Kościół św. Mikołaja w Mańkach
Kościół św. Mikołaja w Mańkach – rzymskokatolicki kościół filialny zlokalizowany we wsi Mańki w powiecie olsztyńskim (województwo warmińsko-mazurskie). Należy do parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Biesalu.
 a-957 z 10 czerwca 1968
| |||||||||||||||||||||||
| kościół filialny | |||||||||||||||||||||||
.jpg) Widok ogólny | |||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
| Adres |
11-015 Mańki | ||||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||||
| filia | |||||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Olsztynek  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |||||||||||||||||||||||
 53°40′01,2000″N 20°15′25,5560″E/53,667000 20,257099
| |||||||||||||||||||||||
Historia i architektura edytuj
.jpg)
Pierwszy kościół we wsi powstał na przełomie XIV i XV wieku (prawdopodobnie z niego pochodzi zachowana granitowa kropielnica). Obecny obiekt wzniesiono jako ewangelicki w 1685. Został rozbudowany i konsekrowany[1] w 1770 (ze starego kościoła pozostała drewniana wieża zbudowana przez cieślę Hansa Weicherta[1]) i odremontowany w 1992. Obecnie należy do katolików i jest filią parafii z Biesala[2].
W związku z wyjazdem rodzin mazurskich wyznania ewangelickiego po II wojnie światowej do Niemiec świątynię zamknięto. Od 1974 do 1978 odbywały się tu nabożeństwa w prawosławne. W 1992 z inicjatywy proboszcza J. Misiaka z Sząbruka obiekt wyremontowali górale z Podhala i objęli wyznawcy katolicyzmu[1].
Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z XVIII wieku. Ołtarz kazalny z amboną wykonano w 1780 – po 1945 elementy te zostały rozdzielone. Granitowa kropielnica jest z przełomu XIV i XV wieku. Zachowały się też organy, malowidła na suficie oraz chór z inskrypcjami upamiętniającymi parafian poległych w czasie I wojny światowej umieszczonymi na balustradzie[2].
Wieża ma konstrukcję szkieletową i jest oszalowana deskami oraz listwami z zewnątrz. Wierna kopia wieży znajduje się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku[1].
Przez wiele lat miejscowym pastorem był Józef Kułak (zm. 1987), pochowany na przykościelnym cmentarzu. Na nekropolii tej znajdują się również groby starych mazurskich rodów oraz polskich osadników przybyłych w ten rejon po 1945[1].