Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Wacława w Króliku Polskim

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Wacława w Króliku Polskim – drewniany rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Wacława, wzniesiony 1754, znajdujący się w miejscowości Królik Polski.

Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Wacława
A-147 z 08.05.1989[1]
Ilustracja
Widok strony od prezbiterium
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Królik Polski

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Króliku Polskim

Wezwanie

Narodzenia NMP i św. Wacław

Położenie na mapie gminy Rymanów
Mapa konturowa gminy Rymanów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Królik Polski, kościół drewniany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Królik Polski, kościół drewniany”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Królik Polski, kościół drewniany”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Królik Polski, kościół drewniany”
Ziemia49°30′31,8″N 21°49′00,7″E/49,508833 21,816861

Kościół włączono do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

edytuj

Pierwotny średniowieczny kościół w Króliku Polskim zniszczył najazd tatarski w 1624. Świątynię odbudowano w 1647 z nową kamienną zakrystią. Równocześnie kościół ufortyfikowano budując kamienny mur i usypując obronny wał. Podczas najazdu wojsk Jerzego II Rakoczego w 1657 kościół zniszczony. Obecną świątynię zbudowano w 1754 z fundacji biskupa przemyskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego. Pozostawiono murowaną zakrystię i prawdopodobnie wykorzystano część drewnianego budulca ze starej świątyni. Kościół konsekrowano w 1756. W 1944 w czasie działań wojennych zniszczono zwieńczenie wieży. Po zabezpieczeniu w 1945 świątynię odnowiono w 1950. W 1969 wykonano nową dekorację malarską[2]. Gruntowny remont kościoła przeprowadzono w latach 2018–2019[3].

Architektura i wyposażenie

edytuj

Kościół to budowla drewniana, konstrukcji zrębowej, orientowany. Do prostokątnego prezbiterium zamkniętego trójbocznie, przylega od północy kamienna, otynkowana, także prostokątna zakrystia. Nawa szersza na rzucie prostokąta. Niska wieża, konstrukcji słupowo-ramowej, na planie zbliżonym do kwadratu, z kruchtą w przyziemiu, nieco odsunięta od korpusu nawowego i połączona z nim przejściem. Nakryta dachem namiotowym zwieńczonym pseudolatarnią. Nad prezbiterium i nawą oddzielne dachy dwuspadowe. W kalenicy dachu nawy ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę zwieńczona latarnią. Dachy i ściany pokryte gontem[2][4].

Wewnątrz stropy z fasetą. W zakrystii zachował się kamienny portal z 1647, z żelaznymi drzwiami. Na belce tęczowej grupa Pasji z XIX w. Na wyposażeniu świątyni znajduje się[2][4]:

  • ołtarz główny, późnobarokowy z II połowy XVIII w., z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, malowanym na desce z 1636
  • dwa ołtarze boczne z XVIII w. przeniesione z cerkwi w Kamionce
  • chrzcielnica kamienna z około 1720
  • prospekt organowy z 1756, zakupiony przez fundatora kościoła
  • ambona z 1759

Otoczenie

edytuj

Wokół placu kościelnego zachowały się pozostałości muru kamiennego i wałów obronnych z XVII w.[2] Na wschód od kościoła znajduje się nagrobek i grota Matki Boskiej z Lourdes z XIX w.[4] Od strony północnej usytuowany jest nowy murowany kościół parafialny zbudowany w latach 1999–2005[3].

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2020-11-14].
  2. a b c d Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 138. ISBN 978-83-61577-68-3.
  3. a b Historia parafii i zabytki. Strona internetowa parafii w Króliku Polskim. [dostęp 2020-12-07].
  4. a b c Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Kościoły drewniane Karpat i Podkarpacia. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2001, s. 189. ISBN 83-85557-88-1.