Kościół św. Barbary w Krakowie
Kościół św. Barbary (niem. St. Barbara Kirche[2]) – gotycki kościół rzymskokatolicki między Placem Mariackim a Małym Rynkiem na Starym Mieście w Krakowie.
| |||||||
 A-23 z dnia 27.04.1974[1] | |||||||
| kościół klasztorny jezuitów | |||||||
 Fasada kościoła od strony placu Mariackiego | |||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||
| Miejscowość | Kraków | ||||||
| Adres | Mały Rynek 9 | ||||||
| Wyznanie | katolickie | ||||||
| Kościół | rzymskokatolicki | ||||||
| Wezwanie | św. Barbary | ||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||
| Cudowne wizerunki | Obraz Matki Bożej Jurowickiej | ||||||
| |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie   Kościół św. Barbary | |||||||
Położenie na mapie Polski  Kościół św. Barbary | |||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Kościół św. Barbary | |||||||
Położenie na mapie Krakowa  Kościół św. Barbary | |||||||
 50°03′40,8″N 19°56′23,5″E/50,061333 19,939861
| |||||||
Położony obok kościoła Mariackiego. Do kościoła od strony południowej przylega dominujący na Małym Rynku budynek kurii prowincjalnej Prowincji Polski Południowej Jezuitów.
Spis treści
HistoriaEdytuj
Wzniesiony w latach 1338-1402. Prawdopodobnie pierwotnie pełnił funkcję kościoła cmentarnego (plac Mariacki przed kościołem był przez wiele wieków cmentarzem parafialnym). W 1583 roku kościół został przekazany jezuitom. W tym czasie swoje kazania wygłaszał tutaj o. Piotr Skarga. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku, kościół przejęła Krakowska Kongregacja Kupiecka, a w roku 1796 przejęli go bożogrobcy. Od 1874 roku ponownie kościół jest w posiadaniu jezuitów.
Budynek klasztoru jezuitów wzniesiony został w XVI i XVII wieku i, oprócz klasztornych, pełnił także inne funkcje (pod nieobecność jezuitów były tu m.in. szpital, liceum i bursa); przebudowany został w latach 1908-1909 przez Józefa Pokutyńskiego.
Pod kościołem spoczywa o. Jakub Wujek, pierwszy tłumacz Biblii na język polski.
ArchitekturaEdytuj
Jest to gotycka budowla ceglana, jednonawowa z apsydą od strony wschodniej (od Małego Rynku). Nakryta jest dwuspadowym dachem z barokową wieżyczką na sygnaturkę, przypisywaną Franciszkowi Placidi (1763). Fasada kościoła znajduje się od strony pl. Mariackiego; jest bezwieżowa, ze szkarpą na osi, zamknięta trójkątnym szczytem. Poprzedza ją tzw. Ogrojec – kaplica cmentarna połączona z kruchtą, z zewnątrz dekorowana rzeźbiarsko, wewnątrz z mieści ołtarz z rzeźbionym przedstawieniem Modlitwy w Ogrojcu wykonanym najprawdopodobniej przez Wita Stwosza lub jego warsztat, kompozycję uzupełnia polichromia pędzla nieznanego mistrza. W zewnętrzne ściany kościoła wmurowane są epitafia, m.in. renesansowe Anny i Jerzego Pipanów (z ok. połowy XVI wieku).
Wnętrze kościoła uległo barokizacji (1688-1692); wyposażenie wykonano w latach 1700-1767. Ołtarz główny, z lat 1760-1764, zawiera gotycki krucyfiks z ok. 1420 roku. Wewnątrz, na tle późnogotyckich malowideł, stoi pełnoplastyczna grupa rzeźbiarska przedstawiająca Modlitwę w Ogrójcu, przypisywana kręgowi Wita Stwosza (XV wiek). Po lewej stronie w kaplicy-wnęce znajduje się wykonana w ostatniej dekadzie XIV wieku gotycka, kamienna rzeźba Piety, prawdopodobnie dzieło z kręgu Mistrza Pięknej Madonny Toruńskiej. W kaplicy Matki Boskiej Bolesnej wisi obraz Matki Boskiej Jurowickiej, uważany przez wyznawców za cudowny, czczony w Jurowicach na Polesiu, a w 1886 roku ofiarowany krakowskim jezuitom. Organy 16-głosowe.
PrzypisyEdytuj
GaleriaEdytuj
Gotycka Pietà, ok. 1390 r.
Wspornik z Ogrojca
Od strony Małego Rynku
Wnętrze kościoła
,_9_Ma%C5%82y_Rynek_(Little_Market_Square),_Old_Town,_Krakow,_Poland.jpg)
Zobacz teżEdytuj
BibliografiaEdytuj
- M. Rożek, Urbs celeberrima. Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2006.
- Encyklopedia Krakowa, Warszawa-Kraków 2000.
- Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza Kraków, s. 119, 1992