Kościół Opatrzności Bożej w Jaworzu
Kościół Opatrzności Bożej w Jaworzu – rzymskokatolicki kościół parafialny w Jaworzu, w powiecie bielskim w województwie śląskim.
 A-155/76 z dnia 06.09.1976[1]
| |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie gminy Jaworze  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |||||||||||||
 49°47′38,27″N 18°57′02,86″E/49,793964 18,950794
| |||||||||||||
Historia kościoła edytuj
Już najprawdopodobniej w 1447 roku istniał w tym miejscu drewniany kościół. Pod koniec XVIII wieku stan budynku był bardzo zły. Z tego powodu w 1802 roku Arnold baron Saint-Genois d'Anneaucourt (ówczesny właściciel wsi) zlecił mistrzowi murarskiemu Englischowi budowę kościoła, która zakończyła się w 1803 roku. W następnym roku świątynia została poświęcona[2]. Tablica z herbem fundatora została wmurowana w kruchcie.
W 1880 roku, ze względu na wzrost liczby parafian i turystów odwiedzających Jaworze, powstał fundusz rozbudowy kościoła, który został założony przez ks. Jana Mrwkę i zarządcę uzdrowiska Edwarda Kwisdę. W 1885 roku rozbudowany kościół był gotowy do użytku i rozpoczęto w nim odprawianie nabożeństw, a w 1886 roku zakończono rozbudowę kościoła w Jaworzu[3]. Kosztorys przebudowy został przeprowadzony przez bielskiego budowniczego Emanuela Rosta[3].
Jest to trzynawowa klasycystyczna świątynia, przebudowana w 1886 i w 1933 (dobudowano wówczas transept z kopułą)[4].
Wzrost liczby wiernych spowodował kolejną rozbudowę kościoła w latach 1933–1934. Dobudowano wtedy kopułę w stylu włoskiego renesansu oraz transept. Natomiast kolumny, które ją podtrzymują, dzielą kościół na trzy nawy[4].
Zabytkowe wyposażenie kościoła edytuj
Wewnątrz znajduje się późnobarokowe tabernakulum, dwa klasycystyczne ołtarze boczne, organy i dzwon z 1644. W jednym z ołtarzy znajduje się obraz Matki Bożej Berdyczowskiej (patronki konfederatów barskich), namalowany w 1806 przez Jana Ignowskiego z Żywca.
Stary cmentarz edytuj
Na przylegającym do kościoła cmentarzu, znajduje się wydzielona część z pamiątkowym obeliskiem i kilkunastoma kamiennymi płytami nagrobnymi hrabiów Saint Genois d'Anneacourtów oraz Rudzkich z Kiczyc, Bludowskich z Błędowic, Centnerów z Cententalu i Laszowskich z Laszowa.[5]
-
Kopuła -
Południowa elewacja kościoła od strony cmentarza -
Witraż z wizerunkiem św. Henryka II -
Witraż z wizerunkiem św. Barbary
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Przypisy edytuj
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląsie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Jadwiga Roik, Dzieje parafii rzymskokatolickiej, [w:] Jadwiga Roik i Józef Czader (red.), Dzieje Jaworza na przestrzeni wieków, jaworze.pl, 2010, s. 121-123 [dostęp 2023-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-22] (pol.).
- ↑ a b Mateusz Bednarz, Parafia Jaworze - Historia Parafii w Jaworzu Rozbudowa Kościoła [online], www.katolikjaworze.pl, 26 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2023-07-03].
- ↑ a b Jadwiga Roik, Dzieje parafii rzymskokatolickiej, [w:] Jadwiga Roik i Józef Czader (red.), Dzieje Jaworza na przestrzeni wieków, jaworze.pl, 2010, s. 121-123 [dostęp 2023-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-22] (pol.).
- ↑ Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo „Compass”, 2012, s. 35. ISBN 978-83-7605-333-2.
Bibliografia edytuj
- Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 166. ISBN 978-83-933109-3-7.
- Michał Kowalski: Śląsk Cieszyński - Po obu stronach Olzy. Wyd. II. Kraków: Amistad Sp. z o.o. - Program PolskaTurystyczna.pl, 2009, s. 66. ISBN 978-83-7560-069-8.
- Serwis Etnograficzno-kulturalny z obszaru Beskidu Żywieckiego, Śląskiego i Śląska Cieszyńskiego – Kościół Opatrzności Bożej w Jaworzu. [dostęp 2013-09-21]. (pol.).