Kościół św. Katarzyny w Czechowicach-Dziedzicach

zabytkowy kościół w Czechowicach-Dziedzicach (woj. śląskie)

Kościół świętej Katarzynyrzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Czechowice-Dziedzice diecezji bielsko-żywieckiej.

Kościół świętej Katarzyny
Zabytek: nr rej. A/29/60 z 6.12.1974[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Widok z zachodu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Czechowice-Dziedzice

Adres

ul. Mikołaja Kopernika

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Katarzyny

Wezwanie

św. Katarzyny

Wspomnienie liturgiczne

25 listopada

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętej Katarzyny”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętej Katarzyny”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół świętej Katarzyny”
Położenie na mapie gminy Czechowice-Dziedzice
Mapa konturowa gminy Czechowice-Dziedzice, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętej Katarzyny”
Położenie na mapie Czechowic-Dziedzic
Mapa konturowa Czechowic-Dziedzic, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół świętej Katarzyny”
Ziemia49°53′31,9″N 19°00′08,6″E/49,892194 19,002389

Historia i architektura

edytuj

Obecna świątynia została wzniesiona w latach 1722-1729, dzięki staraniom księdza Walentego Martiusa i dzięki wsparciu finansowemu ówczesnego waściciela, Franciszka Karola Kotulińskiego. Jest to murowana budowla, orientowana, czyli z prezbiterium skierowanym w stronę wschodnią. Wybudowana została na planie krzyża łacińskiego, w stylu barokowym. Wnętrze kościoła jest jednonawowe, znajdują się w nim barokowa ambona, ołtarze, cenne rzeźby i obrazy, np. obraz "Pożegnanie Piotra i Pawła" z XVII wieku.

Od strony zachodniej, nad kruchtą, znajduje się wieża na planie kwadratu, nakryta pięknym, baniastym dachem hełmowym; gzyms pod nim został poprowadzony półkoliście, znajduje się w nim tarcza zegarowa. Nawa główna jest przecięta transeptem z krótkimi ramionami, dalej jest umieszczone zamknięte trójbocznie prezbiterium. świątynia nakryta jest dachem dwuspadowym, ozdobionym sygnaturką. Nad portalem wejścia głównego znajduje się efektowny kartusz herbowy Kotulińskich, a na jednej ze ścian jest umieszczona tablica „Poległym obywatelom tutejszej parafii w wojnie światowej”.

W czasie drugiej wojny światowej świątynia mocno ucierpiała – wieża została prawie całkowicie zniszczona, podobnie dach. W 1942 roku Niemcy wywieźli dzwony i wszystkie chorągwie z polskimi napisami. Jednak zaraz po zakończeniu wojny rozpoczęto odbudowę kościoła. W budynku znajduje się pozostałość pocisku, który podczas bombardowania w 1945 roku zniszczył sklepienie nad ołtarzem głównym – została wmurowana w zewnętrzną ścianę świątyni w miejscu, w którym uderzył pocisk[2].

W latach 2014–2015 konserwacji poddano obraz Zaślubiny św. Katarzyny, jak również dwie rzeźby z XVIII-wiecznego ołtarza głównego[3].

Organy

edytuj

Do oprawy muzycznej uroczystości kościelnych były używane mechaniczne, jednoklawiaturowe organy, zbudowane przez Karla Kuttlera z Opawy. Obecne organy zostały wybudowane przez Gintera Miklisa z Zabrza i charakteryzuje się pełnym i mocnym brzmieniem o zabarwieniu romantycznym. Obecnie po remoncie nadal są używane podczas czynności liturgicznych i działalności koncertowej.

Kartusz

edytuj

W półkolistym frontonie nad wejściem do kościoła umieszczono kartusz z herbami fundatora i jego żony oraz datą 1729. Litery na wstęgach: F.C.G.K.F.V.K. (Franz Carl Graf Kottulinsky Freiherr Von Kottulin - lewa)[4] oraz M.A.G.V.R. (Maria Antonina Grafin Von Rottal - prawa)[5].

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2018-04-08].
  2. O parafii. Parafia św. Katarzyny Czechowice-Dziedzice. [dostęp 2018-03-29].
  3. Wykaz prac konserwatorskich przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, przeprowadzonych w latach 2013-2015 (wybór), w: Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego, nr 8/2016, s. 403, ISBN 978-83-945841-1-5
  4. Franz Karl Kottulinsky von Kottulin. [dostęp 2023-12-10].
  5. Maria Antonia von Rothal. [dostęp 2023-12-10].