Kościółek (Zamczysko)

wzgórze na Roztoczu

Kościółek lub Zamczysko – wzniesienie na Roztoczu Środkowym, w pobliżu ujścia strugi Jeleń do rzeki Tanwi[1][2]. Na mapie Geoportalu opisane jest jako łąka. Administracyjnie znajduje się w granicach wsi Susiec w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Susiec[3]. Ma wysokość 246 m n.p.m. i wznosi się około 20 m powyżej lustra wody na rzece Tanew[4].

Kościółek
Ilustracja
Państwo

 Polska

Położenie

Susiec, Puszcza Solska

Pasmo

Roztocze Środkowe

Wysokość

246 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Susiec
Mapa konturowa gminy Susiec, na dole nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościółek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościółek”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościółek”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kościółek”
Ziemia50°23′40″N 23°10′07″E/50,394444 23,168611
Pomnik
Tablica informacyjna

Kościółek znajduje się na terenie rezerwatu przyrody Nad Tanwią w Parku Krajobrazowym Puszczy Solskiej i obecnie porośnięty jest lasem[3]. W czasie badań archeologicznych na wzniesieniu odkryto ślady osadnictwa, najstarsze pochodzą z VII–IX wieku naszej ery. W wieku XII–XIII na szczycie powstał gród obronny. Znajdował się z dala od obszarów zamieszkanych, na trudno dostępnym terenie i otoczony był ziemnymi wałami. Miał znaczenie tylko jako kryjówka, gdyż w jego pobliżu nie było warunków do uprawy ziemi. W XVII i XVII wieku wybudowano tutaj klasztor i drewniany kościół pod wezwaniem św. Jana Nepomucena, związany z zakonem bazylianów. Obok kościoła był cmentarz. W 1796 r. kościół był już w stanie ruiny. W XVIII wieku bazylianie opuścili klasztor, a kościół został rozebrany[2].

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że w czasie Konfederacji Tyszowieckiej na wzniesieniu Kościółek (Zamczysko) stał zamek, a obok niego drewniany kościół, rozebrany w 1821 r. Według legendy zamek postawiony był przez rycerza Gołdapa. Miał on jedną, bardzo piękną córkę, która zginęła podczas najazdu mongolskiego. Od nazwiska tego rycerza pochodzi dawna nazwa wzniesienia (Gołda) i kilka miejscowych nazw geograficznych[2].

W latach 1942–1944 na wzniesieniu Kościółek dla partyzantów Armii Krajowej odprawiana była msza polowa. Wydarzenie to upamiętnia zamontowany na wzniesieniu pomnik[2].

Przez Kościółek prowadzi znakowany szlak turystyki pieszej:

szlak turystyczny niebieski Szlak Szumów: Susiec – Rebizanty (rez. „Nad Tanwią”) – Źródełko Miłości – Kościółek – Uroczyska Puszczy Solskiej – Wodospad na Jeleniu – Susiec[5].

Przypisy

edytuj
  1. Edward Słoniewski, Roztocze, Warszawa: PTTK „Kraj”, 1998, ISBN 83-7005-410-2.
  2. a b c d Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej na wzniesieniu.
  3. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-04-16].
  4. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-04-16].
  5. Województwo lubelskie – wykaz szlaków znakowanych przez PTTK [online] [dostęp 2017-07-08].