Koło – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Koło
gromada
1958–1972
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

poznańskie

Powiat

kolski

Data powstania

1 stycznia 1958

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Koło

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1958)

27

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Koło z siedzibą GRN w mieście Kole (nie wchodzącym w skład gromady) utworzono 1 stycznia 1958 w powiecie kolskim w woj. poznańskim z obszarów zniesionych gromad Dzierawy i Powiercie[5]. Dla gromady ustalono 27 członków gromadzkiej rady narodowej[6].

1 stycznia 1959 do gromady Koło włączono miejscowość Chojny ze zniesionej gromady Boguszyniec w tymże powiecie[7].

1 stycznia 1962 do gromady Koło włączono obszar zniesionej gromady Ruszków Pierwszy (bez miejscowości Łęka, Michałówek, Police Ruszkowskie, Police Średnie[8], Janów i Praksedów[9]) w tymże powiecie[10].

W 1965 gromada miała 27 członków GRN[11].

1 stycznia 1970 do gromady Koło włączono 734 ha z miasta Koło w tymże powiecie, natomiast 161 ha (części wsi Podlesie – 91 ha, Powiercie – 25 ha, i Ruszków – 45 ha) z gromady Koło włączono do miasta Koło[12][13].

31 grudnia 1971 do gromady Koło włączono miejscowości Borki, Czołowo Wieś, Czołowo Kolonia i Ruchenna ze zniesionej gromady Osiek Wielki w tymże powiecie[14].

1 stycznia 1972 z gromady Koło wyłączono miejscowości Dobrów, Police Mostowskie, Ruszków Drugi i Ruszków Pierwszy, włączając je do gromady Kościelec w tymże powiecie[15].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[16]. 1 stycznia 1973 w powiecie kolskim utworzono gminę Koło[17].

Przypisy edytuj

  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 25 września 1957 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 16 grudnia 1957 r., Nr. 13, Poz. 71)
  6. Uchwała Powiatowej Rady Narodowej w Kole z dnia 28 listopada 1957 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych w powiecie kolskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 6 grudnia 1957 r., Nr. 12, Poz. 49)
  7. Uchwała Nr 17 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 6 listopada 1958 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1958 r., Nr. 10, Poz. 59)
  8. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1961 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz zmiany siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 grudnia 1961 r., Nr. 12, Poz. 98)
  9. Dz.U. z 1961 r. nr 50, poz. 269
  10. Uchwała Nr 19/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1961 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 435/61 Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zatwierdzenia uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu w przedmiocie zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 grudnia 1961 r., Nr. 12, Poz. 97)
  11. Uchwała nr 7/65 Powiatowej Rady Narodowej w Kole z dnia 29 marca 1965 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 3 kwietnia 1965 r., Nr. 6, Poz. 78)
  12. Dz.U. z 1969 r. nr 37, poz. 320
  13. Zarządzenie Nr 7/70 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 30 stycznia 1970 r. w sprawie szczegółowego określenia granic niektórych miast w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 lutego 1970 r., Nr. 2, Poz. 14)
  14. Uchwała Nr XI/58/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1971 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 17 grudnia 1971 r., Nr. 15, Poz. 234). Wg Dziennika (§3), "uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów z upływem dni 14 od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu"; uchwała została ogłoszona 17 czerwca 1971, co oznacza że weszła w życie 31 grudnia 1971 (14 dni później).
  15. Uchwała Nr XI/58/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 17 grudnia 1971 r., Nr. 15, Poz. 235)
  16. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  17. Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)