Komisariat Straży Celnej „Janowo”
Komisariat Straży Celnej „Janowo” – jednostka organizacyjna Straży Celnej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1921–1928.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[3]. Komisariat Straży Celnej „Janowo”, wraz ze swoimi placówkami granicznymi, wszedł w podporządkowanie Inspektoratu Straży Celnej „Chorzele”[4].
W drugiej połowie 1927 roku przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[5]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku w jej miejsce powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6]. Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego, Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski powołał komisariat Straży Granicznej „Szczepkowo Borowe”, który przejął ochronę granicy od rozwiązywanego komisariatu Straży Celnej[7]. Rozkazem Inspektora Okręgowego z 2 kwietnia 1928, komisariat „Janowo” przekazał placówkę „Wólka Zdziwolska” i „Ryki Borkowe” komisariatowi „Chorzele”[8]. Jednocześnie komisariat przejął placówki „Jastrząbki”, „Leśniki”, „Gołębie” i „Bonisław” z komisariatu „Janowiec Kościelny” (Kukin)[8].
Służba graniczna edytuj
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu edytuj
Obsada personalna w 1927[9]:
- kierownik komisariatu – podkomisarz Antoni Wawel (do V 1928[10])
- pomocnik kierownika komisariatu – starszy przodownik Tadeusz Konarzewski (302)
Struktura organizacyjna edytuj
Organizacja komisariatu w 1926 roku[11]:
Uwagi edytuj
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 i Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku używają nazwy „Gorewo-Trząski”[12][4]. Według map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1931) miejscowość nazywała się "Górowo - Trząski". Prawdopodobnie chodzi o miejscowość Górowo-Trząski.
- ↑ Według map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1931) miejscowość nazywała się "Nowa Wieś - Dmochy".
- ↑ Według map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1932) miejscowość nazywała się "Smolany - Żardawy". Tak też nazywa się obecnie
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 używają nazwy „Giewarty”[13],a Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku nazwy „Giewart”[4]. Natomiast według map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1931) miejscowość nazywała się "Szczepkowo - Giewarty".
- ↑ Autorzy Kalendarza z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927 wymieniają placówkę SC „Ryki”[13], a Piotr Kozłowski w: Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku nie wymienia tej placówki w składzie komisariatu SC „Janowo”[4]. Według map WIG (operacyjnej z 1932 i taktycznej z 1931) miejscowość nazywała się "Ryki - Borkowo". Obecnie także nosi nazwę "Ryki - Borkowo".
Przypisy edytuj
- ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
- ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
- ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
- ↑ a b c d Kozłowski 2012 ↓, s. 25.
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 14.
- ↑ a b Rozkazy organizacyjne Maz. IO ↓, s. 1.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 170.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 1928/53.
- ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 24.
- ↑ Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 171.
- ↑ a b Szematyzm Straży Celnej 1927 ↓, s. 172.
Bibliografia edytuj
- Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2018-02-27].
- Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927.
- Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Rozkazy organizacyjne Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.