Kościół Wszystkich Świętych w Żywcu
Kościół Wszystkich Świętych – kościół, który znajdował się w Żywcu, w dzielnicy Stary Żywiec. Był siedzibą parafii pod tym samym wezwaniem. Zniszczony podczas II wojny światowej, a jego miejsce zostało zalane przez Jezioro Żywieckie.
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Historia edytuj
Kościół powstał na miejscu poprzedniej lokacji miasta Żywiec, po jego przeniesieniu w górę Soły, stała się ona terenem wsi Stary Żywiec[1].
Świątynia stanowiła najstarszą budowlę sakralną na terenie Żywiecczyzny. Kościół na początku XVI wieku został zniszczony podczas powodzi, odbudowano go w 1507 r.[1]
Do powołanej w 1925 r. parafii Wszystkich Świętych, należał Stary Żywiec, Zarzecze, Zadziele, Czernichów, Międzybrodzie Żywieckie, a także część Tresnej i Moszczanicy. W 1946 r. w związku z powstaniem samodzielnej parafii w Międzybrodziu Żywieckim, od parafii starożywieckiej odłączono Międzybrodzie Żywieckie, Czernichów i Tresną[2].
Kościół został spalony podczas działań wojennych w 1945 r. razem ze znajdującym się w nim wyposażeniem[1]. Na miejscu zniszczonej świątyni postawiono barak, w którym odbywały się nabożeństwa. W związku z planami powstania Jeziora Żywieckiego, ogłoszonymi w 1950 r., do odbudowy nie doszło. Parafia została przeniesiona do Zarzecza wraz z budynkiem drewnianej kaplicy tymczasowej[2][3], która została rozebrana i przetransportowana w 1964[4].
Wokół kościoła znajdował się cmentarz, spoczywały na nim m.in. ofiary epidemii czerwonki z 1917 r. Część mogił została przeniesiona, utworzono w tym celu zbiorowe groby na cmentarzu Przemienienia Pańskiego[3].
Architektura i wnętrze edytuj
Gotycki budynek kościoła wykonany był z drewna, przedstawiał styl śląsko-małopolski. W późniejszym okresie dokonano przeróbek, jednak nie wpłynęły one na ogólny styl obiektu[1].
We wnętrzu znajdowały się drewniane rzeźby, przedstawiające Jana Chrzciciela oraz św. Szczepana, wykonane ok. 1380 r. Do kolejnego elementu wyposażenia należał tryptyk z ok. 1400 r. Na jego skrzydłach znajdowały się rzeźby dwunastu stojących apostołów, a w środkowej części - wizerunki siedzących Jezusa i Marii[1].
Wyposażenie, które zostało zachowane w wyniku przeniesień zabytków przed pożarem w 1945 r., zdeponowano w Muzeum Narodowym w Krakowie (skrzydła tryptyku), kaplicy Matki Boskiej Różańcowej w Żywcu (środkowa część tryptyku) oraz w innych kościołach[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Przewodnik po kościołach żywieckich. 1992, s. 29-30.
- ↑ a b Parafia Wszystkich Świętych w Zarzeczu - Historia parafii. [dostęp 2018-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-21)].
- ↑ a b Gazeta Wyborcza Bielsko-Biała - Kościół w Starym Żywcu
- ↑ Pożary kościołów na Żywiecczyźnie [online], zywiecinfo.pl [dostęp 2024-02-28].