M. Morns
28
1974   Australia
Sydney
KA-28 Southern Cross IV
N. Booth
N-34 Skagerak
Prince Harald
KA-? Barragoola[b]
R. Slade
1975   Szwajcaria
Neuchâtel
Odwołano z powodu flauty
1976   Finlandia
Hanko
KA-? Arunga[b]
Frank Tolhurst
US-81 Sundance
R.E. Turner III,
N-33 Bingo II
H.M. King Olav
1977   Francja
Benodet
KA-29 Antares II
H. Vaughan
BA-1 John B6
Robert Symonette
Z-112 Odyssée V
Jean Lauener
22
1978   Szwecja
Sandham
KA-31 Arunga III
Frank Tolhurst
Z-102 Ilias
Hans Aeppli
Z-114 Joker IV
Thomas Sprecher
19
1979   Finlandia
Hanko
KA-31 Arunga III
Frank Tolhurst
L-30 Patricia
M. Rouhiainen
US-84 Wildfire
Albert Fay
18
1980   Australia
Sydney
BA-1 John B 6
Robert Symonette
KA-31 Arunga III
Frank Tolhurst
US-84 Wildfire
Albert Fay
19
1981   Bahamy
Bahamy
KA-35 Rapsody
Roy Tutty
KA-31 Arunga III
Frank Tolhurs
BA-11 Pop's John B
Robert Symonette
18
1982   Szwajcaria
Genewa
Z-129 Saphir
Jean-Claude Vuithier
Z-134 Onyx
Pierre-Yves Firmenich,
Z-130 (Si)Naryl?
Philippe Durr
40
1983   Finlandia
Hanko
US-87 Firestorm
Albert Fay
SWE-59 Arunga IV
Jens Busch
US-86 Warrior III
T. Omohundro
26
1984   Włochy
Porto Cervo
Z-130 (Si)Naryl
Philippe Durr
N-35 Norna XI
Prince Harald
US-88 Warrior III
T. Omohundro
22
1985   Stany Zjednoczone
Newport Beach
Z-130 Sinaryl
Philippe Durr
US-88 Warrior IV
T. Omohundro,
US-89 Morea
Robert Mosbacher
14
1986   Australia
Sydney
BA-1 John B VII
Robert Symonette
L-31 Helena
T. Jungell
N-42 Busy B
J.-E. Dyvi
18
1987   Finlandia
Hanko
Z-142 Artémis VII
Ronald Pieper
L-31 Vinnia
Peter Tallberg 
US-87 Firestorm
Albert Fay
31
1988   Szwajcaria
Genewa
Z-150 Tasman
Rico Gregorini
Z-130 Sinaryl
Philippe Durr
Z-144 Maria-Christina
Jürg Weber
52
1989   Stany Zjednoczone
Houston
US-87 Firestorm
G.C. Francisco IV
US-93 Above the line
Peter Masterson
KA-51 Southern Cross 5
Frank Tolhurst
18
1990   Wielka Brytania
Torquay
N-55 Alfredo
Kalle Nergaard
US-93 Above the line
Peter Masterson
US-87 Firestorm
Albert Fay
24
1991   Australia
Sydney
SUI-169 Chlika-Chlika
Christian Wahl
US-95 Thunderbunny
M. Haines
N-55 Alfredo
Kalle Nergaard
33
1992   Bahamy
Nassau
SUI-169 Chlika-Chlika
Christian Wahl
US-93 Above the line
Peter Masterson
L-39 Dodo
Henrik Dahlmann
20
1993   Finlandia
Hanko
NOR-57 Zenda Corn
Kristian Nergaard
FIN-40 DoDo Too
Henrik Dahlmann
USA-97 My Shout
Glen Foster
33
1994   Francja
Crouesty
SUI-181 Odyssée Jr
Dominique Lauener
NOR-57 Zenda Corn
Kristian Nergaard
FRA-49 Romeo e Giulietta
Marc Pajot 
41
1995   Finlandia
Hanko
USA-97 My Shout
Glen Foster
SUI-181 Odyssée Junior
Dominique Lauener
FIN-40 Dododoo
Henrik Dahlmann
18
1996   Holandia
Muiden
NOR-57 Zenda Corn
Kristian Nergaard
USA-97 My Shout
Glen Foster
SUI-188 Baba Jaga
Christof Wilke
41
1997   Stany Zjednoczone
Key Biscayne
USA-97 My Shout
Glen Foster
SUI-199 Ali Baba
Bruno Marazzi
FIN-44 Kandoo
Erik Dahlmann
12
1998   Wielka Brytania
Cowes
USA-97 My Shout
Glen Foster
SUI 194 Marie-Françoise XIII
Jürg Menzi
SUI 192 Artémis X
Roni Pieper
27
1999   Włochy
Torbole
SUI-201 Marie Francoise XIV
Jürg Menzi
SUI-199 Ali Baba
Bruno Marazzi
USA-97 My Shout
Glen Foster
32
2000   Holandia
Medemblik
SUI-201 Marie Francoise XIV
Jürg Menzi
SUI-189 Pungin
Hans-Peter Schmid
BAH-17 John B Once Again
Gavin Mc Kinney
34
2001   Niemcy
Glücksburg
SUI-205 Artémis XI
Jochen Schümann
SUI-204 Marie-Françoise XV
Jürg Menzi
BAH-17 John B Once Again
Gavin Mc Kinney
38
2002   Finlandia
Helsinki
SUI-206 Ali Baba
Bruno Marazzi
SUI-204 Marie-Françoise XV
Jürg Menzi
BAH-17 John B Once Again
Gavin Mc Kinney
29
2003   Francja
Bénodet
NOR-57 (SUI-210) Artémis XII
Kristian Nergaard
FIN-47 Addam Cube
Johan Gullichsen
SUI-204 Marie-Françoise XV
Juerg Menzi
36
2004   Włochy
Torbole
SUI-206 Ali Baba
Flavio Marazzi
SUI-204 Marie-Françoise XV
Jürg Menzi
FIN-47 Addam Cube
Johan Gullichsen
36
2005   Australia
Sydney
SUI-210 Artémis X
Jochen Schueman
FIN-47 Addam Cube
Johan Gullichsen
SUI-206 Ali-Baba
Bruno Marazzi
27
2006   Holandia
Medemblik
SUI-219 Ali-Baba
Flavio Marazzi
SUI-219 Artémis XI
Jochen Schueman
NED-35 Maitresse
Hans Nadorp
41
2007   Włochy
San Remo
SUI-219 Ali-Baba
Flavio Marazzi
SUI-220 Artémis XI
Kristian Nergaard
BAH-19 John B
Gavin Mc Kinney
38

Uwagi edytuj

  1. Nazwa jachtu, załoga. Jeśli podano tylko jedno imię lub nazwisko, jest to sternik.
  2. a b c d Nieznany numer żagla, reprezentant Australii (patrz: Oznaczenia ISAF).

Przypisy edytuj

  1. a b c Olympic Classes. W: Vanessa Bird: Classic Classes. Londyn: Adlard Coles Nautical, 2012, s. 89. ISBN 978-1-4081-5889-0.
  2. International 5.5 Metre Class Association: 5.5 Metre Class gathering in Sanremo for European Championship - 5.5 Metre Class. [dostęp 2022-10-21].
  3. International 5.5 Metre Class Association: Aspire secures 5.5 Metre European title in sunny Sanremo - 5.5 Metre Class. [dostęp 2022-10-21].
  4. International 5.5 Metre Class Association: Aspire secures 5.5 Metre French Open at Régates Royales in Cannes. [dostęp 2022-10-21].
  5. Robert Deaves: Aspire wins 5.5 Metre Swiss Open at Brunnen after Ali Baba fight back. 2022-08-18. [dostęp 2022-10-21].
  6. International 5.5 Metre Class Association: About - 5.5 Metre Class. [dostęp 2022-10-21].
  7. International 5.5 Metre Class Association: World championship winners - 5.5 Metre Class. [dostęp 2022-10-21].

Linki zewnętrzne edytuj