Kołotocznik

Kołotocznik
	; Kołotocznik wierzbolistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	kołotocznik
	Nazwa systematyczna
	Buphthalmum L.; Sp. Pl.: 903 (1753)
	Typ nomenklatoryczny
	B. salicifolium Linnaeus
Synonimy
	Asteroides Mill.; Bustia Adans.; Xerolekia Anderb.;
	Asteroides Mill.; Bustia Adans.; Xerolekia Anderb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kołotocznik^[5], buptalmum^[6] (Buphthalmum L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje trzy gatunki. Występują w Europie na obszarze od Francji i Wielkiej Brytanii na zachodzie po Niemcy i Węgry na wschodzie, na południu we Włoszech^[3]^[7]), północno-zachodniej Afryce oraz na Bliskim Wschodzie^[3]. Rosną w widnych lasach i w miejscach kamienistych, często na skałach wapiennych^[8].

Kołotocznik wierzbolistny B. salicifolium uprawiany jest jako roślina ozdobna^[8], także w Polsce^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Byliny^[9]^[8] kłączowe, osiągające do 1,5 m wysokości^[8].
Liście: Skrętoległe, owłosione, pojedyncze, całobrzegie lub ząbkowane^[9], dolne ogonkowe, górne siedzące^[8].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo na pędach. Dno koszyczka pokryte łuseczkami (plewinkami wspierającymi kwiaty). Okrywa półkulista, jej listki są zielone, równowąskie, wyrastają w kilku rzędach. Kwiaty języczkowate na skraju koszyczka są żeńskie i mają żółtą koronę. Kwiaty rurkowe są obupłciowe i także mają żółte korony^[9]^[8].
Owoce: Niełupki trójkanciaste lub spłaszczone, nagie lub owłosione na krawędziach. Puch kielichowy zredukowany całkiem lub ma postać pierścienia łusek^[9].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Inuleae z podrodziny Asteroideae z rodziny astrowatych (Asteraceae)^[10].

Wykaz gatunków^[3]

Buphthalmum inuloides Moris
Buphthalmum salicifolium L. – kołotocznik wierzbolistny, buptalmum wierzbolistne
Buphthalmum speciosissimum L.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Buphthalmum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-05].
↑ Buphthalmum L.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-05].
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 45, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 43. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 82, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 367. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b ^c ^d J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 382, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
↑ Genus Buphthalmum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-05].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-05] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-05] (ang.).

[powo-3] Buphthalmum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-05].

[ing-4] Buphthalmum L.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-05].

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 45, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[gawrys-6] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 43. ISBN 978-83-925110-5-2.

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 82, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 367. ISBN 0-333-74890-5.

[kubitzki-9] J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 382, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .

[grin-10] Genus Buphthalmum L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-05].

[5]

[6]

[3]

[7]

[8]

[1]

[2]

[4]

[9]

[10]